Kalendarium historii Krakowa

Prehistoria

• 200000 lat p.n.e.środkowy paleolit
• Pierwsze ślady człowieka w grotach w okolicy Ojcowa
• Ślady człowieka w jaskiniach Jury Krakowsko-Częstochowskiej,do których należą także jaskinie pod wzgórzem wawelskim
• Przejście od formy stada ludzkiego do wspólnoty pierwotnej
• Z tego okresu znaleziono narzędzia przy ul.Królowej Jadwigi,na Sowińcu i na wzgórzu wawelskim
• 90000–40000 lat p.n.e.
• Środkowy paleolit
• Pojawienie się grup zbieracko-łowieckich
• Ślady bytności człowieka z tego okresu odkryto w Borku Fałęckim
• 40000 lat p.n.e.Ślady osad paleolitycznych na terenie Wawelu i Zwierzyńca
• 40000–8000 lat p.n.e.
• Paleolit górny
• Początki tkactwa
• Obozowiska łowców mamutów w rejonach między Zwierzyńcem a Laskiem Wolskim
• Osadnictwo schyłkowo-paleolityczne w rejonie Borku Fałęckiego,Kobierzyna,Tyńca
• 8000–ok.5000 lat p.n.e.Osady zaliczane do kultury komornickiej w Borku Fałęckim i Zakrzówku
• 5300–ok.2200 lat p.n.e.Osady neolityczne na terenach Mogiły,Nowej Huty,Bieńczyc,Wyciąża
• XVIII–VIII w.p.n.e.
• Epoka brązu,rozwija się przemysł hutniczy i ceramiczny
• Z tego okresu w wykopaliskach znaleziono formy do wytapiania narzędzi i ozdób
• Wzrost znaczenia starszyzny rodowej w kulturze wspólnoty pierwotnej
• XIV w.p.n.e.
• Początek okresu kultury łużyckiej
• Osady rolniczo-hodowlane m.in.na Wawelu
• Rejon Krakowa jest już stosunkowo gęsto zaludniony
• Cmentarz grobów ciałopalnych oraz osada w Prokocimiu
• VIII–V w.p.n.e.
• Epoka żelaza,w początkowym,tzw.halsztackim okresie
• Początek upadku kultury łużyckiej.Prawdopodobną przyczyną był najazd Scytów i Celtów
• V w.p.n.e.Pojawienie się ludności kultury pomorskiej w Małopolsce

Starożytność

• IV w.p.n.e.
• Ślady kultury celtyckiej na terenie Polski południowej;osady rolnicze
• Prawdopodobne wprowadzenie koła garncarskiego
• Początek rozwoju przemysłu hutniczego z tego okresu pochodzą dymarki w Igołomii,Podłężu i Wyciążu
• I–IV w.Kontakty handlowe z kupcami rzymskimi(w wykopaliskach z tego okresu znajdowane są m.in.monety rzymskie)
• I–V w.Silny ośrodek przemysłu hutniczego w okolicach Krakowa Igołomia,Tropiszów oraz tereny dzisiejszej Nowej Huty
• III–V w.Zakłady garncarskie w rejonie Igołomi i Tropiszowa
• IV–VII w.Wyludnienie terenów dzisiejszej Małopolski i upadek kultury,związane z najazdem Hunów i wędrówkami ludów
• VI–VII w.Opanowanie terenów Małopolski przez Słowian
• VII–VIII w.Prawdopodobne powstanie kopców Krakusa i Wandy
• VIII w.Osadnictwo na Wawelu

Lata 800–1137 okres powstawania państwa polskiego

• 801–850 Powstanie pierwszej osady otoczonej palisadą
• 955–965 Kraków znalazł się pod panowaniem czeskim
• 965/966 Najstarsza wzmianka o Krakowie,wypowiedziana przez arabskiego podróżnika Ibrahima ibn Jakuba
• 986–989 Kraków wchodził w obręb państwa Piastów
• 990–992 Mieszko I,wraz z żoną Odą,poddał opiece Stolicy Apostolskiej swoje państwo
• 1000 r.Podporządkowanie biskupa krakowskiego Poppona arcybiskupowi gnieźnieńskiemu podczas wizyty cesarza Ottona III w Polsce
• 1013 r.Prowincja krakowska oddana została przez Bolesława I Chrobrego synowi Mieszkowi II.Budowa rezydencji książęcej i nowych obiektów sakralnych na Wawelu
• 1020 r.Bolesław Chrobry rozpoczął budowę pierwszej Katedry Wawelskiej
• 1025,17 czerwca śmierć Bolesława I Chrobrego,pierwszego koronowanego władcy Polski,panującego również nad Małopolską
• 1039 r.Kazimierz Odnowiciel zajął Wielkopolskę i dawną ziemię Wiślan wraz z Krakowem
• 1040 r.Kraków zaczął pełnić funkcję stolicy Polski,po zrujnowaniu przez Brzetysława I Poznania i Gniezna
• 1041 r.Kazimierz Odnowiciel przeniósł stolicę ze zniszczonego Gniezna do Krakowa.Kraków stał się oficjalnie stolicą Polski
• 1044 r.Fundacja pierwszego klasztoru na ziemiach polskich w Tyńcu pod Krakowem
• 1046 r.Pierwszy metropolita Polski Aaron,którego siedziba znajdowała się w Krakowie
• 1 połowa XI w.Budowa drewnianego kościoła św.Wojciecha
• 1072 r.Biskupem Krakowa został Stanisław ze Szczepanowa
• 1076 r.
• 25 grudnia koronacja na króla Polski Bolesława II Śmiałego w Katedrze Gnieźnieńskiej
• Powołanie mennicy państwowej w Krakowie
• 1079 r.
• Rozpoczęcie budowy kościoła św.Andrzeja,z fundacji palatyna Sieciecha.Kościół ten był główną świątynią osady Okół.Budowę ukończono w roku 1098
• 11 kwietnia zabójstwo biskupa Stanisława ze Szczepanowa przez króla Bolesława II Śmiałego
• Ucieczka Bolesława II Śmiałego na Węgry związana z zabójstwem biskupa Stanisława oraz buntem możnych przeciw prowadzonej przez niego polityce
• Objęcie władzy zwierzchniej przez Władysława I Hermana.Kraków przestał być stolicą państwa na rzecz Płocka
• 1085 r.Początek budowy kościoła św.Idziego
• 1088 r.Przeniesienie ciała biskupa Stanisława ze Skałki do Katedry Wawelskiej
• ok.1090 r.Władysław I Herman rozpoczął budowę drugiej,romańskiej katedry na Wawelu
• 1102 r.Zajęcie Krakowa przez Bolesława III Krzywoustego
• 1113 r.Gall Anonim rozpoczął pisanie pierwszej kroniki polskiej,w której przedstawił dzieje Polski od początku dynastii Piastów po czasy mu współczesne.Kronikę ukończył w 1116 r.
• 1115 r.Konsekracja krypty św.Leonarda w Katedrze Wawelskiej przez biskupa krakowskiego Maura
• 1123 r.Pierwsza historyczna wzmianka o Prądniku Białym,nosił nazwę Prutnic i należał do biskupów krakowskich
• 1125 r.Pierwszy udokumentowany pożar Krakowa

Lata 1138–1319 okres rozbicia dzielnicowego Polski

• 1138 r.
• Bolesław III Krzywousty ustanowił,w statucie sukcesyjnym,Kraków stolicą dzielnicy senioralnej i siedzibą księcia zwierzchniego(princepsa).Kraków odzyskał status stolicy Polski
• 28 października śmierć Bolesława III Krzywoustego.Księciem zwierzchnim został Władysław II Wygnaniec
• 1142 r.Konsekracja drugiej Katedry Wawelskiej(Hermanowskiej)przez biskupa krakowskiego Roberta
• 1146 r.
• Ucieczka do Niemiec Władysława II Wygnańca po klęsce w wojnie z„juniorami”
• Władzę w Krakowie przejął Bolesław IV Kędzierzawy,książę mazowiecki
• 1162 r.
• Sprowadzone zostały z Czech do Krakowa siostry zakonu Norbertanek.Jaksa z Kopanicy ufundował dla nich klasztor
• Jaksa z Kopanicy,zamożny szlachcic,późniejszy założyciel zakonu bożogrobców,podarował klasztorowi norbertanek łąkę między Zwierzyńcem a Łobzowem dzisiejsze Błonia
• 1173,5 stycznia zmarł w Krakowie Bolesław IV Kędzierzawy,pierwszy władca z dynastii Piastów pochowany w Krakowie na Wawelu.Księciem zwierzchnim został Mieszko III Stary,książę Wielkopolski
• 1177 r.W Małopolsce wybuchł bunt możnowładztwa przeciwko Mieszkowi III Staremu.Mieszko Stary został wygnany z kraju,a na tron krakowski powołany Kazimierz II Sprawiedliwy,najmłodszy syn Bolesława III Krzywoustego,który łamiąc postanowienia senioratu zalegalizował swe rządy na zjeździe w Łęczycy
• 1184 r.Sprowadzenie do Krakowa ciała św.Floriana
• 1185 r.Rozpoczęcie budowy kościoła św.Floriana.W 1216 roku kościół konsekrowany został przez biskupa krakowskiego i kronikarza Wincentego Kadłubka
• 1191 r.Tymczasowe opanowanie Krakowa przez Mieszka III Starego
• 1194 r.Władzę w Krakowie przejął małoletni Leszek Biały,książę krakowski.W rzeczywistości rządy sprawowała regencja,na której czele stanęła Helena znojemska.Współregentami zostali wojewoda krakowski Mikołaj i biskup krakowski Pełka
• 1198 r.
• Na mocy porozumienia o opiece nad Leszkiem Białym,władzę przejął Mieszko III Stary
• Pierwsza pisana wzmianka o wsi Bawół.Wieś ta stała się jednym z zalążków późniejszego miasta Kazimierz
• 1200,5 maja trzęsienie ziemi w Krakowie
• 1202,13 lub 14 marca śmierć Mieszka III Starego w Kaliszu.Objęcie rządów przez jego syna Władysława III Laskonogiego
• 1202 lub 1206 Obalenie przez możnych Władysława III Laskonogiego.Powołanie na tron krakowski Leszka Białego
• 1205 r.spłonęła Katedra na Wawelu
• 1208 r.Wincenty Kadłubek,autor Kroniki Polskiej(Chronica Polonorum),wybrany został na biskupa krakowskiego.Był pierwszym biskupem powołanym na to stanowisko z wyboru kanonicznego
• 1210,9 czerwca Mieszko I Plątonogi objął rządy,po przywróceniu przez papieża Innocentego III zasady senioratu
• 1212,11 maja pierwsza udokumentowana wzmianka o Bieżanowie.Był to rodzinny zapis testamentowy mówiący o rycerzu Radwanie,który swej bratowej zwraca dobra Bieżanowa
• 1218,29 września Iwo Odrowąż,po wyborze przez kapitułę,został zatwierdzony na biskupa krakowskiego przez papieża Honoriusza III
• 1220 r.
• Biskup krakowski Iwo Odrowąż założył,na Prądniku Białym,pierwszy szpital na terenie dzisiejszego Krakowa,prowadzony przez Zakon Kanoników Ducha Świętego,przeniesiony do Krakowa w 1244 r.
• Poświadczony po raz pierwszy włodarz Krakowa.Oznacza to początki organizacji krakowskiej gminy miejskiej
• 1222 r.
• Powstanie w Krakowie zgromadzenia dominikanów.Ten pierwszy polski zakon wziął w posiadanie kościół św.Trójcy(obecny dominikanów),parafia miejska została przeniesiona do kościołów Mariackiego i Wszystkich Świętych
• Biskup krakowski Iwo Odrowąż sprowadził cystersów i osadził ich we wsi Mogiła,ufundował również kościół.Powstało tam,istniejące do dziś,opactwo z klasztorem i kościołem
• 1223 r.
• 12 marca poświęcono kościół Świętej Trójcy w Krakowie
• Z inicjatywy biskupa Iwo Odrowąża,powstała pierwsza w mieście szkoła parafialna
• 1225 r.Nieudana próba opanowania Krakowa przez Henryka Brodatego
• 1227 r.
• 24 listopada zbrodnia gąsawska.Książę Leszek Biały został zamordowany w Gąsawie
• 1228 r.
• Początek walk o Kraków książąt Konrada mazowieckiego,Władysława Laskonogiego i Henryka Brodatego
• Z tytułu opieki nad małoletnim Bolesławem V Wstydliwym władzę przejął Władysław Laskonogi.Osłabiony konfliktem w Wielkopolsce,przekazał rządy Henrykowi Brodatemu
• 1229 r.Krótkotrwałe opanowanie Krakowa przez Konrada I mazowieckiego
• 1230 r.Pożar kościoła katedralnego
• 1237 r.
• Książę Henryk Pobożny sprowadził franciszkanów z Pragi
• Doprowadzenie do Krakowa w okolice dzisiejszego klasztoru oo.reformatów wody rzeki Rudawa,za pomocą koryta Młynówki Królewskiej
• Powstały Górne Młyny Królewskie,przedsiębiorstwo działające w rejonie rozwidlenia dzisiejszych ulic Łobzowskiej i Garbarskiej
• 1238,19 marca śmierć Henryka I Brodatego w Krośnie Odrzańskim,władzę przejął jego syn Henryk Pobożny
• 1239 r.Kunegunda(Święta Kinga),córka króla Węgier Beli IV została zaślubiona księciu Bolesławowi Wstydliwemu według kanonicznej formy sponsalia de futuro
• 1241 r.
• 18 marca I najazd mongolski na Polskę:bitwa z Tatarami pod Chmielnikiem,zakończona klęską rycerstwa krakowskiego i sandomierskiego
• 28 marca Tatarzy zdobyli i ograbili Kraków
• 31 marca spalenie Krakowa.Ocalał jedynie kamienny kościół św.Andrzeja i Wawel.Zginęło około 3 tys.ludzi
• 1 kwietnia połączenie sił tatarskich w rejonie Krakowa.Po połączeniu sił Batu-chan wyruszył na Śląsk
• 9 kwietnia śmierć księcia Henryka Pobożnego w bitwie pod Legnicą
• 10 lipca książę Konrad mazowiecki wkroczył do zniszczonego przez Tatarów Krakowa
• 1244 r.Z Prądnika pod Krakowem do Krakowa,za sprawą biskupa Jana Prandoty,zostali sprowadzeni Duchacy(Zakon Kanoników Ducha Świętego)
• 1243,25 maja Małopolanie pobili pod Suchodołem upominającego się o Kraków Konrada mazowieckiego.Władzę nad Małopolską objął syn Leszka Białego,Bolesław Wstydliwy
• 1246 r.Ostatni,nieudany najazd na Kraków pod wodzą Konrada mazowieckiego
• 1249 r.Konsekracja kościoła św.Franciszka w Krakowie
• 1254 r.
• Biskup Jan Prandota powitał na Błoniach poselstwo z Asyżu przekazujące bullę kanonizacyjną biskupa Stanisława ze Szczepanowa,zamordowanego w 1079 r.przez króla Bolesława II Śmiałego
• maj Uroczystości kanonizacyjne biskupa Stanisława w Krakowie.Na uroczystości przybyło wielu książąt piastowskich,wśród nich książę krakowski Bolesław Wstydliwy,książę wielkopolski Przemysł I,książę kujawski Kazimierz,książę mazowiecki Siemowit oraz książę opolski Władysław.W związku z kanonizacją katedra wawelska otrzymała szereg przywilejów odpustowych
• 1257 r.
• Przed 1257 r.a więc przed lokacją Budowa fundamentów murowanego kościoła Najświętszej Panny Marii,na miejscu przyszłego Rynku
• Przed 1257 r.a więc przed lokacją Powstanie ul.Grodzkiej,wychodzącej z Rynku nie pod kątem prostym,czyli niezgodnie z zasadami prawa lokacyjnego
• Przed 1257 r.a więc przed lokacją Powstanie ul.Brackiej,Kanoniczej,Mikołajskiej.Ulice te zachowały krzywizny w celu uniknięcia już istniejących obiektów,czyli niezgodne z zasadami prawa lokacyjnego
• Przed 1257 r.a więc przed lokacją Powstanie kościołów św.Jana i św.Wojciecha,stojących ukośnie do wszystkich osi,czyli niezgodnie z zasadami prawa lokacyjnego
• 5 czerwca lokacja Krakowa na prawie magdeburskim.Książę sandomierski i krakowski,Bolesław zwany Wstydliwym,ogłosił uroczyście akt lokacji Krakowa,w przytomności matki księcia,Grzymisławy,jego świątobliwej małżonki Kunegundy,duchownych i świeckich dostojników
• Wytyczenie Rynku krakowskiego
• Z inicjatywy Bolesława Wstydliwego sprowadzeni zostali do Polski zakonnicy reguły św.Augustyna Markowie
• 1259 r.
• 31 stycznia trzęsienie ziemi w Krakowie o sile szacowanej na 4,8 stopni w skali Richtera
• Początek budowy na wzgórzu wawelskim zamku kamiennego
• Drugi najazd tatarski,pod wodzą chana Burondy,na Polskę.Kraków został zdobyty,ocalał tylko Wawel.Książę Bolesław V Wstydliwy schronił się przed najeźdźcami na Węgrzech.Walki trwały do 1260 r.
• 1265 r.Początek budowy drewnianego grodu na wzgórzu wawelskim
• 1267 r.Zaczęto prowadzić Rocznik kapituły krakowskiej bezcenne źródło informacji o tym okresie
• 1270,17 sierpnia rozpoczęła się trzydniowa pielgrzymka króla węgierskiego Stefana V do Krakowa
• 1279,10 grudnia w krypcie kościoła franciszkanów w Krakowie pochowano księcia Bolesława V Wstydliwego
• 1282 r.Biskup Paweł z Przemiankowa i wojewoda sandomierski Janusz Starży stanęli na czele buntu możnowładztwa przeciw Leszkowi Czarnemu
• 1285 r.
• Drugi bunt możnowładztwa przeciw Leszkowi Czarnemu
• Książę Konrad Mazowiecki podczas walk z księciem Leszkiem Czarnym opanował Kraków,nie mogąc jednak zdobyć Wawelu spalił miasto
• Z inicjatywy Leszka Czarnego,Kraków zaczęto otaczać fortyfikacjami obronnymi w postaci fos oraz budowli drewniano-ziemnych
• 1287 r.Trzeci najazd na Kraków Tatarów pod wodzą Tole Buki i Nogaj-chana.Dzięki wybudowanym fortyfikacjom miasto nie zostało zdobyte.Oblężenie trwało do 1288 r.
• 1288 r.
• 30 września władca Polski książę Leszek Czarny zmarł bezpotomnie w Krakowie
• Zajęcie Krakowa przez księcia wrocławskiego Henryka IV Prawego,który był desygnowany przez Leszka Czarnego,jego rządy trwały do 1290 r.
• 1290 r.
• Za panowania Przemysława II Kraków na krótko stracił status stolicy,stolicę stanowił ponownie Poznań
• Na miejscu drewnianej świątyni,rozpoczęto budowę Kościoła Mariackiego.Budowa kościoła zakończona została w roku 1300
• Wacław II Czeski,późniejszy król polski,wybrany został przez możnowładztwo na tron krakowski
• Władysław Łokietek,na krótko,zajął Kraków
• 1291 r.Kraków zajęty został przez wojska czeskie na okres 15 lat
• 1294 r.Jan Muskata,poplecznik czeskich królów i zagorzały przeciwnik Władysława Łokietka,objął biskupstwo w Krakowie
• 1296 r.Za panowania Wacława II Czeskiego,Kraków stał się ponownie stolicą Polski
• 1298 r.Z inicjatywy Wacława II Czeskiego rozpoczęto budowę murowanych z kamienia fortyfikacji oraz poszerzono miasto ku północy do dzisiejszej Bramy Floriańskiej(wzmiankowane w 1306 r.)
• 1299 r.Liczba mieszkańców Krakowa wynosiła około 2.000
• 1300 r.
• Sierpień koronacja na króla polskiego,Wacława II Czeskiego w katedrze gnieźnieńskiej.Koronacji dokonał arcybiskup gnieźnieński Jakub Świnka,dotychczasowy przeciwnik rządów czeskich w Polsce
• Podjęto prace przy rozbudowie zamku wawelskiego
• Pierwsze wzmiankowanie Rynku krakowskiego pod nazwą Ring
• 1304 r.Pierwsza wzmianka o Żydach zamieszkujących Kraków i o ulicy Żydowskiej,obecnie ul.św.Anny
• 1305 r.
• 21 czerwca w Pradze zmarł Wacław II Czeski,objęcie rządów przez jego syna Wacława III Czeskiego(tytularny król polski niekoronowany)
• Pożar strawił katedrę wawelską
• 1306 r.
• 8 maja wybuchł wielki pożar koło kościoła Wszystkich Świętych.Zniszczył on nie tylko okoliczne domy,ale zniszczył również Zamek z Katedrą
• 15 maja książę Władysław Łokietek zajął Wawel,jednak sam Kraków pozostał wierny Czechom.Dopiero po śmierci króla Wacława III Czeskiego(4 sierpnia 1306 r.)poddał się Łokietkowi
• 4 sierpnia Wacław III Czeski został zamordowany w Ołomuńcu
• Zajęcie Krakowa przez Władysława Łokietka,który nadał miastu przywileje podatkowe i handlowe(m.in.prawo składu),oraz potwierdził autonomiczność miasta
• 1311 r.
• Bunt wójta Alberta przeciw Władysławowi Łokietkowi
• Połączenie podgrodzia Okół z resztą miasta Krakowa,po rozebraniu murów od strony Wawelu.Stopniowo nowe mury podciągnięto po Wawel tworząc miasto i zamek
• 1312 r.Po stłumieniu buntu niemieckiego mieszczaństwa pod wodzą wójta Alberta,Władysław Łokietek cofnął przywileje nadane Krakowowi w 1306 r. i ograniczył samorząd miejski

