Krystyna Łyczywek

Z domu Wiza(ur.24 sierpnia 1920 w Poznaniu)polska romanistka,tłumaczka literatury francuskiej,dziennikarka,fotografka,członek honorowy ZPAF,Fotoklubu RP,Szczecińskiego Towarzystwa Fotograficznego(STF),Fotoklubu Katalonii,Polish American Photographic Club w Nowym Jorku i in.

Życiorys
Urodziła się w Poznaniu,w patriotycznej rodzinie powstańców wielkopolskich.Ojciec,Władysław Wiza,nie pozwalał swoim dwóm córkom uczyć się języka niemieckiego(w trosce o czystość ich polszczyzny)bardzo wcześnie poznały język francuski i łacinę.Krystyna Wiza uczęszczała do szkoły Urszulanek.Od 14 roku życia(od śmierci ojca)zarabiała na życie korepetycjami.Działała w harcerstwie,kolejno jako zastępowa,przyboczna i drużynowa 17 Drużyny im.Wandy Malczewskiej.Zdała maturę w roku 1938 i rozpoczęła studia filologii romańskiej na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu(1938–1939).W czasie II wojny światowej działała w Szarych Szeregach(Akademickie Koło Harcerskie).W roku 1943,ze względu na falę aresztowań,otrzymała rozkaz ewakuowania się do Warszawy z fałszywymi dokumentami,według których była trochę starsza.W Warszawie złożyła przysięgę w Armii Krajowej i została łączniczką kontrwywiadu.W latach 1943–1944 kontynuowała studia romanistyki na Tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich.Pracowała też w Szpitalu Maltańskim jako pielęgniarka.W powstaniu warszawskim uczestniczyła jako współredaktorka pisma„W walce” i łączniczka w batalionie„Łukasiński”.W lipcu 1945 roku Roman Łyczywek(mąż)wyjechał z Poznania do Szczecina,wraz z ekipą pierwszego polskiego prezydenta miasta,Piotra Zaremby.Jego żona dołączyła do niego w październiku,wioząc w koszyku na bieliznę ich trzy i półmiesięcznego synka.W tym mieście zamieszkała na stałe.Skończyła studia na Uniwersytecie w Poznaniu(1945–1946),wykonując pracę dyplomową na temat Maupassanta pt.La vie de Maupassant à travers ses contes.Do roku 1946 pracowała jako lektor języka francuskiego w szczecińskiej Wyższej Szkole Inżynierskiej,a w następnych latach podejmowała wiele różnych rodzajów działalności na rzecz upowszechnienia w Polsce kultury francuskiej i zacieśnienia kontaktów francusko-polskich.Zajęła się też fotografiką,początkowo amatorsko,robiąc zdjęcia swojego synka.Wkrótce stała się ona jej życiową pasją.
Działalność
Z okazji przyznania Krystynie Łyczywek tytułu Honorowego Obywatela Miasta Szczecin(2013 r.)napisano m.in.

Gdyby na liście konkurencji olimpijskich pojawiła się dyscyplina"aktywność życiowa",Krystyna Łyczywek pobiłaby wszystkie rekordy i zdobyła złoty medal.

