Adolf Daab

Ur.28 kwietnia 1872 w Warszawie,zm.27 stycznia 1924 w Paryżu warszawski przedsiębiorca budowlany pochodzenia niemieckiego,działacz społeczności luterańskiej,społeczny i sportowy,radny Warszawy.
Wywód genealogiczny
XVI wiek
Najstarsze zachowane zapiski o przodkach Adolfa Daab pochodzą z 1538 r.z księgi sądowej miasteczka Groß-Bieberau na terenie księstwa Hessen-Darmstadt(patrz Hesja-Darmstadt),w Hesji.Protoplastą rodu był Hans Daub(ok.1510 r.Groß-Bieberau po 1540 r.Groß-Bieberau).Był on nazywany"Jankiem Gołębiarzem"(od nazwiska,wywodzącego się ze staroniemieckiej formy słowa'gołąb')lub"Jankiem Starym Młynarzem".Jego syn,również Hans,zapisany w księgach parafialnych już jako Hans Daab,ożeniony był z Elisabeth(Elsa)Mögel.Na podstawie lektury książki"1200 Jahre Groß-Bieberau"wydanej tam w 1987 r.wiadomo,że ród Daab jest najstarszym rodem w mieście.Miał on(w 1987 r.)ponad 400-letnią tradycję.Była to rodzina chłopsko-rzemieślnicza.Do dzisiaj część przedstawicieli rodu trudni się rzemiosłem.
XIX wiek
W XIX wieku niektórzy członkowie rodziny Daab,przybyli do Królestwa Polskiego w poszukiwaniu pracy.Protoplastą rodu Daab w Królestwie Polskim był dziadek Adolfa Daab.Johann Sebastian Daab(2 stycznia 1794 Ueberau(ob.część Reinheim)(28 grudnia 1853 Bednary-Kolonia k.Sochaczewa),żonaty z Anne Elisabeth Katharina Rothenhäuser(ur.1789 r.w Reinheim Bednary-Kolonia).Sebastian Daab był wiejskim mistrzem stolarskim w okolicy Sochaczewa.Do Królestwa Polskiego przybył w grudniu 1838 r.z żoną i 8-giem dzieci.Był wśród nich Johann Philipp Daab,ojciec Adolfa.Z czasem Johann Phillipp Daab przeniósł się do Warszawy,gdzie został właścicielem kamiennicy przy ul.Wilczej.W tej właśnie kamiennicy urodził się później Adolf Daab.W sumie do Warszawy przeniosło się trzech braci Daab.Zapoczątkowali oni 3,żyjące do dziś w Warszawie,linie tego rodu.
Byli to:

• Johann Friedrich Daab(6 lipca 1817 Ueberau–24 lipca 1876 Czechowice(ob.Warszawa-Ursus)żonaty z Christine Katharina Uhle
• Johann Philipp Daab(10 listopada 1818 Ueberau–20 października 1890 Warszawa)żonaty z Christine Uhle(31 grudnia 1826–5 marca 1912)ojciec Adolfa
• Ludwig Friedrich Daab(25 kwietnia 1821 Ueberau–13 listopada 1907 Warszawa)żonaty z Rozalią Koch(24 listopada 1821–30 lipca 1892)