Lata 1320–1385 okres Zjednoczonego Królestwa Polskiego

• 1320 r.
• 20 stycznia koronacja Władysława Łokietka i jego żony,Jadwigi,w ocalałej po pożarze części katedry wawelskiej.Od tego momentu Kraków stał się miejscem koronacji królów Polski.Koronacja Władysława Łokietka kończy okresu rozbicia dzielnicowego Polski
• Z inicjatywy biskupa Nankiera rozpoczęta została budowa nowej gotyckiej,trzeciej z kolei,katedry wawelskiej(1 przedromańska,2 romańska,3 gotycka).Budowa została zakończona w roku 1364
• 1322 r.Sąd ziemski przysądził kapitule katedralnej wieś Bawół,której grunty weszły później w obręb miasta Kazimierz
• 1324 r.Umowa handlowa z Koszycami
• 1331 r.Władysław Łokietek nadał Krakowowi przywileje wolności od ceł na terenie całego państwa
• 1333 r.
• 2 marca zmarł Władysław Łokietek.Był pierwszym władcą Polski pochowanym w katedrze na Wawelu,która od tego momentu zaczęła pełnić rolę nekropolii królewskiej
• 25 kwietnia Kazimierz Wielki i jego żona Aldona Anna Giedyminówna zostali koronowani w katedrze na Wawelu
• 1335 r.Król Kazimierz Wielki założył przy Krakowie miasto,któremu nadał własne imię(Kazimierz)
• 1338 r.Przywilej królewski Kazimierza Wielkiego dla kupców krakowskich
• 1340 r.Nadanie przez Kazimierza Wielkiego wsi Bawół miastu Kazimierz
• 1342 r.
• Dokument Kazimierza Wielkiego określający zasady sprzedaży sukna w Krakowie.Przywożone sukno mogło być sprzedawane tylko w kramach,później zwanych sukiennicami
• Kazimierz Wielki sprowadził z Czech do Krakowa zakon augustianów.Augustianie objęli później kościół św.Katarzyny
• 1345,12 lipca oblężenie Krakowa: pod Kraków podeszły wojska Jana Luksemburczyka,króla czeskiego,ale zostały odrzucone od miasta i pobite
• 1347 r.Dekret Kazimierza Wielkiego zwany„Statutem Żup Krakowskich”,regulujący przemysł górniczy
• 1348 r.Epidemia dżumy(czarnej śmierci),która trwała do 1351 r.
• 1349,13 grudnia Kazimierz Wielki nakazał utopić w Wiśle kaznodzieję i wikarego katedry wawelskiej,księdza Marcina Baryczkę.Za ten czyn król został obłożony klątwą przez papieża Klemensa VI
• 1350 r.Papież nakazał Kazimierzowi Wielkiemu,w celu zdjęcia klątwy nałożonej za zabójstwo księdza Baryczki,budowę szeregu kościołów.W tych okolicznościach powstały na Kazimierzu kościoły św.Katarzyny i Bożego Ciała
• 1352 r.Król pożyczył od rajców wielką kwotę 1.600 kop groszy
• 1353 r.Dekret królewski zabraniający korzystania z drogi na Ruś obcym kupcom.Dekret ten stworzył krakowianom monopol na handel
• 1354 r.Dekret królewski zabraniający handlu w Krakowie pomiędzy kupcami nie krakowskimi(tzw.Dekret handlu„gościa gościem”)
• 1355 r.Z fundacji Mikołaja Wierzynka(starszego)rozpoczęta została budowa prezbiterium Kościoła Mariackiego w Krakowie.Budowa zakończona została w 1365 r.
• 1356 r.
• 5 października Kazimierz Wielki powołał do życia Sąd wyższy prawa niemieckiego na zamku krakowskim
• 5 października Kazimierz Wielki ustanowił Sąd Sześciu Miast,w którym ławnicy z Wieliczki zasiadali na równi z ławnikami z Krakowa,Olkusza,Kazimierza,Sącza i Bochni
• 1357 r.Na terenach podkrakowskiej wsi Łobzów,Kazimierz Wielki wzniósł zamek,przekształcony później przez Stefana Batorego w renesansowy pałac
• 1358 r.
• Przywilej Kazimierza Wielkiego nadany miastu Kraków,regulujący zasady funkcjonowania instytucji miejskich
• Kazimierz Wielki zrzekł się na rzecz miasta Krakowa prawa do większości należących do króla obiektów na Rynku krakowskim
• 1360 r.Zaraza i głód w Krakowie
• 1362 r.Książę austriacki Rudolf IV uzgodnił z Kazimierzem Wielkim warunki kontaktów handlowych pomiędzy Krakowem i Wiedniem
• 1363 r.
• 21 maja w Krakowie odbył się ślub króla Czech i cesarza rzymskiego Karola IV z wnuczką króla Kazimierza Wielkiego,Elżbietą pomorską
• Poselstwo polskie w Awinionie przedstawiło papieżowi Urbanowi V prośby króla Kazimierza Wielkiego,a wśród nich postulat założenia w Krakowie uniwersytetu
• 1364 r.
• 28 marca w obecności króla Kazimierza Wielkiego arcybiskup gnieźnieński Jarosław Bogoria Skotnicki dokonał uroczystej konsekracji katedry wawelskiej,co kończyło rozpoczętą 44 lata wcześniej budowę
• 12 maja Kazimierz Wielki powołał do życia Akademię Krakowską
• 22 maja Kazimierz Wielki nadał prawa miejskie Skawinie
• 1 września papież Urban V wydał bullę powołującą do życia Akademię Krakowską
• Wrzesień zjazd monarchów w Krakowie,na którym miano rozstrzygnąć konflikt pomiędzy Habsburgami i Andegawenami dotyczącego patriarchatu akwilejskiego.W zjeździe udział wzięli:cesarz Karol IV,król Węgier Ludwik Andegaweński,Waldemar Duński,król Cypru Piotr,Rudolf IV książę Austrii,Siemowit III książę mazowiecki,Władysław Opolczyk książę opolski,Bogusław V Pomorski książę słupski oraz książę Bolko Świdnicki.Według legendy monarchów miał podejmować ucztą patrycjusz krakowski Mikołaj Wierzynek(młodszy),bankier króla Kazimierza Wielkiego
• 1366 r.
• Kazimierz Wielki założył przy Krakowie miasto na prawie magdeburskim,któremu nadał nazwę Florencja,pochodzącą od wezwania kościoła parafialnego.W XV w.pierwotną nazwę Florencja wyparła nazwa Kleparz(Clepardia)
• Siostry Norbertanki zawarły umowę z magistratem Krakowa,zamieniając ziemię dzisiejszych Błoń krakowskich na kamienicę przy ulicy Floriańskiej
• 1367 r.
• Kazimierz Wielki przeprowadził reformę monetarną i wprowadził do obiegu grosz krakowski
• Kazimierz Wielki nadał przywileje Żydom małopolskim
• Wielki pożar Krakowa
• 1368 r.
• 21 kwietnia król Kazimierz Wielki wydał Statut żupny
• Kazimierz Wielki mianował bankiera żydowskiego Lewko,na żupnika największego zakładu przemysłowego w ówczesnej Europie Żupy krakowskiej
• 1370 r.
• 5 listopada król Kazimierz Wielki umarł o wschodzie słońca
• 17 listopada Ludwik Andegaweński został koronowany na Wawelu na króla Polski(Polska Andegawenów)
• Zaraza morowa
• 1373 r.Władze miejskie Krakowa wydały zarządzenie o obowiązku utrzymywania w czystości ulic przez właścicieli przyległych kamienic
• 1374 r.Rada miejska Krakowa uchwaliła pierwszy porządek ogniowy obowiązujący w mieście
• 1376 r.Pierwsza pisana wzmianka o osadzie Stradom
• 1378 r.
• Ludwik Andegaweński potwierdził przywileje miasta Krakowa w zamian za prawo do sukcesji tronu polskiego
• Konsekracja kościoła św.Katarzyny Aleksandryjskiej i św.Małgorzaty przez biskupa krakowskiego Jana
• 1380 r.
• 29 grudnia zmarła Elżbieta Łokietkówna.Namiestnikami Zjednoczonego Królestwa Polskiego zostali przywódcy stronnictwa pro węgierskiego:krakowski biskup Zawisza z Kurozwęk i czterej wielkorządcy
• Początek przebudowy krakowskich Sukiennic,wybudowanych w okresie panowania w Krakowie księcia Bolesława Wstydliwego.Prace zakończono w roku 1400,Sukiennice uzyskały charakter budowli gotyckiej
• 1382,10 września w Trnawie zmarł król Polski i Węgier,Ludwik Andegaweński
• 1383 r.Ukończona została budowa Wieży Ratuszowej w Krakowie
• 1384,15 października Jadwiga została koronowana na króla Polski,na zamku w Krakowie,przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Bodzantę
• 1385 r.Przybycie poselstwa wielkiego księcia litewskiego Jagiełły z prośbą o rękę Jadwigi(Unia w Krewie)