Była m.in.założycielką Szczecińskiego Towarzystwa Fotograficznego(w latach 1963–1975 wiceprezesem i prezesem towarzystwa).W 1964 roku została członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików.W latach 1970–2008 reprezentowała Polskę na kongresach Międzynarodowej Federacji Sztuki Fotograficznej(FIAP),na których pracowała w komisji audiowizualnej,statutowej i jubileuszowej,była referentem prasowym Światowej Komisji ds.młodzieży w dziedzinie fotografii,organizatorką pięciu Sympozjonów poświęconych historii fotografii polskiej,siedemnastu Dialogów interdyscyplinarnych oraz seminariów międzynarodowych w Polsce,członkiem lub przewodniczącą jury w 132 konkursach i wystawach fotograficznych w kraju i zagranicą.W latach 1977–2002 pełniła funkcję prezesa oddziału szczecińskiego ZPAF.
Twórczość
Tematem jej prac fotograficznych jest przede wszystkim człowiek(Ludzie na ulicach miast,Dzień powszedni Francji,Podróże,Dzieci tego świata,Niepełnosprawni)oraz krajobraz(Szczecińskie fascynacje,Chińskie impresje,Maroko,Bretania wczoraj i dziś,Krajobrazy morskie,Szczecin i Paryż inaczej,Dziennik prywatny 2004,Jeden dzień w Warszawie).W latach 1948–2009 wzięła udział w ok.150 wystawach zbiorowych w Polsce i w innych krajach,gdzie otrzymała nagrody i wyróżnienia.W latach 1957–2009 jej prace były eksponowane na ok.160 wystawach indywidualnych w Polsce,Finlandii,Francji,Grecji,Holandii,Japonii,Niemczech,Rumunii,Stanach Zjednoczonych i we Włoszech.Około 1700 zdjęć Krystyny Łyczywek zostało opublikowanych w folderach turystycznych,czasopismach,książkach i albumach.Jej prace znajdują się w zbiorach Biblioteki Narodowej w Paryżu,Muzeum Ludwig w Kolonii,Muzeum Narodowego we Wrocławiu,Muzeum Historii Fotografii w Krakowie i w Musée français de la photographie w Bièvres,w Książnicy Pomorskiej w Szczecinie i w zbiorach prywatnych w Polsce i zagranicą.Opublikowała około 1400 artykułów w prasie polskiej i zagranicznej(czeskiej,francuskiej,bułgarskiej,hiszpańskiej,holenderskiej,niemieckiej,szwajcarskiej,węgierskiej,włoskiej).Wydała książki autorskie,m.in.Diaporama,Od kropli wody do oceanu,Rozmowy o fotografii(3 tomy).Przetłumaczyła na język polski 5 książek swojego ulubionego autora,Maupassanta,w tym m.in.Prawdziwa Miłość(zbiór nowel,1949 r.)Topielec(i inne opowiadania)(1993 r.)W Bretanii(1996 r.)Kroniki,(które uważa za najciekawsze,wyd.2004 r.)Sycylia(2008 r.)Biogram Krystyny Łyczywek zamieszczono w Międzynarodowej Encyklopedii Fotografów od r.1839 do czasów dzisiejszych(wyd.Auer-Auer,Szwajcaria)oraz w Antologii Fotografii Polskiej 1839–1989(wyd.Lucrum;Polscy fotografowie).
Odznaczenia
Jest laureatką orderu Honneur et Reconnaissance Instytutu France-Pologne,odznaczenia Honoraire Excellence FIAP(HonEFIAP).Za wybitne osiągnięcia w dziedzinie fotografii została uhonorowana nagrodą I-stopnia Ministra Kultury i Sztuki oraz Medalem im.Jana Bułhaka(wyróżnienie przyznawane przez Federację Amatorskich Stowarzyszeń Fotograficznych w Polsce).W 2010 roku otrzymała Złoty Medal"Zasłużony Kulturze Gloria Artis".W roku 2013 została odznaczona Krzyżem Oficerskim orderu Legii Honorowej oraz otrzymała tytuł Honorowego Obywatela Szczecina.
Życie rodzinne
Zawarła małżeństwo w czasie powstania warszawskiego z Romanem Łyczywkiem(poznanym wcześniej w Poznaniu),później pierwszym powojennym szczecińskim prawnikiem obrońcą w procesach członków NSZZ„Solidarność”.Mąż zmarł niedługo po 50 rocznicy ślubu.Syn Włodzimierz(ur.1945 r.) i dwoje wnuków zostali prawnikami.Fotografią zajmuje się dwoje młodszych dzieci Krystyny i Romana Łyczywków:syn Lech(ur.1948 r.)amatorsko,a córka Ewa profesjonalnie(jest od roku 1983 członkiem ZPAF).