XX wiek
Po doświadczeniach Warszawy podczas II wojny światowej część potomków wyżej wymienionych braci przeniosła się w inne rejony Polski m.in.do Łodzi,Torunia i na Śląsk,gdzie żyją do dziś.Część w latach PRL wyjechała do Niemiec,powołując się na pochodzenie przodków.Poza Polską ludzi wywodzących się z tego rodu spotkać można do dziś w Niemczech(gł.powiat Darmstadt-Dieburg),Francji(głównie w Alzacji i Lotaryngii),w USA(np.miasto Millstadt,stan Illinois)oraz w Szwajcarii(np.miejscowość Balsthal,w niemieckojęzycznym kantonie Solura niem.Solothurn).
We wstępie do wspomnień Adolfa Daab zatytułowanych"W Warszawie i na Krymie"opracowanych przez Tadeusza Stegnera czytamy:
Przykładem asymilacji środowisk niemieckich w Warszawie może być rodzina Daabów.Sądząc z pamiętnika rodzice w domu mówili po niemiecku,matka z synem Adolfem korespondowała również w tym języku.Natomiast dla Adolfa już pierwszym językiem był język polski,po polsku pisał swój pamiętnik.
Rodzice jego,urodzeni w Niemczech,jako dzieci przyjechali z rodzicami do Warszawy w latach 20.XIX w.wraz z dość liczną falą imigrantów niemieckich przybyłych wówczas do Królestwa Polskiego w poszukiwaniu pracy.(T.Stegner we wstępie do wspomnień A.Daab"W Warszawie i na Krymie")
Sam Adolf Daab o rodzicach tak pisze:
Rodzicami moimi są:nieżyjący dziś Jan Filip(2 imion) i Krystyna z Uhlów małżonkowie Daab zaślubieni ze sobą 20 lutego 1848 w kościele Ewangelicko-Augsburskim w Warszawie.(A.Daab w swoich wspomnieniach"W Warszawie i na Krymie")
Dalej pisze:
Ojciec mój rodził się w Darmstacie dnia 10 listopada 1818,Mama zaś w Württembergu dnia 31 grudnia 1826.
Ojciec Adolfa Daab urodził się w miasteczku Reinheim,w Hesji-Darmstadt.Zmarł natomiast w 1890 r.w Warszawie.Matka jego,Kristina z domu Uhle,urodziła się w miasteczku Fürfeld w Wirtembergii.Zmarła w 1912 r.w Warszawie.Pochówku Jana Filipa Daab 22 października 1890 dokonał pastor Juliusz Bursche,wówczas proboszcz pomocniczy parafii Św.Trójcy.Jan Filip Daab został pochowany w al.22a nr 42,nieopodal leży jego brat Ludwik Fryderyk Daab(al.22a nr 44).Adolf Daab był najmłodszym dzieckiem swoich rodziców.Dzieci te rodziły się w latach 1849–1872.
Adolf Daab miał trzech braci:

• Karol Daab oo Julia Hammer
• Leopold Daab oo Helena Knittel(siotra H.Knittla,żonatego z Rosalie Bentz(1845-1881),dziadka znanego współczesnego kompozytora Krzysztofa Knittla z rodu Knittlów h.Własnego
• Aleksander Daab oo Anna Hammer

oraz cztery siostry:

• Helena Daab oo Henryk Eberhardt
• Karolina Daab oo Gustaw Lindner
• Anna Daab oo Gottlob Weigle
• Natalia Daab oo Wilhelm Gerold

Działalność zawodowa
Adolf Daab był udziałowcem Towarzystwa Akcyjnego Zakładów Przemysłowych Budowlanych"Fr.Martens i A.Daab",założonych w 1866 r.przy ul.Hożej w Warszawie.Firma ta istniała do 1946 r.Jej nazwa pochodzi od nazwiska przybyłego z Danii pierwszego właściciela Fryderyka Martensa(1839–1899) i późniejszego udziałowca Adolfa Daaba.De facto w 1899 r.Fryderyk Martens przekazał zarząd nad firmą swojemu synowi Karolowi Henrykowi Martensowi(1868–1948) i jego wspólnikowi oraz przyjacielowi Adolfowi Daabowi.Nazwa firmy nie uległa zmianie ze względu na rozpoznawalną już wówczas markę.Zakład wybudował wiele obiektów przemysłowych,publicznych i prywatnych na terenie Warszawy i Królestwa Polskiego,m.in.budynki parafii ewangelicko-augsburskiej(kamienica czynszowa z dwoma oficynami przy ul.Kredytowej 4,nieistniejący już dom parafialny od strony pl.Małachowskiego,gmach Gimnazjum Męskiego im.Mikołaja Reja).
Ponadto przedsiębiorstwo to wybudowało:

• kompleks budynków warszawskiej Dyrekcji Kolejowej przy ul.Targowej 74
• gmach Wyższej Szkoły Handlowej(ob.Szkoła Główna Handlowa)w al.Niepodległości
• gmach Domu Towarowego Bracia Jabłkowscy przy Brackiej 25(ob.Traffic Club)
• tunel kolei średnicowej pod al.Jerozolimskimi
• gmach firmy B.Hantke
• gmach firmy E.Szczerbiński
• wiadukt kolei nadwiślańskiej w Lublinie