Lata 1386–1453 okres panowania pierwszych Jagiellonów

• 1386 r.
• 15 lutego Władysław Jagiełło ze swoim bratem Wiguntem przyjęli chrzest w kościele św.Franciszka z Asyżu w Krakowie
• 18 lutego Jadwiga i Władysław Jagiełło uroczyście zawarli związek małżeński w katedrze na Wawelu
• 4 marca koronacja Władysława Jagiełły na króla Polski przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Bodzantę
• 1387 r.Kraków jest poświadczony jako miasto członkowskie Hanzy
• 1388 r.Miasto Kraków zakupiło wieś Grzegorzowice(Grzegórzki),a w roku następnym wieś Dąbie
• 1389 r.Z inicjatywy Kongregacji Kupieckiej,został ustanowiony pierwszy w Krakowie cennik na towary rzemieślnicze
• 1392 r.Rozpoczęcie przebudowy kościoła Wniebowzięcia Maryi Panny(kościoła Mariackiego)z typu halowego na bazylikowy.Przebudowa ukończona została w 1397 r.
• 1393 r.Królowa Jadwiga założyła przy katedrze Kolegium Psałterzystów
• 1394 r.Mieszczanin Piotr Gerardorf nabył kamienicę zwaną Lapidea Magna,prawdopodobnie na zlecenie króla.Kamienica ta,uwolniona od długów i zobowiązań wobec żydowskich sąsiadów,stała się zalążkiem i siedzibą Collegium Maius
• 1395 r.
• Władysław Jagiełło i jego żona Jadwiga ufundowali kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny z klasztorem Karmelitów Trzewiczkowych na Garbarach
• Kulminacja sporu między Krakowem a Lwowem
• 1397 r.
• 11 stycznia dzięki staraniom Jadwigi Andegaweńskiej,Akademia Krakowska uzyskała zezwolenie papieskie na organizację wydziału teologicznego
• Jadwiga Andegaweńska i Władysław Jagiełło sprowadzili do Krakowa zakon Karmelitów
• 1399 r.
• 17 lipca na skutek komplikacji poporodowych zmarła Jadwiga Andegaweńska,królowa Polski.Na krótko przed śmiercią powiedziała przebywającemu w Krakowie krzyżackiemu komturowi:„Dokąd ja żyję,potrwa pokój,ale kiedy umrę,macie pewną wojnę z Polską”
• Pierwsza pisemna wzmianka o miejskim wodociągu„rurmusie”,zasilanym wodami rzeki Rudawy
• 1400 r.
• 24 lipca w Collegium Maius odbyły się pierwsze wykłady akademickie
• 26 lipca Władysław Jagiełło nadał przywilej Akademii Krakowskiej,reaktywując działalność uczelni.Fundusze na uczelnię pochodziły ze sprzedaży klejnotów zmarłej królowej Jadwigi
• 1402,29 stycznia ślub Władysława Jagiełły z Anną Cylejską w katedrze wawelskiej
• 1403 r.
• 25 lutego koronacja Anny Cylejskiej,drugiej żony Władysława Jagiełły
• Trzęsienie ziemi w Krakowie
• 1405 r.
• 26 maja powstał ogień koło kościółka św.Piotra.Ogarnął on swym działaniem domy przy ulicy Grodzkiej i Kanoniczej oraz kościoły:św.Piotra,św.Marcina,św.Marii Magdaleny,św.Andrzeja i Collegium Juridicum
• Władysław Jagiełło sprowadził z Kłodzka zakon Kanoników Regularnych i osadził ich przy Kościele Bożego Ciała w podkrakowskim Kazimierzu
• 1406,7 grudnia ścięto oskarżonego o kradzież pieniędzy miejskich Andrzeja Wierzynka,rajcę,potomka znanej i bogatej rodziny kupieckiej Wierzynków
• 1407 r.Podczas rozruchów przeciw Żydom,od ognia rozpalonego przy kościele św.Anny zapaliła się cała zachodnia część miasta
• 1409 r.
• Przybyły z Pragi w roku 1400,Mikołaj Isner,uczony i pedagog,założył w Krakowie bursę dla ubogich studentów z Litwy i Rusi
• Delegacja Uniwersytetu Krakowskiego wzięła udział w soborze w Pizie
• 1410 r.
• Władysław Jagiełło opuścił Kraków,udając się na wojnę z Zakonem krzyżackim(Bitwa pod Grunwaldem)
• Kongregacja Kupiecka,składająca się w większości z osadników niemieckich,wsparła finansowo wyprawę króla
• 1411 r.W katedrze wawelskiej zawieszono chorągwie zdobyte podczas wojny z Zakonem Krzyżackim
• 1414 r.Wystąpienie Pawła Włodkowica,rektora Akademii Krakowskiej,na soborze w Konstancji
• 1417 r.
• 19 listopada koronacja Elżbiety Pileckiej,trzeciej żony Władysława Jagiełły
• Decyzja Władysława Jagiełły o rozbudowie Akademii Krakowskiej
• Całkowite zaćmienie Słońca widoczne w Krakowie
• 1418 r.Władysława Jagiełło nadał prawo patronatu nad kościołem św.Anny mistrzom Akademii Krakowskiej oraz opatowi mogilskiemu.Od tego momentu kościół ten stał się kościołem akademickim
• 1419 r.Wielka powódź w Krakowie,która rozniosła drewno składowane w krakowskim porcie rzecznym
• 1420 r.Powstanie najstarszej udokumentowanej pieczęci Akademii Krakowskiej
• 1421,8 kwietnia w Krakowie został podpisany anty krzyżacki sojusz zaczepno-obronny między Władysławem Jagiełło a margrabią Brandenburgii,Fryderykiem I
• 1422 r.
• 27 września Kraków świadkował na akcie pokoju melneńskiego,zawartego z Zakonem Krzyżackim
• 4 października akt fundacyjny Kapituły Krakowskiej,ustanawiający parafię w Bieżanowie.W dokumencie tym jest mowa o budowie kościoła drewnianego i o wyznaczeniu dochodu dla plebana
• Władysław Jagiełło zezwolił na budowę fosy wokół Kazimierza
• 1423 r.Biskupem krakowskim został Zbigniew Oleśnicki,znany ze wzmacniania wpływów kościoła na politykę państwa
• 1424 r.
• 12 lutego koronacja Zofii Holszańskiej,czwartej żony Władysława Jagiełły
• 31 października urodził się syn Władysława Jagiełły,Władysław,zwany później Warneńczykiem
• 1425 r.Chrzest syna Jagiełły,Władysława Warneńczyka w katedrze wawelskiej
• 1427,30 listopada urodził się syn Władysława Jagiełły,Kazimierz,zwany później Jagiellończykiem
• 1428,14 lutego chrzest syna Władysława Jagiełły,Kazimierza Jagiellończyka
• 1431 r.
• Kilkudniowa dysputa przedstawicieli środowiska uniwersyteckiego z husytami na Zamku Wawelskim
• Zmarł Stanisław ze Skalbmierza,pierwszy rektor odnowionej w 1400 roku Akademii Krakowskiej,prawnik,kanonik kapituły katedralnej na Wawelu
• 1432 r.
• Władysław Jagiełło nadał przywilej zezwalający Radzie Miejskiej Krakowa ustanowić trzy jarmarki,w maju,w czerwcu i wrześniu
• Ukończona została budowa fosy wokół Kazimierza
• 1433 r.
• 9 stycznia Władysław Jagiełło ogłosił w Krakowie tzw.drugi wielki przywilej dla szlachty
• Wykłady humanistyczne Grzegorza z Sanoka w Akademii Krakowskiej
• 1434 r.
• 1 czerwca w Gródku Jagiellońskim zmarł Władysław Jagiełło
• czerwiec uroczystości pogrzebowe króla Władysława Jagiełły.Król został pochowany na Wawelu
• 25 lipca koronacja Władysława III Warneńczyka na króla Polski,przez arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa Polski Wojciecha Jastrzębca
• 1435 r.
• Król Władysław III Warneńczyk zatwierdził Krakowowi zwolnienia podatkowe z lat 1428 i 1431
• Zmarł Paweł Włodkowic,rektor Akademii Krakowskiej
• 1438 r.Przyjazd do Krakowa poselstwa czeskiego z wiadomością o elekcji nieletniego Kazimierza IV Jagiellończyka na tron czeski
• 1439 r.Spłonęły ulice św.Anny,Szewska,Szczepańska i św.Mikołaja w Krakowie
• 1440 r.Poselstwo węgierskie powołało uroczyście Władysława III Warneńczyka na króla Węgier
• 1443,5 czerwca trzęsienie ziemi w Krakowie.W jego wyniku zawaliło się m.in.sklepienie kościoła św.Katarzyny i kościoła Mariackiego
• 1444,10 listopada śmierć Władysława III Warneńczyka w bitwie pod Warną nad Morzem Czarnym
• 1447 r.
• 25 czerwca po trzyletnim bezkrólewiu,odbyła się koronacja Kazimierza IV Jagiellończyka na króla Polski,dokonana przez arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa Polski Wincentego Kota
• Jan z Ludziska,profesor katedry wymowy Akademii Krakowskiej(był oficjalnym mówcą uniwersyteckim),wygłosił mowę w obronie chłopów
• 1448 r.Marcin Król z Żurawicy ufundował na Uniwersytecie krakowskim pierwszą katedrę astrologii
• 1449 r.Działał Jędrzej Gałka,zwolennik poglądów Jana Husa,autor Pieśni o Wiklefie i traktatów łacińskich
• 1451 r.Wybuch epidemii w Krakowie
• 1452 r.Wielka epidemia w Krakowie
• 1453 r.Kazania Jana Kapistrana,franciszkanina,włoskiego kaznodziei,wzywające do walki z innowiercami

Lata 1454–1795 okres I Rzeczypospolitej

• 1454 r.
• 10 lutego koronacja Elżbiety Rakuszanki,żony Kazimierza IV Jagiellończyka
• 6 marca ogłoszenie przez króla Kazimierza IV Jagiellończyka aktu inkorporacji Prus.Początek wojny trzynastoletniej
• Kazimierz Jagiellończyk wydał przywilej cerekwicko-nieszawski
• Pożar w Krakowie
• 1455 r.Wielki pożar w Krakowie
• 1456 r.Zbigniew Oleśnicki ufundował bursę Jeruzalem
• 1457 r.
• 21 września urodziła się Jadwiga Jagiellonka,królewna polska i księżniczka litewska,księżna bawarska
• Kazimierz Jagiellończyk zabronił kupcom polskim i ruskim omijania Krakowa,a kupcom norymberskim i innym obcym handlowania w Krakowie poza jarmarkami
• 1461,16 lipca starosta rabsztyński Andrzej Tęczyński został zlinczowany przez tłum krakowskich mieszczan w odwecie za pobicie miejscowego płatnerza
• 1462,27 kwietnia wybuchł pożar w klasztorze OO.Dominikanów,od którego zapaliły się domy przy ulicy Grodzkiej,Brackiej,Gołębiej,Poselskiej i św.Anny,a także kościół i klasztor OO.Franciszkanów oraz pałac biskupi
• 1464 r.Wobec przygotowywanej krucjaty przeciw Turkom,doszło do wystąpień antyżydowskich
• 1465,7 kwietnia spalił się Stradom z kościołem i szpitalem św.Jadwigi
• 1466 r.Zaraza morowa w Krakowie
• 1467 r.
• Kazimierz Jagiellończyk ustanowił Jana Długosza wychowawcą swoich synów
• Ponowna zaraza w Krakowie.Król Kazimierz Jagiellończyk z królową udali się na Litwę,dzieci królewskie przebywały w klasztorze tynieckim
• Powstał tryptyk Trójcy Świętej w katedrze wawelskiej
• 1469 r.Jan Thurzo założył hutę miedzi i srebra w podkrakowskiej Mogile
• 1470 r.
• Wybuch epidemii w Krakowie
• Początek odbudowy części Collegium Maius po pożarze oraz rozbudowy budynków uniwersyteckich.Prace trwały do 1491 r.
• 1472 r. Wybuch epidemii w Krakowie
• 1473 r.
• Jan Długosz nabył dom,w którym powstała nowa Bursa Kanonistów
• Ukazał się pierwszy druk wykonany przez Kaspra Straube„Almanach na rok 1474”
• Śmierć Jana z Kęt
• Pożar w Krakowie
• 1475 r.
• 31 marca spaliła się cała dzielnica koło Nowej Bramy i Bramy Mikołajskiej,spłonęło ponad 100 domów
• Rada Miejska wykupiła wójtostwo krakowskie,pozostające dotąd jako dziedziczne w rękach prywatnych
• Wydrukowano pierwszą na ziemiach polskich książkę„Explanatio in psalterium”
• Szczytowy okres rozwoju Akademii Krakowskiej,trwający do 1525 r.zwłaszcza dla katedry matematyki i astronomii
• 1476 r.Pożar kościoła św.Franciszka w Krakowie
• 1477 r.
• Przybył z Norymbergi Wit Stwosz(Veit Stoss)
• 25 maja Wit Stwosz,we współpracy z rzemieślnikami krakowskimi,rozpoczął pracę nad Ołtarzem Mariackim w Krakowie.Prace trwały do 1489 r.
• Burmistrzem Krakowa został Jan Thurzo kupiec,przedsiębiorca i patrycjusz z węgierskiego rodu von Bethlemhalva(z Betlanovców)
• 1480 r.
• Polski historyk Jan Długosz,Filip Kallimach włoski humanista i pisarz piszący w języku łacińskim,Konrad Celtis niemiecki humanista,założyli„Sodalitas Litterarum Vistulana”(Nadwiślańskie Towarzystwo Literackie),pierwsze w Polsce towarzystwo literackie
• Wybuch epidemii
• 1482 r.
• Wybuch epidemii
• 18 lipca zmarł Szymon z Lipnicy,który w czasie epidemii pomagał dotkniętym chorobą.W wyniku tego wkrótce sam zachorował i zmarł
• 1483 r.Szwajpolt Fiol założył drukarnię,w której po raz pierwszy na świecie drukowano cyrylicą(były to księgi liturgiczne w języku cerkiewnosłowiańskim)
• 1485 r.Gmina żydowska wyrzekła się uprawiania handlu i pośrednictwa w Krakowie,z wyjątkiem sprzedaży rzeczy zastawionych
• 1489 r.Adam z Bochynia,lekarz,humanista,profesor Akademii Krakowskiej,opublikował pracę przyrodniczą i medyczną„Fundamentum scienciae nobilissimae secretorum naturae”
• 1491 r.
• W Krakowie rozpoczął studia Mikołaj Kopernik
• Na zebraniu doktorów i magistrów uchwalono,że studenci mają mieszkać w bursach,a nie w kwaterach mieszczan
• We wsi Prądnik Czerwony wybudowano pierwszy młyn papierniczy na terenie Polski
• 1492 r.
• 7 czerwca w Grodnie zmarł Kazimierz Jagiellończyk
• Pogrzeb Kazimierza Jagiellończyka na Wawelu
• 23 września koronacja Jana Olbrachta na króla Polski,którą poprowadził arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski Zbigniew Oleśnicki
• Ponowny pożar budynku Collegium Maius
• 1493 r.
• Hartmann Schedler wydał w Norymberdze„Chronicon mundi”(Kroniki świata)z widokami miast europejskich,między innymi pierwszym najstarszym znanym widokiem miasta Krakowa
• Król Jan Olbracht potwierdził prawa miejskie Krakowa
• Zmarł Marcin Bylica,astronom,astrolog i lekarz
• 1494 r.
• Czerwiec ogień ogarnął północną część miasta od Nowej Bramy do ulicy Szewskiej,ogień strawił 8 ulic
• W murze Collegium Maius odkryto skarb:monety,pierścienie i inne kosztowności
• Dekretem króla Jana I Olbrachta Żydzi zamieszkujący rejon placu Szczepańskiego w Krakowie zostali przesiedleni do wschodniej części miasta Kazimierz
• 1495 r.
• Mikołaj Kopernik ukończył studia na Uniwersytecie Krakowskim
• Zmarł Wojciech Brudzewski,astronom,filozof,matematyk,profesor Akademii Krakowskiej.Jego uczniem był prawdopodobnie Mikołaj Kopernik
• Pogrom Żydów,jakiego dopuścili się zebrani w Krakowie uczestnicy krucjaty antytureckiej,spowodował usuwanie się ludności żydowskiej do Kazimierza
• Pierwszy przypadek choroby wenerycznej
• 1496 r.Wybuch epidemii
• 1497 r.
• Wybuch epidemii
• Na kopcu Krakusa odbyły się tajemne obrzędy zaduszek wiosennych,z ucztą pogrzebową i paleniem ogni.Praktyki te krytykowane były w„Kazaniach trzemieśniańskich”Michała z Żarnowca
• 1498 r.Na przedpolu Bramy Floriańskiej wzniesiony został barbakan najpotężniejsze umocnienie Krakowa
• 1499 r.
• 6 maja w Krakowie została zawarta unia krakowsko-wileńska
• Liczba mieszkańców Krakowa wynosiła około 10.000
• Pożar zamku wawelskiego
• W Krakowie sejm
• 1500 r.Początek przebudowy zamku wawelskiego w stylu renesansowym zamku,po ogromnych zniszczeniach spowodowanych pożarem
• 1501 r.
• Przybył do Krakowa Franciszek Florentczyk,sprowadzony do przebudowy zamku wawelskiego
• 17 czerwca w Toruniu zmarł Jan I Olbracht
• Pogrzeb w katedrze wawelskiej Jana I Olbrachta
• 12 grudnia koronacja Aleksandra Jagiellończyka na Wawelu przez arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa Polski kardynała Fryderyka Jagiellończyka
• 1503 r.
• Kasper Hochfeder założył pierwszą stałą drukarnię
• Ukazał się najstarszy krakowski druk Kaspra Hochfedera
• 1504 r.Spłonął Kazimierz
• 1505 r.
• 30 sierpnia zmarła polska królowa Elżbieta Rakuszanka,przez 38 lat żona króla Kazimierza IV Jagiellończyka w szczęśliwym i dobranym małżeństwie;była nazywana„matką królów”,spośród jej potomstwa czterej synowie:Władysław,Jan,Aleksander i Zygmunt zostali królami,Fryderyk biskupem i kardynałem,a Kazimierz ogłoszony świętym;córki zaś wydano za mąż na dworach zachodniej Europy,dzięki czemu Jagiellonowie spokrewnili się z wieloma królewskimi rodami
• Piorun uderzył w wieżę zamku wawelskiego zwaną Lubranką
• Powstał Kodeks Baltazara Behema
• Wybuch epidemii w Krakowie.Epidemia powtarzała się co roku,aż do 1508 r.
• Utworzenie instytucji lekarza miejskiego w Krakowie
• 1506 r.
• 27 stycznia drukarnia Jana Hallera wydrukowała Statut Łaskiego,zawierający m.in.tekst"Bogurodzicy".Status został rozesłany do wszystkich sądów polskich,stał się fundamentalnym źródłem prawa aż do rozbiorów
• 19 sierpnia w Wilnie zmarł Aleksander Jagiellończyk
• 1507 r.
• 24 stycznia koronacja Zygmunta I Starego przez arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa Polski Andrzeja Boryszewskiego
• 11 lutego zmarł w Krakowie Jan z Głogowa,astronom,matematyk i filozof scholastyczny,przedstawiciel przyrodoznawczego nurtu albertyzmu
• Zostało opublikowane dzieło filozoficzne Adama z Bochynia,w którym jako niekonwencjonalny myśliciel wysunął hipotezę nieśmiertelności ludzkości jako gatunku
• 1509 r.Ogień strawił Stradom z 3 kościołami
• 1510,25 lipca drukarz pochodzący z Bawarii Florian Ungler założył drukarnię
• 1512 r.
• 8 lutego koronacja Barbary Zápolya,pierwszej żony Zygmunta I Starego
• Wybuch epidemii
• 1513 r.Drukarnia Floriana Unglera wydrukowała pierwszą książkę w języku polskim„Raj duszny”,autorstwa Biernata z Lublina
• 1514 r.Triumfalny wjazd do miasta,kniazia,hetmana wielkiego litewskiego,Konstantego Ostrogskiego po zwycięstwie nad Moskwą
• 1515 r.
• Na zamku wawelskim rozpoczął obrady sejm walny
• Wybuch zarazy
• 1517 r.
• Powstała drukarnia Hieronima Wietora
• Na Rynku odbył się turniej rycerski,w obecności króla Zygmunta Starego i posła cesarskiego,po którym przyjmowano monarchę na ratuszu
• Wybuch epidemii
• 1518 r.
• 18 kwietnia koronacja księżniczki mediolańskiej Bony Sforzy,na królową Polski i jej zaślubiny z Zygmuntem I Starym w katedrze wawelskiej
• Król Zygmunt Stary zezwolił zamieszkać w Polsce emigrantom żydowskim wygnanym z miast czeskich i morawskich.Osiedlali się oni licznie w Kazimierzu
• 1519 r.Wybuch epidemii
• 1520 r.W Akademii Krakowskiej odbył się pierwszy wykład z języka greckiego
• 1521 r.
• 9 lipca na wieży katedralnej zawieszono dzwon Zygmunt.Według legendy,dzwon ten został odlany z dział zdobytych w bitwie pod Orszą.Głos tego dzwonu towarzyszy odtąd doniosłym wydarzeniom
• 13 lipca Krakowianie po raz pierwszy usłyszeli głos dzwonu Zygmunt
• Powstała instytucja kontrolna złożona z 32 mężów,a od 1548 r.z 40 osób,mająca za zadanie łagodzenia konfliktów między patrycjatem a pospólstwem Krakowa
• 1522 r.w Krakowie odbył się pierwszy proces przeciw luteranom
• 1523 r.
• 8 września zmarł Maciej Miechowita,wielokrotny rektor Akademii Krakowskiej,lekarz,historyk,geograf
• Wybuch epidemii w Krakowie
• 1525 r.
• 8 kwietnia Zygmunt I Stary i Albrecht Hohenzollern podpisali Traktat krakowski,na mocy którego 2 dni później odbył się hołd pruski
• 10 kwietnia koniec wojny z zakonem krzyżackim,książę pruski Albrecht Hohenzollern złożył na Rynku krakowskim hołd lenny królowi Zygmuntowi Staremu
• Pierwsze przejawy działalności reformatorskiej wśród rzemieślników Krakowa
• Wybuch epidemii w Krakowie
• 1526 r.Dwukrotna epidemia w Krakowie
• 1528 r.
• 27 kwietnia pożar,który powstał koło Gródka,zniszczył całą północną część miasta z kościołami:św.Krzyża,św.Ducha,św.Marka,a za murami miejskimi kościół św.Mikołaja,św.Krzyża na Kleparzu i św.Filipa
• 18 maja spalił się klasztor na Zwierzyńcu,skąd ogień przerzucił się na Kazimierz,gdzie obrócił w popiół ratusz oraz południową i wschodnią część miasta
• Na uniwersytecie odbyły się pierwsze wykłady z prawa rzymskiego i języka hebrajskiego,do tej pory wykładano tylko prawo kanoniczne
• 1530 r.
• 20 lutego Arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski Jan Łaski koronował dziesięcioletniego Zygmunta Augusta,vivente rege,na króla Polski w katedrze wawelskiej
• Zmarł Jan ze Stobnicy,astronom i geograf,autor globusa z zaznaczoną Ameryką
• Powstała pierwsza w Europie Środkowej żydowska,drukarnia Haliczów.Drukowano w niej książki po hebrajsku i w jidysz
• 1533 r.
• 8 czerwca poświęcono Kaplicę Zygmuntowską na Wawelu.Kaplica Zygmuntowska została ukończona według projektu Bartłomieja Berrecciego
• 1534 r.
• Zakaz królewski studiowania w niektórych miastach niemieckich objętych luteranizmem
• Drukarnia Haliczów wydrukowała przetłumaczony na jidysz,Nowy Testament
• Katastrofalny wylew Wisły w Krakowie
• 9 listopada zmarł Michał Wrocławczyk,profesor Akademii Krakowskiej,filozof,astronom i matematyk.Jego wykładów słuchał prawdopodobnie Mikołaj Kopernik
• 1535 r.
• 18 października uległ pożarowi świeżo zbudowany pałac królewski na Wawelu
• Zygmunt I Stary nadał szlachectwo wszystkim profesorom i doktorom Akademii Krakowskiej,którzy przez 20 lat prowadzili zajęcia
• Kościół św.Anny podniesiony został do godności kolegiaty
• Just Ludwik Decjusz wybudował renesansowy pałacyk znajdujący się na terenie Woli Justowskiej,zwany Willą Decjusza
• Powstał Park Decjusza
• 1536 r.
• Zmarł Marcin Biem z Olkusza,profesor Akademii Krakowskiej,astronom i matematyk,reformator kalendarza
• Na uniwersytecie został zreformowany wydział filozoficzny,filozofia chrześcijańska,a właściwie katolicka,stała się podstawą wykładów
• Pożar zamku królewskiego na Wawelu,ogień ogarnął górne piętro i dachy pałacu
• 1537 r.
• Ponowny pożar zamku królewskiego na Wawelu
• Zmarł Bartolommeo Berrecci,królewski architekt i rzeźbiarz,autor projektu kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu
• 1539 r.
• 19 kwietnia na Małym Rynku została spalona na stosie pod zarzutem apostazji 79-letnia Katarzyna Weiglowa
• Pożar Kleparza
• 1540 r.Zygmunt Stary ufundował kapelę Rorantystów
• 1541 r.Zmarł Stanisław Samostrzelnik,malarz epoki renesansu,autor wielu malowideł ściennych,cysters
• 1542 r.Do Kazimierza napłynęła kolejna po 1518 r.fala wypędzonych z Pragi emigrantów żydowskich
• 1543 r.
• 6 maja koronacja Elżbiety Habsburżanki,pierwszej żony Zygmunta II Augusta
• Wybuch epidemii w Krakowie
• W Krakowie wydane zostały dzieła:Mikołaja Reja„Krótka rozprawa między trzema osobami:Panem,Wójtem i Plebanem”,Stanisława Orzechowskiego„Fidelis subditus”,Andrzeja Frycza Modrzewskiego„O karze mężobójstwa”
• 1546 r.Andrzej Trzecieski,jeden z tłumaczy Biblii brzeskiej,założył kółko różnowiercze
• 1547 r.Na Prądniku Białym biskup krakowski Samuel Maciejowski zbudował pałac stanowiący letnią rezydencje biskupów krakowskich
• 1548 r.
• 1 kwietnia w Krakowie zmarł Zygmunt I Stary
• Na Wawelu odbył się pogrzeb króla Zygmunta Starego,królem Polski został Zygmunt II August,ostatni król z dynastii Jagiellonów
• Zygmunt August zakupił pierwsze z flamandzkich arrasów.Królewska kolekcja gobelinów tworzona była do roku 1553
• 1549 r.
• Rozruchy studenckie spowodowane śmiercią jednego ze scholarów,spory między scholarami a strażą miejską i demonstracyjne wyjście żaków z Krakowa
• Wykonano karę śmierci na dziewczynie lekkich obyczajów,która zabiła matkę.Najpierw była„kleszczami targana”,potem zaś zaszyto ją w worku razem z psem i kotem i utopiono
• Pożar części zamku królewskiego na Wawelu,tym razem strony południowej.Akcją gaszenia pożaru kierował osobiście król Zygmunt II August
• 1550 r.
• 7 grudnia koronacja Barbary Radziwiłłówny,drugiej żony Zygmunta II Augusta
• Włoch Franciszek Stankar,wykładowca języka hebrajskiego w Akademii Krakowskiej,został aresztowany i osadzony w więzieniu na zamku Lipowieckim za szerzenie poglądów heretyckich
• 1551 r.
• 8 maja zmarła królowa Polski Barbara Radziwiłłówna