Działalność społeczno-samorządowa

• prezes zarządu Banku Kredytu Hipotecznego
• członek Stowarzyszenia Właścicieli Nieruchomości
• sędzia Handlowy Trybunału Handlowego
• członek Towarzystwa Opieki nad Dziećmi w Warszawie
• członek Komisji Rewizyjnej Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności
• członek komisji wykonawczej Daru 3 Maja dla Macierzy Szkolnej
• członek Komitetu Obywatelskiego m.st.Warszawy działającego w czasie I wojny światowej
• członek Rady Kasy Handlowo-Przemysłowej
• członek Stowarzyszenia Kupców Polskich(był członkiem Komisji Arbitrów)
• zastępca radnego i radny Miasta Warszawy w latach 1916-1924(w 1919 r.wybrany na zastępcę radnego Miasta Warszawy z listy Narodowego Komitetu Wyborczego Stronnictw Demokratycznych grupującego prawicowe ugrupowania mieszczańskie,w którym główną rolę odgrywała Narodowa Demokracja)

Działalność sportowa

• 1905–1908 wiceprezes Warszawskiego Towarzystwa Łyżwiarskiego
• 1908 r.prezes Warszawskiego Towarzystwa Łyżwiarskiego

Działalność w warszawskiej Parafii Ewangelicko-Augsburskiej Św.Trójcy
Daab był osobą głęboko religijną przywiązaną do wyznania luterańskiego,stąd jego zaangażowanie w działalność społeczną w warszawskim zborze ewangelicko-augsburskim.W 1903 r.mając 31 lat,został najmłodszym członkiem Kolegium Kościelnego(ob.Rada Parafialna).Przez 20 lat(1903–1921)był członkiem kolegium kościelnego warszawskiej Parafii Ewangelicko-Augsburskiej Św.Trójcy i przewodniczącym wydziału administracyjnego tej parafii.Uroczystość konfirmacji Adolfa Daaba(w języku niemieckim),odbyła się 2 października 1887.Obrzędu tego dokonał pastor Henryk Leopold Bartsch(1832-1899),wówczas II pastor zboru Ewangelicko-Augsburskiego w Warszawie.Konfirmację w języku polskim wprowadzono w zborze warszawskim dopiero po 1888 r.
Rodzina
Adolf Daab ożenił się 16 października 1897 z koleżanką z dzieciństwa,Rozalią Anną Knittel(1868–1938),używającą imienia Anna("Niulcia").Była ona wówczas wdową po Janie Powarowie,Rosjaninie(zm.1895 r.)z zawodu księgarzu.Anna Knittel Powarow była wyznania ewangelicko-reformowanego.
Adolf i Anna mieli cztery córki:

• Halinę(1898–1989)żonę Franciszka Kuestera,właściciela ziemskiego
• Jadwigę(1900–po 1996)żonę Bogusława Weigle,właściciela garbarni
• Irenę(1902–1975)żonę Czesława-Młota Fijałkowskiego
• Alicję(1905–1981)żona Karola Schweitzera,fabrykanta musztardy

Adolf Daab usynowił także dwóch pasierbów:

• Aleksandra Daaba primo voto Powarow(1886–1932)urzędnika państwowego w Poznaniu
• Borysa Daaba primo voto Powarow(1890–1916)który popełnił samobójstwo z miłości

W latach 1889–1892 Adof Daab praktykował w firmie budowlanej Roberta Karstensa.Następnie odbywał służbę wojskową w Symferopolu(w latach 1892–1897)jako żołnierz armii carskiej.Podczas pobytu na Krymie pisał pamiętnik(1895–1896).Chociaż w domu posługiwał się językiem polskim,w pamiętniku brak odniesień do polskiej literatury(np."Sonetów krymskich"Adama Mickiewicza).Trzeba pamiętać,że uczył się w szkole rosyjskiej,a wychował w domu niemieckim.Z czasem dał się poznać jako osoba zaangażowana w działalność patriotyczną.Jego własny dom był już ze wszech miar polski.Wspomnienia"W Warszawie i na Krymie"zostały opublikowane dopiero w 1996 r."za zgodą pani Anny Kuester,wnuczki Adolfa Daaba,która udostępniła przechowywane przez nią wspomnienia dziadka"(T.Stegner we wstępie do ww.wspomnień A.Daab).
Śmierć i pogrzeb
Adolf Daab zmarł 27 stycznia 1924 na raka w Paryżu,dokąd wyjechał na leczenie.Uroczysty pogrzeb odbył się na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie 21 lutego 1924.Adolf Daab pochowany jest na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie przy ul.Młynarskiej,w al.2 nr 10.