• Według tradycji mistrz czarnoksięstwa Twardowski wywołał na zamku wawelskim ducha zmarłej królowej Barbary Radziwiłłówny i ukazał go królowi
• W Krakowie ukazało się dzieło Andrzeja Frycza Modrzewskiego„De Republica emendanda”(O poprawie Rzeczypospolitej)oraz„Kronika wszystkiego świata”Marcina Bielskiego
• Konrad Krupka został pozwany przed sąd przez biskupa Andrzeja Zebrzydowskiego.Pozwany został oskarżony o organizowanie nabożeństw,podawanie komunii pod dwoma postaciami i demoralizowanie otoczenia
• Zaraza w miastach Kraków i Kazimierz.Epidemia trwała do 1552 r.
• 1552 r.
• Pierwsze w Krakowie jawne nabożeństwo ewangelickie,zorganizowane przez syna Justa Decjusza w willi ojca na Woli Justowskiej
• Rozpoczął swą działalność w Krakowie Grzegorz Paweł z Brzezin,pisarz i teolog ariański,jeden z głównych twórców i propagatorów radykalnego nurtu braci polskich.Działał w mieście do roku 1561
• Wykładowca Akademii Krakowskiej Franciszek Stankar,po ucieczce z więzienia,wydał dzieło o reformie kościoła w Polsce
• 1553 r.
• 30 lipca koronacja Katarzyny Habsburżanki,trzeciej żony Zygmunta II Augusta
• Powiększenie obszaru miasta żydowskiego na Kazimierzu,o tereny odkupione od chrześcijan
• Na Kazimierzu powstał najstarszy i istniejący do dziś w Krakowie cmentarz żydowski Remuh
• 1554 r.Szczyt produkcji materiałów budowlanych w cegielniach miejskich Krakowa wyprodukowano 383.000 cegieł,11.500 dachówki okrągłej,9.000 dachówki szerokiej oraz 59.000 płyt posadzkowych
• 1555 r.
• Powstał pierwszy zbór ewangelicki
• Od ognia zaprószonego w jatkach garbarskich zajęły się Sukiennice.Pożar zniszczył znaczną część budynku
• 1556 r.
• 1 lutego królowa Bona Sforza opuściła Kraków i udała się do dziedzicznego księstwa Bari we Włoszech
• 3 maja spłonął szpital św.Jadwigi i kościół św.Agnieszki na Stradomiu,ogień zdołał przedostać się przez Wisłę,gdzie zrujnował Kościół św.Katarzyny i św.Jakuba
• Pożar części zamku królewskiego i wieży ratuszowej w Krakowie
• Odbudowa spalonych Sukiennic w Krakowie przez Jana Marię Padovano
• Powstała drukarnia innowiercza Macieja Wirzbięty
• Jerzy Izrael minister braci czeskich wizytował miasto Kraków
• 1557 r.
• 19 października rozruchy na pogrzebie innowierczyni Filipowskiej i kontrdemonstracja różnowiercza w Krakowie
• Pożar części miasta żydowskiego Kazimierz wraz z drewnianą wówczas synagogą Remuh
• Jan Łaski,ksiądz katolicki,biskup wesprymski,następnie pastor i teolog protestancki,polski działacz reformacji,humanista i dyplomata,nauczał w kamienicy Jana Bonera w Krakowie
• 1558 r.
• 18 października powstała Poczta Polska.Król nadał przywilej na organizację pierwszej na ziemiach polskich poczty,łączącej Kraków z Wenecją.Organizatorem był Włoch Prosper Prowana,a od 1569 r.przywilej królewski został przeniesiony na Waleriana Montelupiego
• Początek prac budowlanych na Kazimierzu przy nowej,murowanej synagodze Remuh,stawianej w miejscu spalonej drewnianej synagogi
• 1559 r.
• czerwiec król Zygmunt II August na zawsze opuścił Kraków.Za jego panowania rezydencjalny charakter Krakowa zaczął wyraźnie zanikać
• Andrzej Patrycy Nidecki skorzystał z gościny Piotra Myszkowskiego,chroniąc się w okresie szalejącej w mieście zarazy w jego rezydencji w Bieżanowie
• 1561 r.W Krakowie odbył się synod,na którym doszło do ostrej dyskusji pomiędzy zwolennikami kalwinizmu i arianizmu
• 1562 r.W Krakowie zmarł Jan Boner,patron kalwinów
• 1564 r.
• Powstała szkoła kalwińska
• Zmarł Mikołaj z Szadka Prokopowicz,profesor astrologii,kustosz biblioteki uniwersyteckiej,autor oficjalnych kalendarzy w języku polskim,z których jeden został wydrukowany przez Hieronima Wietora w 1528 r.
• 1565 r.
• Zygmunt II August podarował Bractwu Kurkowemu,słynnego srebrnego kura
• Rozłam zboru małopolskiego na większy,czyli kalwiński i mniejszy,ariański
• 1566 r.
• Na terenie Rynku znajdowały się 342 kramy.Handlowe życie Rynku i obyczaje przekupniów opisał Mikołaj Rej w„Zwierciadle”
• Maciej Wirzbięta wydrukował dzieło„Dworzanin polski”,autorstwa Łukasza Górnickiego
• 1568 r.W drukarni Macieja Wirzbięty wykonano z pięknymi drzeworytami„Zwierciadło”Mikołaja Reja
• 1569 r. Zygmunt II August wyraził zgodę na budowę szkoły i szpitala dla wyznawców protestantyzmu w Krakowie.Powstał również cmentarz różnowierczy(Borg)
• 1571 r.
• Otwarcie stałego zboru ewangelickiego,zwanego Brogiem,przy obecnej ulicy Szpitalnej w Krakowie
• Klęska głodu
• 1572,7 lipca w Knyszynie zmarł Zygmunt II August
• 1574 r.
• Pogrzeb na Wawelu ostatniego władcy z dynastii Jagiellonów,Zygmunta II Augusta
• 18 lutego uroczysty wjazd króla Henryka Walezego,wybranego na elekcji w Warszawie
• 21 lutego koronacja Henryka Walezego na Wawelu
• 18/19 czerwca Henryk Walezy,w nocy,potajemnie,w przebraniu,opuścił Wawel i udał się pospiesznie w kierunku granicy,by objąć wakujący po śmierci swojego brata Karola tron francuski
• 10 października wielki tumult na tle religijnym i pierwsze zburzenie zboru ewangelickiego(zbór został odbudowany).Początki kontrreformacji w Krakowie
• 26 października przed krakowskim ratuszem ścięto pięciu uczestników tumultu z 10 października
• 1575,16 czerwca tzw.„tumult cmentarny”w Krakowie zajścia na tle religijnym,w trakcie których wykopane zostały zwłoki ewangelika Stanisława Myszkowskiego,wojewody krakowskiego,oraz innych osób.Wykopane zwłoki włóczone były przez uczestników zajść po mieście i stawiane pod murem nogami do góry
• 1576 r.
• Do Krakowa przybyła Anna Jagiellonka,aby tu oczekiwać na ślub ze Stefanem Batorym
• 1 maja koronacja Stefana Batorego i Anny Jagiellonki
• 1577 r.
• Sprofanowanie nagrobków na cmentarzu innowierczym
• Przy utrzymującym się konflikcie religijnym,król ostro monituje o utrzymanie porządku
• 1579 r.Przybycie pierwszych jezuitów dwaj Włosi założyli placówkę misyjną.Zatrzymali się przy parafii św.Szczepana
• 1584,26 maja na dziedzińcu zamku wawelskiego został ścięty hetman kozacki Samuel Zborowski,którego wcześniej skazano na wygnanie za morderstwo kasztelana przemyskiego Andrzeja Wapowskiego;Zborowski nie respektując wyroku,wrócił do kraju,gdzie jako banita został pojmany i stracony
• 1586 r.Powstała pierwsza świecka szkoła średnia Kolegium Nowodworskiego
• 1587 r.
• 14 października-29 listopada oblężenie Krakowa przez wojska arcyksięcia austriackiego Maksymiliana Habsburga,w związku z jego pretensjami do korony polskiej
• Udział młodzieży akademickiej w obronie miasta przed wojskami Maksymiliana
• 24 listopada generalny szturm na Kraków wojsk arcyksięcia Maksymiliana Habsburga.Atak wojsk arcyksięcia został odparty
• 29 listopada:
• wojska arcyksięcia Maksymiliana Habsburga zostały pobite i odrzucone od murów miejskich Krakowa
• podczas oblężenia Krakowa przez arcyksięcia Maksymiliana Habsburga pastwą płomieni padły przedmieścia:Kleparz,Garbary i Smoleńsk aż po Groble
• Uroczysty wjazd króla elekta Zygmunta III Wazy
• 27 grudnia koronacja Zygmunta III Wazy na króla Polski
• Przysięga wierności królowi złożona przez mieszczan na Rynku
• Rozruchy anty protestanckie,napaść i podpalenie zboru protestanckiego
• 1588 r.
• 23 maja w krypcie katedry wawelskiej odbył się pogrzeb króla Stefana Batorego
• Jan Zamoyski wyruszył z Krakowa na ostateczną rozprawę z arcyksięciem Maksymilianem(Bitwa pod Byczyną)
• Przy Akademii Krakowskiej postanowiono powołać do życia tzw.szkoły prywatne
• Wybuch epidemii
• 1589 r.Pożar kramów w Rynku i spłonął cały Kleparz
• 1591 r.
• Kulminacja działań kontr reformatorskich w Krakowie
• Ponowne rozruchy anty protestanckie,zakończone spaleniem borgu ewangelickiego i zniszczeniem cmentarza
• Zbór ewangelicki przeniesiono do Aleksandrowic
• Wybuch epidemii i pożar na Stradomiu
• 1592 r.
• 31 maja w Krakowie odbył się ślub Zygmunt III Waza i Anny Habsburżanki oraz jej koronacja na królową Polski
• Wybuch epidemii i dwukrotny pożar na Rynku
• 1593 r.Dwukrotna powódź
• 1594 r.
• 29 stycznia pożar ogarnął część Zamku Królewskiego na Wawelu od„Kurzej Stopy”ku kościołowi
• 9 czerwca doszczętnie został zniszczony przez pożar Zamek Królewski na Wawelu
• Uroczysty wjazd Zygmunta III Wazy,wracającego ze Szwecji po koronacji na króla szwedzkiego
• 1595 r.
• Powstał plan budowy Kościoła św.św.Piotra i Pawła,prawdopodobnie autorstwa Giovanniego de Rossie
• Wybuchł pożar,w którym spłonęła północno-wschodnia część Zamku Królewskiego na Wawelu
• 1596 r.
• 12 listopada w Krakowie odbył się pogrzeb królowej Polski Anny Jagiellonki
• Zygmunt III Waza wyjechał na sejm do Warszawy.Historycy warszawscy uznali to za datę„przeniesienia stolicy do Warszawy”
• 1597 r.
• Poświęcenie kamienia węgielnego pod jezuicki kościół św.św.Piotra i Pawła.Budowę rozpoczął Józef Brizio
• Pożar na Kazimierzu
• 1598 r.Dwukrotny wylew Wisły
• 1599 r.
• Wybuch epidemii
• Liczba mieszkańców Krakowa wynosiła około 30.000
• 1601 r.Wybuch epidemii
• 1603 r.
• Rozpoczął obrady ostatni zwołany do Krakowa sejm zwyczajny
• Marszałek wielki koronny Mikołaj z Podhajec Wolski sprowadził zakon Kamedułów
• Ukazał się pierwszy drukowany przewodnik po krakowskich kościołach:„Przewodnik albo kościołów krakowskich krótkie opisanie”
• Wydanie pierwszego indeksu ksiąg zakazanych przez biskupa Bernarda Maciejowskiego
• 1604 r.
• Do Krakowa przybył Dymitr Samozwaniec,podający się za syna Iwana IV Groźnego,pretendenta do tronu moskiewskiego.Był to powód do interwencji militarnej.W wyniku tego polskie wojska zdobyły Moskwę
• Pożar Kazimierza
• Początek budowy Klasztoru Kamedułów i kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.Prace trwały do 1630 r.
• 1605 r.
• Giovanni Trevano rozpoczął ostatnią fazę budowy kościoła św.św.Piotra i Pawła,nadającą ostateczny kształt.Był to pierwszy barokowy kościół w Krakowie.Budowę rozpoczęto ok.1595 r.a ukończono w 1619 r.
• Katastrofalny wylew Wisły
• 28 listopada przybycie do Krakowa karmelitów bosych
• 11 grudnia koronacja Konstancji Habsburżanki,żony Zygmunta III Wazy
• 1606 r.Ponowny katastrofalny wylew Wisły
• 1609 r.
• 24 maja po pożarze Wawelu,Zygmunt III Waza opuścił wraz z rodziną Wawel i przeniósł się do Warszawy,która od tego momentu stopniowo przejmuje funkcje stolicy
• Mieszczanin krakowski i kupiec Walerian Montelupi sprowadził z Włoch do Krakowa zakon Bonifratrów
• 1611 r.
• Pożar Stradomia
• Rozpoczęcie przebudowy kościoła św.Wojciecha,prace trwały do 1618 r.Po przebudowie kościół uzyskał kształt wczesnobarokowy
• 1612,27 września zmarł Piotr Skarga,jezuita,kaznodzieja królewski.Został pochowany w kościele św.św.Piotra i Pawła
• 1617 r.Pierwszy zapis fundacyjny Bartłomieja Nowodworskiego na rzecz tzw.szkół prywatnych,przygotowujących do studiów uniwersyteckich;następny w 1619 r.
• 1620 r.Kupiec Wolf Popper ufundował synagogę Poppera przy ul.Szerokiej na Kazimierzu(istniejąca do dziś)
• 1621 r.
• 24 września poświęcono kościół św.Tomasza Apostoła w Krakowie
• Uroczysty wjazd do Krakowa królewicza Władysława po zwycięstwie nad Turkami pod Chocimiem.Królewicz odbył pielgrzymkę do siedmiu kościołów krakowskich
• 1623 r.Wybuch epidemii i głód
• 1625 r.
• W Krakowie osiedlili się bracia zakonu Reformatów
• Na rynku spalono skonfiskowany nakład antyjezuickiego druku„Gratis”
• 1626 r.
• Dekret królewski kładący kres długiemu sporowi między radą miejską i pospólstwem
• 7 grudnia zmarł Sebastian Petrycy z Pilzna,lekarz,filozof,tłumacz.Zwolennik umiarkowanego racjonalizmu i empiryzmu
• 1627 r.Utworzenie zgromadzenia Prezentek
• 1632 30 kwietnia w Warszawie umiera król Zygmunt III Waza
• 1633 r.
• Pogrzeb króla Zygmunta III Wazy i królowej Konstancji Habsburżanki.Zostali pochowani w podziemiach kaplicy Wazów w Katedrze Wawelskiej
• 6 lutego koronacja Władysława IV Wazy na Wawelu
• 1635 r.
• Profesor Akademii Krakowskiej,Stanisław Rudłowski,po otrzymaniu probostwa św.Mikołaja na Wesołej,urządził tam pracownię fizyczną i obserwatorium astronomiczne
• Powódź
• 1636 r.Jan Fox,archidiakon katedry krakowskiej,przeznaczył cały swój majątek na budowę murowanego kościoła w Bieżanowie
• 1637 r.Dobudowano do Ratusza na Rynku,spichlerz,jatki szewskie i jatki garbarskie,prace trwały do 1640 r.
• 1638,30 kwietnia rozpoczęcie budowy,w żydowskiej części Kazimierza,synagogi Izaaka(Ajzyka),której fundatorem był kupiec Izaak Jakubowicz.Budowę ukończono w 1644 r.
• 1640 r.Jan Sobieski,późniejszy król polski,przyjechał do Krakowa,po nauki.Kształcił się w Kolegium Nowodworskim,podległym Akademii Krakowskiej
• 1642 r.Konsekracja kościoła Kamedułów na Bielanach
• 1646,15 lipca koronowana została Ludwika Maria Gonzaga,żona Władysława IV Wazy,potem Jana Kazimierza
• 1647 r.
• Powstała Synagoga Kupa.Jest to ostatnia synagoga powstała w okresie istnienia miasta żydowskiego
• Ukazał się drukowany przewodnik po Krakowie„Klejnoty stołecznego miasta Krakowa”,zawierający opis 59 kościołów miasta
• 1649 r.
• Pogrzeb zmarłego Władysława IV Wazy w Katedrze Wawelskiej
• 17 stycznia koronacja Jana Kazimierza na Wawelu
• Pożar zamku królewskiego
• 1650,17 stycznia zmarł Tomasz Dolabella,malarz włoski,jeden z głównych twórców malarstwa barokowego
• 1651 r.
• 18 lipca stracenie na Krzemionkach przywódców powstania chłopskiego na Podhalu:Aleksandra Kostkę Napierskiego,Stanisława Łętowskiego i Marcina Radockiego
• Do Krakowa dotarła ze wschodu wielka epidemia„czarnej śmierci”,prawdopodobnie czarnej ospy lub dżumy,która zdziesiątkowała ludność miasta
• 1652 r.
• Wybuch epidemii
• lipiec wylew Wisły,zalany został Kazimierz i część Krakowa
• 21 listopada zmarł Jan Brożek z Kurzelowa,matematyk i astronom,rektor Akademii Krakowskiej
• 1654 r.W Krakowie osiedlił się zakon„Pijarów”
• 1655 r.
• Potop szwedzki
• 19 września do Krakowa przybył Jan Kazimierz wraz z kilkoma tysiącami żołnierzy oraz pospolitym ruszeniem
• 20 września odbyła się rada senatu,na której król i senatorowie zapewnili się o wytrwałości wobec niebezpieczeństw.Początkowo król polski Jan Kazimierz myślał nawet o pozostaniu w mieście i obronie Krakowa jednak pomysł ten wyperswadowali mu senatorowie
• 24 września nocą Jan Kazimierz opuścił Kraków,powierzając obronę miasta Stefanowi Czarnieckiemu.Marszałek wielki koronny Jerzy Sebastian Lubomirski wywiózł insygnia koronacyjne i inne klejnoty Skarbca Koronnego do swego zamku w Lubowli na Spiszu
• 25 września wojska szwedzkie zajęły przedmieścia oraz Kazimierz i rozpoczęły oblężenie Krakowa.Miasta bronią mieszczanie,młodzież akademicka i nieliczne oddziały pod dowództwem hetmana Stefana Czarnieckiego
• 13 października decyzja o kapitulacji i zakończenie oblężenia
• 17 października formalna kapitulacja miasta
• 19 października wymarsz wojsk polskich
• 19 października po południu król Karol Gustaw wjechał do zdobytego miasta,rozpoczęła się okupacja Krakowa.Wojska szwedzkie zniszczyły wiele budynków w Krakowie i zrabowały wiele cennych dzieł sztuki
• Podczas najazdu,od 25 kwietnia,Szwedzi spalili wszystkie kościoły i klasztory poza murami miasta.Zniszczenia i pożary spowodowane wojną trwały do 1657 r.
• 1656 r.Próba odbicia miasta Jerzy Lubomirski rozpoczął oblężenie Krakowa
• 1657 r.
• Najazd Jerzego Rakoczego na Kraków
• Okupacja szwedzko-siedmiogrodzka Krakowa
• 23 sierpnia Szwedzi podpisali akt kapitulacji i opuścili miasto
• Król Jan Kazimierz wjechał do Krakowa
• 1659 r.Rektor Akademii Krakowskiej polecił wykonać dwie nowe pieczęcie uniwersytetu.Poprzednie pieczęcie zaginęły podczas wojny ze Szwedami.Do herbu z dwóch bereł dodano koronę
• 1661 r.
• 3 stycznia zaczęła wychodzić pierwsza polska gazeta periodyczna„Merkuriusz Polski”
• Rektor Akademii Krakowskiej Adam Rosczewicz zarządził ponowne otwarcie uczelni
• 1667 r.Król Jan Kazimierz wystawił akt fundacyjny kaplicy Wazów w Katedrze Wawelskiej
• 1668,16 września abdykacja Jana Kazimierza
• 1669 r.
• 30 kwietnia król Jan Kazimierz,wyjeżdżając z Polski do Francji,zatrzymał się na dłużej w Krakowie,gdzie zamieszkał w Pałacu„Krzysztofory”
• 29 września koronacja nowo obranego króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego na Wawelu
• 1671 r.Wylew Wisły
• 1674 r.
• 6 października w Krakowie został wydany zbiór utworów Wespazjana Kochowskiego Niepróżnujące próżnowanie
• Powstał zalążek drukarni uniwersyteckiej
• 1676 r.
• Styczeń król Jan III Sobieski odprawił uroczysty wjazd do Krakowa
• 31 stycznia przed koronacją Jana III Sobieskiego na Wawelu pochowano jego dwóch poprzedników:Jana Kazimierza oraz Michała Korybuta Wiśniowieckiego
• 2 lutego koronacja Jana III Sobieskiego i jego żony Marii Kazimiery na Wawelu.Po koronacji król odebrał od mieszczan krakowskich przysięgę wierności
• 1677 r.
• Przywilej Jana III Sobieskiego,nadający radzie miejskiej prawo wyboru nowych członków
• Przez cztery lata z przerwami wybuchała epidemia,zmarło 22 tys.osób
• 1680,23 maja spłonęła wieża ratuszowa,od uderzenia pioruna.Odbudowywano ją w latach 1683–1686,twórcą nowego hełmu był budowniczy królewski Piotr Beber
• 1682 r.Początek poważnych rozruchów antyżydowskich
• 1683 r.
• Piotr Beber,królewski architekt,rozpoczął odbudowę wieży ratuszowej po pożarze.Prace trwały do 1686 r.
• Katastrofalna powódź.Król Jan III Sobieski przeznaczył 6.000 talarów na regulacje Wisły
• 29 lipca Jan III Sobieski wyruszył z Krakowa kierując się w stronę Wiednia(Bitwa pod Wiedniem)
• grudzień Jan III Sobieski wjechał uroczyście do Krakowa.Następnego dnia zawiesił przy grobie św.Stanisława na Wawelu zdobytą chorągiew turecką
• 1685 r.Zamknięcie mennicy na Wawelu
• 1687 r.Powódź
• 1689 r.Wyburzono stary gotycki kościół św.Anny i zastąpiono obecnym,wykonanym według projektu Tylmana z Gameren.Uchodzi za jedną z najpiękniejszych budowli barokowych w Polsce.Budowę zakończono w 1703 r.
• 1695 r.
• W mieście rozpoczął działalność barokowy rzeźbiarz i sztukator pochodzenia włoskiego,Baltazar Fontana
• Przybycie do Krakowa kapucynów
• 1696,17 czerwca zmarł w Wilanowie Jan III Sobieski
• 1697 r.
• 15 września koronacja Augusta II Sasa.Koronacji dokonał biskup kujawski Stanisław Dąmbski,gdyż prymas Michał Radziejowski był zwolennikiem wybranego przez większość księcia Ludwika Franciszka Conti
• Obradował ostatni w Krakowie sejm koronacyjny
• 1698 r.Zaczęło wychodzić czasopismo„Mercurius Polonicus”
• 1702 r.
• 7 sierpnia do Krakowa wkroczyły wojska szwedzkie Karola XII.Gubernatorem został generał Magnus Stenbock
• 10 sierpnia dewastacja Wawelu przez żołnierzy szwedzkich
• 22-27 września podczas najazdu Karola XII,w lazarecie Szwedów na Wawelu powstał pożar od ognia palonego na posadzce.Ogarnął on cały zamek zniszczył go całkowicie
• Wojska szwedzkie opuściły Kraków
• 1703 r.Kolejne konsekracje przebudowanych kościołów:kapucynów,kościoła św.Józefa przy klasztorze bernardynek,kościoła akademickiego św.Anny
• 1704 r.
• Początek marca ucieczka króla Augusta II Sasa przed wojskami szwedzkimi z Krakowa do Niepołomic.Szwedzi pod wodzą gen.Renskjölda ponownie rozpoczęli okupację Krakowa
• 14 marca wojska szwedzkie wycofały się z Krakowa
• 1705 r.
• Po raz trzeci oddziały szwedzkie wkroczyły do Krakowa
• Koronacja Stanisława Leszczyńskiego w Warszawie,na którą Kraków musiał pod naciskiem Szwedów wysłać swoich reprezentantów.Była to pierwsza nowożytna koronacja króla poza Krakowem
• 1707 r.Wybuch epidemii tyfusu,trwającej do 1708 r.W Krakowie zmarło 7.223,w okolicy Krakowa 12047 osób
• 1709 r.Szwedzi czwarty raz okupowali Kraków
• 1711 r.Do Krakowa wkroczyły oddziały rosyjskie.Garnizon rosyjski stacjonował na Wawelu do roku 1716
• 1713 r.Na uniwersytecie wprowadzono kursy języków nowożytnych(francuskiego i niemieckiego)
• 1719,26 lipca spalił się kościół św.Piotra,Kollegium OO.Jezuitów,kościół św.Magdaleny,Kollegium prawnicze i wszystkie domy wokół
• 1722 r.Odnowienie Krakowskiej Kongregacji Kupieckiej na podstawie przywileju Augusta II
• 1729 r.Po wielu latach próżnego domagania się na sejmach wyznaczenia odpowiednich sum na odbudowę zniszczonego podczas pożaru w 1702 r.zamku wawelskiego,uzyskano fundusze i rozpoczęto restaurację gmachu(ukończono ją w 1731 r.)
• 1732 r.Powstał projekt przebudowy gotyckiego kościoła Paulinów na Skałce
• 1733 r.Początek przebudowy kościoła na Skałce w stylu późnobarokowym.Budowa kościoła ukończona została w stanie surowym w 1742 r.
• 1734 r.
• Uroczysty wjazd nowo obranego króla polskiego Augusta III
• 15 stycznia ostatnie pogrzeby królewskie na Wawelu w podziemiach Katedry pochowano,Marię Kazimierę,Jana III Sobieskiego oraz Augusta II
• 17 stycznia koronacja Augusta III i jego żony Marii Józefy na Wawelu.Była to ostatnia koronacja w Krakowie
• 19 stycznia zwołany w Krakowie ostatni sejm koronacyjny,nie odbył się z powodu zbyt małej liczby zebranych
• 1735 r.Przemarsz przez Kraków wojsk rosyjskich biorących udział w wojnie o sukcesję polską
• 1745 r.
• Akademia Krakowska otworzyła szkołę rysunku i rzeźby.Powstał zalążek Akademii Sztuk Pięknych
• Na potrzeby Akademii Krakowskiej zakupiono teleskop astronomiczny
• 1747 r.Władze kościelne wprowadziły zakaz urządzania w kościołach widowisk jasełkowych
• 1748 r.Andrzej Stanisław Załuski,biskup krakowski podejmuje próbę reformy Akademii Krakowskiej
• 1755,13 lipca powstał pożar w klasztorze PP.Wizytek,który ogarnął Kleparz i zniszczył kościół św.Filipa,św.Szymona,św.Judy oraz św.Floriana
• 1759 r.Wojna siedmioletnia.Przez Kraków przechodziły na Śląsk wojska austriackie,które wzięły udział w III wojnie śląskiej
• 1760 r.W katedrze wawelskiej ukończono pomniki nagrobne Michała Korybuta Wiśniowieckiego i Jana III Sobieskiego,wykonane według projektu Franciszka Placidiego,fundacji Michała Kazimierza Radziwiłła,hetmana wielkiego litewskiego
• 1762 r.Wojska pruskie podeszły do przedmieść miasta
• 1763 r.Oblężenie miasta przez wojska rosyjskie
• 1764 r.Uroczystości religijne związane z kanonizacją Jana z Kęt
• 1765 r.
• Mandat królewski o przeniesieniu z Wawelu do Warszawy archiwum koronnego,tzw.Archiwum Skarbca Koronnego
• Do roku 1768,po raz drugi,na Wawelu działała mennica
• 1768 r.
• Przystąpienie większości szlachty województwa krakowskiego do Konfederacji Barskiej
• Opanowanie Krakowa przez konfederatów barskich przy poparciu mieszczan
• 27 lipca odparcie pierwszego ataku wojsk rosyjskich na Kraków.Początek oblężenia Krakowa przez wojska rosyjskie.Załoga miasta liczyła około 2 tys.żołnierzy
• 5-12 sierpnia podczas oblężenia Krakowa przez Moskali spłonęły wszystkie przedmieścia:Kleparz,Wielopole,Wesoła,Biskupie,Krupniki,Garbary,Smoleńsk i Nowy Świat
• 17 sierpnia kapitulacja Krakowa przed wojskami rosyjskimi
• Wojska rosyjskie opuściły Kraków
• 1769 r.
• Ponowne zajęcie Krakowa przez Rosjan
• Zaczął ukazywać się periodyk„Krakowskie Kointelligencje”
• 1771 r.W Tyńcu powstał obóz warowny konfederatów barskich
• 1772 r.
• Atak konfederatów barskich i zdobycie Zamku Wawelskiego zajmowanego przez wojska rosyjskie
• Powrót wojsk rosyjskich,walki z konfederatami
• 24 kwietnia kapitulacja konfederatów w Krakowie
• Lipiec obóz warowny konfederatów barskich w Tyńcu został zdobyty przez wojska rosyjskie
• Wojska austriackie wkroczyły na Kazimierz
• 5 sierpnia I rozbiór Polski
• Austriacy,wykonując postanowienia traktatu rozbiorowego,zajęli prawy brzeg Wisły
• 1773 r.
• 15 lutego do Krakowa wkroczyły oddziały austriackie.Do roku 1778 w mieście pozostawał jeszcze garnizon rosyjski
• Władze austriackie dokonały kasaty budynku Collegium Jezuitów przy ul.Grodzkiej 52
• 1774 r.Wielki wylew Wisły
• 1776 r.
• Na mocy konwencji granicznej Kazimierz powrócił do Rzeczypospolitej
• Powstała Komisja Dobrego Porządku(Boni Ordonis)pierwsza próba reformy administracji miejskiej(analogiczne komisje dla Kleparza i Kazimierza powstały w 1779 r.)
• 1777 r.Hugo Kołłątaj,wydelegowany przez Komisje Edukacji Narodowej do przeprowadzenia reformy Szkół Nowodworskich,ogłosił nowe zasady nauczania
• 1778 r.
• Powstanie pierwszej w Krakowie loży masońskiej„Korona pod Trzema Hełmami”
• Hugo Kołłątaj wskazał drogi rozwoju Akademii Krakowskiej
• 1779 r.Zlikwidowano karę kuny wystawiania zakutych w rodzaj kajdan ludzi w miejscu publicznym
• 1780 r.
• Założenie pierwszego w Polsce szpitala klinicznego
• Ogłoszenie uroczyste aktu reformy Uniwersytetu.W ramach reformy Akademia Krakowska została przemianowana na Szkołę Główną Koronną,wprowadzono wykłady w języku polskim i nowe przedmioty nauczania
• 1781,17 października początek działalności Teatru Starego.Przedstawienia odbywały się w budynku Pałacu Spiskiego przy Rynku Głównym
• 1782 r.Utworzenie w Szkole Głównej Koronnej pierwszej w Polsce katedry naukowej
• 1783 r.
• Założenie Ogrodu Botanicznego w Krakowie
• Epidemia febry
• 1784 r.
• 17 stycznia rozpoczęły się w Wesołej udane eksperymenty ze wzlotem balonu.Inicjatorami byli krakowscy uczeni:Jan Śniadecki,Jan Jaśkiewicz,Franciszek Scheidt i Jan Szaster.Balon wzniósł się na wysokość około 4,700 m i utrzymywał się w powietrzu przez 33 minuty
• Cesarz austriacki Józef II na prawym brzegu Wisły założył konkurencyjne względem Krakowa miasto Podgórze
• Dekretem cesarskim,Podgórze zostało podniesione do rangi wolnego miasta i uzyskało liczne ulgi podatkowe
• Zaczął ukazywać się tygodnik„Zbiór wiadomości Tygodniowych”.Wychodził do roku 1785
• Epidemia ospy
• 1785 r.Z inicjatywy Hugo Kołłątaja opracowano plan miasta Krakowa,zwany kołłątajowskim
• 1786 r.
• 27 lutego i 3 grudnia dwukrotne trzęsienie ziemi
• 9 marca założona została loża wolnomularska„Przesąd Zwyciężony”
• 1787 r.
• Dominik Merlini przeprowadził częściową restaurację Zamku Wawelskiego
• Z inicjatywy Jana Śniadeckiego powstało obserwatorium astronomiczne na Wesołej
• Na uniwersytecie,Jan Śniadecki,rozpoczął wykłady algebry po polsku
• Król Stanisław August Poniatowski wizytował Kraków
• Nalot szarańczy na Kraków
• 1789 r.
• Wykład profesora Józefa Bogucickiego o husytyzmie,w którym pochwalił on wolność wyznaniową w Polsce.Stał się jednak celem ataków fanatycznych teologów
• Epidemia zimnicy i ospy
• 1790 r.Powtórny nalot szarańczy na Kraków
• 1791 r.
• Marzec Tadeusz Czacki,wizytował Wawel,otworzył groby Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta,dokonał spisu klejnotów znajdujących się w skarbcu królewskim
• Sierpień starania o rozszerzenie Krakowa przez przyłączenie Kazimierza,Kleparza i okolicznych wsi,rozpoczęte w oparciu o dzieło Komisji Dobrego Porządku
• Otwarcie pierwszej w Krakowie wypożyczalni książek i czytelni
• Uporządkowanie administracji miasta
• Liczba mieszkańców Krakowa wynosiła około 24.000
• 1792 r.
• 14 kwietnia Franciszek Wielopolski został pierwszym prezydentem Krakowa
• 12 września Maciej Bajer został prezydentem Krakowa
• Po zajęciu Krakowa przez wojska rosyjskie odbyła się w kościele Mariackim uroczysta wotywa dla uczczenia zwycięstwa Targowicy
• Kraków został podzielony na cztery cyrkuły:Śródmieście,Kleparz z Krowodrzą,Kazimierz,Garbary
• Na terenie Krakowa przypisy pożarowe zwane porządkami ogniowymi ustalił magistrat
• Na terenie Ogrodu Botanicznego powstała jedna z najstarszych stacji meteorologicznych na terenie Polski
• 1793 r.
• 23 stycznia II rozbiór Polski.Podpisanie traktatu podziałowego przez Katarzynę Wielką i Fryderyka Wilhelma II.Po podpisaniu traktatu wojska pruskie weszły do Wielkopolski,a rosyjskie do wschodniej Polski
• Okupacja Krakowa przez wojska rosyjskie
• 1794 r.
• Wojska rosyjskie opuściły Kraków w związku z działaniami brygady kawalerii gen.Antoniego Madalińskiego(początek insurekcji kościuszkowskiej)
• 6 marca Filip Nereusz Lichocki został prezydentem Krakowa
• 24 marca około godziny 10 na rynku krakowskim pojawił się Tadeusz Kościuszko,po czym odczytano akt powstania,a Kościuszko złożył przysięgę
• 1 kwietnia wymarsz korpusu Kościuszki w kierunku Kielc
• 4 kwietnia Bitwa pod Racławicami.Wojska powstańcze pod wodzą Tadeusza Kościuszki stoczyły zwycięską bitwę z wojskami rosyjskimi
• 5 kwietnia Tadeusz Kościuszko ogłosił w obozie pod Słomnikami Raport narodowi polskiemu o zwycięstwie pod Racławicami
• 7 kwietnia do Krakowa wprowadzono 12 rosyjskich armat zdobytych w bitwie pod Racławicami
• 8 kwietnia Tadeusz Kościuszko mianował Bartosza Głowackiego chorążym regimentu grenadierów krakowskich
• 24 kwietnia Michał Wohlman został prezydentem Krakowa
• 31 maja w Krakowie został ścięty za zdradę katolicki duchowny Maciej Dziewoński
• Wyszły dwa numery„Gazety Krakowskiej”
• Leżące w skarbcu uniwersyteckim od czasów średniowiecznych kosztowności,zostały oddane na cele powstania
• 15 czerwca:
• komendant Krakowa Ignacy Wieniawski bez walki poddał miasto Prusom
• ponownie Maciej Bajer został prezydentem Krakowa
• 30 czerwca korpus austriacki wkroczył do województwa krakowskiego,sandomierskiego i lubelskiego
• Magistrat obronę ogniową miasta powierzył Kongregacji Kupieckiej,cechom rzemieślniczym i kominiarzom

Lata 1795–1917 okres rozbiorów Polski

• 1795 r.
• Styczeń rozpoczęto wydawanie periodyku„Monitor Różnych Ciekawości”
• 3/4 października III rozbiór Polski:w nocy na rozkaz króla pruskiego Fryderyka Wilhelma II najeźdźcy zrabowali z Zamku Królewskiego na Wawelu insygnia królewskie.Insygnia przewiezione zostały do Berlina i w roku 1811 przetopione na złoto
• 24 października III rozbiór Polski:Polska na 123 lata przestała istnieć jako samodzielne państwo
• Wszedł w życie przepis zabraniający grzebania zmarłych na cmentarzach przykościelnych w obrębie murów miejskich Krakowa
• Cmentarze przy kościołach św.św.Filipa i Jakuba na Kleparzu oraz św.Piotra na Garbarach zaczęły pełnić funkcję cmentarzy komunalnych
• 1796 r.
• 4 stycznia wojska pruskie opuściły Kraków
• Wkroczenie do Krakowa wojsk austriackich,przyłączenie miasta do monarchii habsburskiej
• 27 kwietnia Austriacy uroczyście przejęli rządy w Krakowie.Prezydent miasta Filip Lichocki odczytał pod ratuszem patent cesarski,który potwierdzał objęcie przez Austrię przypadających jej polskich ziem
• Pierwszy pobór młodzieży polskiej do służby w armii austriackiej
• Zaczęło wychodzić czasopismo„Gazeta Krakowska”.Ukazywało się do roku 1849
• 1798 r.
• 1 listopada ponownie Filip Nereusz Lichocki został prezydentem Krakowa
• Zaczął wychodzić periodyk„Wiadomości Cudzoziemskie z Krakowa”
• 1799 r.Jacek Kluszewski otrzymał przywilej cesarski na uruchomienie pierwszego stałego teatru w Krakowie.Teatr Stary początkowo miał swoją siedzibę w budynku Pałacu Spiskiego przy Rynku Głównym,potem przeniesiony został do budynku u zbiegu ulicy Jagiellońskiej i placu Szczepańskiego,w którym znajduje się do dziś
• 1800 r.
• Dekret o przyłączeniu Kazimierza do Krakowa i wyznaczeniu nowych granic miasta,wydany przez rezydującą w Wiedniu Kancelarię Nadworną Galicyjską
• Decyzją senatu,ludności pochodzenia żydowskiego pozwolono osiedlać się na obszarze całego Krakowa
• Odebranie Uniwersytetowi Krakowskiemu autonomii i nadzoru nad szkołami średnimi
• Początek adaptacji Wawelu na koszary dla wojska przez władze austriackie
• Zamknięcie z przyczyn zdrowotnych żydowskiego cmentarz Remuh na Kazimierzu
• Założenie nowego cmentarza żydowskiego poza Kazimierzem,przy obecnej ul.Miodowej w Krakowie
• 1801 r.
• Kraków stał się formalnie stolicą Galicji Zachodniej
• Dekret o likwidacji samorządu miejskiego w Krakowie
• Założenie nowego cmentarza miejskiego w Krakowie,nazwanego Cmentarzem Rakowickim,na wykupionych po karmelitańskich gruntach.Pierwszą pochowaną osobą była Apolonia z Lubowieckich Bursikowa,pochowana w styczniu 1803 r.
• Początek likwidacji cmentarzy przykościelnych w Krakowie.Proces ten trwał do 1803 r.
• Nowo utworzony Urząd Budownictwa Miejskiego zainicjował likwidację średniowiecznych fortyfikacji,zasypywanie fos,burzenie zniszczonych kaplic i kościołów w Krakowie
• 1802 r.
• 22 kwietnia z rozporządzenia C.K.Gubernium Galicji zachodniej ukazał się„Porządek względem gaszenia pożarów w stołecznym mieście Krakowie”,który przy pomocy 140 paragrafów modyfikował strukturę obrony przeciwpożarowej
• 1 września Dominik Drdatzki został prezydentem Krakowa
• Otwarty został stary drewniany most na Wiśle u wylotu ul.Mostowej,łączący Kraków z miastem Podgórze.Nazwano go mostem Karola na cześć arcyksięcia austriackiego Karola Ludwika Habsburga
• Likwidacja cmentarza przy kościele Mariackim w Krakowie
• 1803 r.
• 13 maja połączenie Galicji Wschodniej i Zachodniej w jedną prowincję ze stolicą we Lwowie;Kraków przestał być siedzibą władz krajowych,tracąc tym samym status stolicy Nowej Galicji.Zachował jednak dawny tytuł miasta stołecznego
• Wprowadzenie w Szkole Głównej Koronnej(Akademia Krakowska)łaciny jako języka wykładowego,zamiast języka polskiego.Stopniowa germanizacja uczelni
• 1804 r.
• Antoni Zieleniewski,czeladnik warszawskiego cechu kowali,przeniósł się do Krakowa i rozpoczął pracę w Kuźni.Kuźnia stała się zalążkiem przyszłych zakładów Zieleniewskiego
• Kraków ogłoszony został miastem otwartym.Fakt ten stał się podstawą decyzji o wyburzeniu średniowiecznych murów obronnych
• 1805 r.
• Józef Gollmayer został prezydentem Krakowa
• Połączenie na mocy dekretu cesarskiego Szkoły Głównej Koronnej z uniwersytetem we Lwowie i przekształcenie ich w prowincjonalną uczelnię austriacką
• 1806 r.
• Z inicjatywy Feliksa Radwańskiego rozpoczęto wydawanie„Dziennika Gospodarskiego Krakowskiego”.Ukazywał się do 1807 r.
• Epidemia nieznanej choroby,przywleczona przez rannych żołnierzy(100 osób umiera dziennie)
• 1807 r.Rozpoczęcie burzenia dawnych fortyfikacji Krakowa
• 1808 r.
• Powstał szpital żydowski w Krakowie
• Początek kursowania dyliżansów na trasie Kraków–Warszawa
• 1809 r.
• 15 lipca Wkroczenie do Krakowa oddziałów polskich pod dowództwem gen.Aleksandra Rożnieckiego.Wkrótce potem do miasta wjechał uroczyście książę Józef Poniatowski
• Lipiec repolonizacja Uniwersytetu Krakowskiego,do miasta przybył Hugo Kołłątaj.Zaznacza się świeckość uniwersytetu
• 13 sierpnia-8 października Występy Teatru Narodowego Wojciecha Bogusławskiego w Krakowie
• 14 października na mocy traktatu z Schönbrunn Kraków i Podgórze zostały przyłączone do Księstwa Warszawskiego
• 18 grudnia wprowadzenie języka polskiego do urzędów i sądownictwa
• 1810 r.
• 10 kwietnia formalne przyłączenie Krakowa do Księstwa Warszawskiego.Odebranie od władz administracyjnych i sądowych przysięgi wierności Fryderykowi Augustowi,królowi saskiemu i księciu warszawskiemu
• 7-12 maja Kraków wizytował Książę Warszawski Fryderyk August
• 6 czerwca Kraków uzyskał status wolnego miasta handlowego
• Lipiec reorganizacja administracji powstanie departamentu z siedzibą prefekta w Krakowie
• 1 grudnia Stanisław Kostka Zarzecki został prezydentem Krakowa
• Przywrócony został zwyczaj grania hejnału z wieży kościoła Mariackiego w Krakowie
• Bezmyślna i wielce tragiczna w skutkach decyzja Rady Miasta nakazująca wyburzenie średniowiecznych murów obronnych Krakowa
• Liczba mieszkańców Krakowa wynosiła około 24.000
• 1811 r.
• Wyburzenie gotyckich kościołów św.Szczepana,św.Mateusza i św.Macieja oraz rozebranie budynków koszarowych w Krakowie,w miejscu których powstał plac Szczepański.Plac ten krótko nosił nazwę placu Gwardii
• Wielka posucha i głód
• 1812 r.
• Mały Rynek w Krakowie,w przeszłości zwany Vandetą,Tandetą i Rynkiem Rzeźniczym,po wyburzeniu szkoły Panny Marii i zlikwidowaniu jatek,nabrał obecnego wyglądu
• Rozpoczęto druk„Dziennika Departamentowego Krakowskiego”.Ukazywał się do 1820 r.
• 1813 r.
• Wobec zajęcia znacznej części księstwa Warszawskiego przez wojska rosyjskie,najwyższe władze oraz resztki armii Księstwa pod dowództwem ks.Józefa Poniatowskiego przeniosły się do Krakowa
• Wymarsz oddziałów polskich z Krakowa.Początek dwuletniej okupacji Krakowa przez wojska rosyjskie
• 26 sierpnia ogromna powódź w Krakowie.Wisła zalała Stradom,Kazimierz i Podgórze,zerwała mosty Karola i Stradomski.Była to największa powódź,jaką odnotowały kroniki miejskie Krakowa
• 1814 r.Zaczął wychodzić periodyk„Miscellanea Cracoviensia”
• 1815 r.
• Lipiec po uzyskaniu zgody władz,zwłoki księcia Józefa Poniatowskiego zostały przeniesione z kościoła św.Krzyża w Warszawie do Krakowa i uroczyście złożone w katedrze na Wawelu
• 24 lipca założono Towarzystwo Naukowe Krakowskie
• Podpisanie w Wiedniu przez Rosję,Austrię i Prusy tzw.traktatu dodatkowego,tworzącego z Krakowa i okolic wolne miasto,nazwane Rzecząpospolitą Krakowską
• 18 października utworzono Wolne Miasto Kraków
• Powołanie Senatu Wolnego Miasta Krakowa
• Liczba mieszkańców Krakowa wynosiła około 23.000
• 1816 r.
• 1 stycznia Józef Matecki został prezydentem Krakowa
• 11 kwietnia Feliks Grodzicki został prezydentem Krakowa
• 27 lipca Senat Wolnego Miasta Krakowa przekazał gminie ewangelickiej kościół św.Marcina oraz budynki poklasztorne.Była to pierwsza od 1591 roku świątynia tego wyznania w mieście
• Utworzone zostało Towarzystwo Dobroczynności
• Zaczął wychodzić„Dziennik Rozporządzeń Rządowych”.Ukazywał się do 1846 r.
• Zaczął wychodzić„Dziennik Rządowy”.Ukazywał się do 1855 r.
• 1817 r.
• 13 stycznia profesor Feliks Radwański wywalczył w senacie Rzeczypospolitej Krakowskiej decyzję o pozostawieniu fragmentów średniowiecznej fortyfikacji Krakowa.Zachowała się część murów obronnych miasta,barbakan i Brama Floriańska
• Rząd austriacki rozwiązał zakon benedyktynów w Tyńcu
• Powstało Krakowskie Towarzystwo Miłośników Muzyki obecnie Towarzystwo Muzyczne w Krakowie
• Uchwalony został„statut organiczny Uniwersytetu Krakowskiego”,który wprowadził nazwę Uniwersytet Jagielloński
• Rozebrany został ratusz miejski na Rynku Głównym w Krakowie,pozostała po nim tylko wieża ratuszowa
• Zaczął wychodzić„Rocznik Towarzystwa Naukowego”.Ukazywał się do 1872 r.
• 1818 r.
• 15 lipca uroczyste wręczenie Senatowi i Zgromadzeniu Reprezentantów konstytucji Wolnego Miasta Krakowa
• Sprowadzenie zwłok ze Szwajcarii i uroczysty pogrzeb Tadeusza Kościuszki w Katedrze Wawelskiej
• Epidemia ospy(śmiertelność u dzieci dochodziła do 80%)
• Do struktur Uniwersytetu Jagiellońskiego włączona została Szkoła Rysunku i Malarstwa.Zalążek Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie
• 1819 r.
• Katastrofalny wylew Wisły
• Październik zaczęło wychodzić czasopismo„Pszczółka Krakowska”.Ukazywało się do roku 1822
• 1820 r.
• 15 września uroczyste rozpoczęcie sypania kopca Kościuszki w Krakowie
• Decyzją senatu Wolnego Miasta Krakowa rozpoczęto wyburzanie miejskich murów obronnych i zasypywanie fos.Prace trwały do 1830 r.
• 1821 r.
• Zaczął wychodzić periodyk„Telegraf”
• Sebastian Sierakowski odnowił salę auli uniwersyteckiej oraz polecił wymalować Michałowi Stachowiczowi sceny z dziejów Uniwersytetu w Krakowie
• 1822 r.
• Początek prac przy zakładaniu„ogrodów miejskich”,czyli Plant Krakowskich
• Zaczął wychodzić periodyk„Krakus.Towarzysz liberalny Pszczółki Krakowskiej”
• 1823 r.
• 25 października zakończono budowę kopca Kościuszki
• Zaczęły wychodzić periodyki„Muza Nadwiślańska”,„Pszczółka Polska”,„Pielgrzym z Tenczyna”,„Kronika Codzienna”
• 1824 r.
• Likwidacja cmentarza przy kościele dominikanów w Krakowie
• Przebicie ulicy Dominikańskiej do Plant w Krakowie
• 1825 r.Zmarł najstarszy obywatel Rzeczypospolitej Krakowskiej Piotr Librowski,który przeżył 124 lata i 6 miesięcy
• 1826 r.Zaczęły wychodzić periodyki„Flora Polska” i „Rozrywki Przyjemne i Pożyteczne”.Oba ukazywały się do 1827 r.
• 1827 r.
• Otwarcie klinik uniwersyteckich wydzielonych ze Szpitala św.Łazarza w Krakowie
• Początek klinik uniwersyteckich przy obecnej ul.Kopernika w Krakowie
• Zaczęło wychodzić czasopismo„Kurier Krakowski”
• 1828 r.Zaczęły wychodzić periodyki„Rozmaitości Naukowe” i „Goniec Krakowski”.Oba ukazywały się do 1831 r.
• 1829 r.Zaczęło wychodzić czasopismo„Dziennik Ogrodniczy”.Ukazywało się do roku 1835
• 1830 r.
• 8 stycznia na Wawelu został pochowany Prymas Królestwa Polskiego Jan Paweł Woronicz,jego pogrzeb przerodził się w wielką manifestację patriotyczną
• 29 listopada wybuch powstania listopadowego w Królestwie Kongresowym
• 4 grudnia powołana została Gwardia Narodowa na wieść o wybuchu powstania w Królestwie Kongresowym.Jej uczestnicy wzmocnili oddziały polskie w Warszawie.Jednak Rzeczpospolita Krakowska zachowała neutralność polityczną wobec powstania
• Zaczęło wychodzić czasopismo„Pamiętnik Krakowski”
• Powołanie Komitetu Reparacji Zamku Krakowskiego.Apel Senatu Miasta o składki na restaurację Wawelu
• Na dziedzińcu wawelskim odbył się nieudany pokaz lotu balonem
• Biblioteka Czartoryskich w Krakowie posiadała około 70.000 druków i 3.000 rękopisów
• W całej Małopolsce klęska nieurodzaju
• 1831 r.
• 2-3 maja pożar Tyńca,spłonęły m.in.zabudowania klasztorne i kościół
• 18 czerwca pierwsza epidemia cholery w Krakowie.W mieście zmarło 1417 osób
• 27 września-24 listopada okupacja Krakowa przez wojska rosyjskie
• Ustąpienie Stanisława Wodzickiego ze stanowiska prezesa Senatu
• Do miasta przybył gen.Józef Chłopicki,były dyktator powstania listopadowego,aby tu spędzić resztę życia
• Zaczęło wychodzić czasopismo„Tandeciarz Krakowski”
• Reaktywowanie działalności Bractwa Kurkowego w Krakowie
• 1832 r.
• 21 grudnia trumna ze zwłokami Tadeusza Kościuszki została w tajemnicy przed zaborcami umieszczona w marmurowym sarkofagu na Wawelu
• Józef Czech wydał pierwszy rocznik„Kalendarza Krakowskiego”
• Utworzenie przez Senat Komitetu Cenzury
• Oświadczenie rezydentów mocarstw opiekuńczych o podjęciu„bezpośredniego i skutecznego czuwania nad utrzymaniem porządku i spokojności”w Krakowie
• 1833 r.
• 30 maja ogłoszono nową konstytucję Wolnego Miasta Krakowa
• Zgromadzenie Reprezentantów podjęło decyzje o wprowadzeniu do obiegu monety krajowej
• Z Galicji wyruszyły oddziały Józefa Zaliwskiego z zamiarem wywołania powstania w Królestwie Polskim
• Zmiana,pod naciskiem Austrii,konstytucji Rzeczypospolitej Krakowskiej.Ograniczenie swobód obywatelskich
• Tajny traktat w Münchengrätz dopuszczający aneksję Rzeczypospolitej Krakowskiej przez Austrię w razie wystąpienia ruchów niepodległościowych
• 1834 r.
• 1 sierpnia senat Wolnego Miasta Krakowa zabronił wypasu bydła na Plantach
• Powstał Instytut Techniczny w Krakowie
• Zaczęły wychodzić czasopisma„Tygodnik Krakowski” i „Rozmaitości Krakowskie”
• Zaczęły wychodzić periodyki„Themis” i „Pamiętnik Farmaceutyczny”.Oba ukazywały się do 1836 r.
• 1835 r.
• 11 lutego założono w Krakowie Stowarzyszenie Ludu Polskiego
• Rozpoczęło działalność polityczne ugrupowanie„Młoda Polska”
• Zaczęły wychodzić periodyki„Pamiętnik Powszechny Nauk i Umiejętności”,„Przewodnik Wiejski”
• Zaczął wychodzić„Kwartalnik Naukowy”.Ukazywał się do 1836 r.
• Liczba mieszkańców Krakowa miasta wynosiła około 36.000
• 1836 r.
• W Ogrodzie Strzeleckim przy ul.Lubicz w Krakowie rozpoczęto budowę strzelnicy Bractwa Kurkowego
• Zaczęło wychodzić czasopismo„Zbieracz Naukowy Krakowski”.Ukazywało się do roku 1837
• Początek okupacji Krakowa przez wojska 3 zaborców
• 1837 r.
• Zaczęło wychodzić czasopismo„Pamiętnik Naukowy Krakowski”.Ukazywało się do roku 1838
• 15 października uroczyste otwarcie strzelnicy Bractwa Kurkowego w Ogrodzie Strzeleckim przy ul.Lubicz w Krakowie
• 1838 r.
• 28 lipca urodził się Jan Matejko
• Rozebrany został kościół Wszystkich Świętych w Krakowie.W miejscu kościoła powstał plac o tej samej nazwie
• Piotr Steinkeller uruchomił kurierskie połączenie dyliżansami Krakowa z Warszawą
• 1839 r.
• Wskutek protestu Anglii i Francji Kraków opuściły wojska pruskie i rosyjskie.W mieście pozostały wojska austriackie
• Zaczęło wychodzić czasopismo„Zbieracz Umysłowych Rozrywek”
• 1840 r.Jan Schindler,austriacki ksiądz,prezes senatu Wolnego Miasta Krakowa,profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego,rozpoczął przebudowę architektoniczną uczelni.Do tego roku budynek Collegium Maius pozostawał w niezmienionej średniowiecznej formie.Prace trwały do 1848 r.
• 1841 r.
• Wyburzono mur łączący barbakan z Bramą Floriańską
• Powstała olejarnia Brzeskiego w Krakowie
• Kraków opuściły wojska austriackie
• Zaczęło wychodzić czasopismo„Rozrywki Umysłowe”.Ukazywało się do roku 1843
• 1842,1 lutego wszedł w życie projekt Senatu organizacji obrony ogniowej pod nazwą urządzeń ogniowych.Projekt był wzorowany na ustawach anty pożarowych miasta Poznania
• 1844 r.
• Lekkie trzęsienie ziemi
• Zaczęło wychodzić czasopismo„Kurierka Krakowska”
• Zaczął wychodzić„Dwutygodnik Literacki”.Ukazywał się do 1845 r.
• Obrady ostatniego sejmu Rzeczypospolitej Krakowskiej
• 1846 r.
• 19 lutego-marzec rzeź galicyjska wystąpienia chłopów galicyjskich o charakterze pogromu
• 21 lutego-4 marca Powstanie krakowskie
• 22/23 lutego ogłoszenie Manifestu Rządu Narodowego
• 24 lutego ogłoszenie ustawy rewolucyjnej,Jan Tyssowski ogłosił się dyktatorem powstania
• 26 lutego Bitwa pod Gdowem
• 27 lutego zginął Edward Dembowski,w trakcie ostrzału przez wojska austriackie procesji patriotycznej idącej przez most z Podgórza do Krakowa
• Zaczął ukazywać się„Dziennik Rządowy Rzeczypospolitej Polskiej”
• Marzec kapitulacja oddziałów powstańczych,które wycofały się z Krakowa,na granicę pruską
• Do Krakowa wkroczyły wojska austriackie i pruskie
• Kwiecień decyzja trzech państw zaborczych o likwidacji Wolnego Miasta Krakowa i włączeniu jego terenu do monarchii austriackiej
• Podpisanie przez cesarza Ferdynanda I aktu wcielenia Rzeczypospolitej Krakowskiej do Austrii
• Epidemia duru brzusznego w Krakowie.W mieście zmarło 3900 osób
• 1847 r.
• 17 października uruchomienie linii Kolei Krakowsko-Górnośląskiej.Linia połączyła Kraków przez Wrocław z Berlinem
• Ponowna germanizacja Uniwersytetu Jagiellońskiego na podstawie dekretu Ferdynanda I
• Zmarł Florian Straszewski,obywatel ziemski,społecznik,współtwórca krakowskich Plant,współinicjator usypania kopca Kościuszki
• Liczba mieszkańców Krakowa wynosiła około 40.000
• 1848 r.
• 17 marca Wiosna Ludów:masowe demonstracje ludności żądającej uwolnienia więźniów politycznych i demokratyzacji życia
• 25 marca przybycie około 150 amnestionowanych więźniów i emigrantów politycznych
• 26-27 kwietnia Wiosna Ludów:zamieszki na ulicach Krakowa.Wojska austriackie zbombardowały Kraków z Wawelu,w wyniku czego zginęły 32 osoby.Kapitulacja miasta
• 29 kwietnia Wiosna Ludów:manifestacyjny pogrzeb ofiar
• 7 października Józef Walenty Krzyżanowski został prezydentem Krakowa
• 3 listopada zaczął ukazywać się dziennik informacyjno-polityczny„Czas”
• Zaczęły wychodzić periodyki„Jutrzenka”,„Polska”,„Przegląd”
• Zniesienie pańszczyzny i uwłaszczenie chłopów w Galicji.Uwłaszczenie chłopów otworzyło nowe perspektywy dla producentów sprzętu rolniczego,w szczególności dla zakładów Zieleniewskiego
• Po ukończeniu prac przy budynku Collegium Maius,profesor Ferdynand Kojsiewicz ogłosił publiczny list oskarżający architekta Kremera,działającego na zlecenie Jana Schindlera,o zaniechania konserwatorskie budynków podczas przebudowy
• Rozpoczęcie prac przy regulacji Wisły.Prace te trwały do roku 1850
• 1849 r.
• 19 kwietnia Ignacy Paprocki został prezydentem Krakowa
• 6 lipca powstało Starostwo Grodzkie
• Wprowadzenie w Galicji i okręgu krakowskim stanu wojennego.W Krakowie trwał on do maja 1854 r.
• 1850 r.
• 18 lutego utworzenie Muzeum Archeologicznego w Krakowie
• 12 kwietnia ogłoszenie decyzji Franciszka Józefa I o budowie Twierdzy Kraków.Prace ruszyły jednocześnie na kopcu Kościuszki i przy rogatce warszawskiej
• 18 lipca wybuchł największy w XIX wieku pożar Krakowa.Spłonęło 160 domów,4 kościoły i 2 klasztory
• 14 listopada powołanie Izby Handlowej i Przemysłowej
• 30 grudnia otwarcie mostu Podgórskiego w Krakowie,zbudowanego na kamiennych filarach,nazwanego później mostem Franciszka Józefa
• 1851 r.
• 10-13 października pierwsza wizytacja Krakowa przez cesarza Franciszka Józefa I
• Fabryka Ludwika Zieleniewskiego,syna Antoniego Zieleniewskiego,posiada pierwszy w obrębie miasta kocioł parowy i pierwszą maszynę parową
• 1852,27 grudnia wprowadzenie języka niemieckiego do urzędów i na Uniwersytecie Jagiellońskim
• 1853 r.
• 29 lutego ze struktur Uniwersytetu Jagiellońskiego wyodrębniło się Towarzystwo Naukowe Krakowa
• 1 lipca Fryderyk Tobiaszek został prezydentem Krakowa
• Fabryka Ludwika Zieleniewskiego otrzymała nazwę„C.K.Uprzywilejowana Krajowa Fabryka Maszyn Rolniczych i Narzędzi Ludwika Zieleniewskiego”
• 1854 r.Początek działalności Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie
• 1855 r.
• 3 marca w Krakowie pojawiły się jednokonne dorożki,zwane cypserówkami
• 26 grudnia pierwszy publiczny pokaz elektryczności w Krakowie.Światło elektryczne użyte zostało na premierze opery Prorok jako„słońce elektryczne”
• 1856 r.
• 20 lutego otwarcie linii kolejowej Kraków-Dębica.W 1860 r.linia przedłużona została do Przemyśla
• 26 października Andrzej Seidler-Wiślański został prezydentem Krakowa
• Został oddany do użytku Most kolejowy na linii średnicowej w Krakowie
• Powstanie Biblioteki Towarzystwa Naukowego Krakowskiego w Krakowie
• 1857 r.
• 27 października założenie gimnazjum św.Jacka
• 1 listopada uruchomienie gazowni miejskiej w Krakowie
• 22 grudnia uruchomienie oświetlenia gazowego w Krakowie.Początkowo lampami gazowymi oświetlony był Rynek Główny,ulica Stradom,Kazimierz oraz ulica Lubicz przy dworcu
• Wprowadzenie wiedeńskiego systemu miar i wag
• Przemysłowiec Ludwik Zieleniewski,po uzyskaniu najlepszych wyników w strzelaniu do kura,został królem najstarszej polskiej organizacji paramilitarnej Bractwa Kurkowego
• Liczba mieszkańców Krakowa wynosiła około 41.000
• 1858 r.Powstała fabryka wyrobów stolarskich Muranyego
• 1860 r.
• 14 stycznia pogrzeb gen.Jana Skrzyneckiego.Pogrzeb zapoczątkował manifestacje niepodległościowe w Krakowie
• 14 maja przywrócenie języka polskiego w szkolnictwie(z wyjątkiem Uniwersytetu Jagiellońskiego)
• Początek burzenia północnych fasad budynku Collegium Maius.Prace trwały do 1870 r.
• Zakłady Zieleniewskiego wykonały pierwszy kocioł parowy,przeznaczony dla korpusu kadetów w Łobzowie.W fabryce przy ul.św.Marka 31 rozpoczęła działalność Kasa Chorych
• Rozporządzenie cesarskie zniosło rząd w Krakowie.Cały obszar Galicji podporządkowany został bezpośrednio Namiestnictwu we Lwowie,a niektóre urzędy zostały tam przeniesione
• 1861 r.
• Styczeń język polski wprowadzono do magistratu miasta Krakowa
• 23 lutego początki repolonizacji Uniwersytetu Jagiellońskiego,częściowe przywrócenie języka polskiego
• 8 czerwca otworzony został gmach Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń od Szkód,popularnie zwanego Florianką,przy ul.Basztowej w Krakowie
• 4 listopada uruchomione zostało połączenie kolejowe Krakowa ze Lwowem
• W zakładach Zieleniewskiego skonstruowano pierwszą maszynę parową w Krakowie
• 1862 r.
• 28 lutego otwarcie synagogi postępowej,tzw.Tempel,przy ul.Miodowej w Krakowie.Nabożeństwom przewodzili kaznodzieje o wykształceniu akademickim,przemawiający po polsku lub niemiecku
• 5 kwietnia w Krakowie ukazało się pierwsze wydanie czasopisma „Przegląd Lekarski”
• 25 września obniżenie diecezji krakowskiej do rangi wikariatu apostolskiego
• Powstało przedsiębiorstwo„Uprzywilejowana Fabryka Maszyn i Urządzeń Rolniczych Marcina Peterseima”
• 1863 r.
• 22 stycznia wybuch powstania styczniowego
• Dyrekcja Policji w Krakowie wydała zakaz uczestnictwa w powstaniu na terenie Królestwa Kongresowego
• 31 stycznia nocny wymarsz ochotników,pod dowództwem gen.Zygmunta Jordana,do obozu powstańczego w Ojcowie
• 17 lutego klęska ochotników pod Miechowem
• Z Krakowa wyruszył oddział ochotników pod dowództwem Józefa Grekowicza.Po przekroczeniu granicy został rozbity.Podobnie skończyły się następne wyprawy
• 8-9 marca narada w Hotelu Saskim,powierzenie dyktatury Marianowi Langiewiczowi
• 21 marca odezwa o przejęciu władzy przez Rząd Narodowy
• Sierpień do Krakowa przybył Romuald Traugutt,ostatni dyktator powstania
• W zakładach Zieleniewskiego wyprodukowano armaty dla powstańców styczniowych.Władze carskie na kilka lat zamknęły rynek Królestwa Polskiego przed fabryką Ludwika Zieleniewskiego
• Oddano do użytku most kolejowy nad starym korytem Wisły na Grzegórzkach
• 1864 r.
• 29 lutego w całej Galicji ogłoszono stan oblężenia.Zakazano posiadania broni i amunicji,odbywania zgromadzeń,wspomagania zbiegów.Cudzoziemcy musieli uzyskiwać pozwolenia na pobyt,a wielu przebywających w Krakowie zostało wydalonych
• 5 lipca otwarcie mostu kolejowego na Wiśle w Krakowie Zabłociu
• W zakładach Zieleniewskiego wyprodukowano pierwszą na ziemiach polskich maszynę parową,przeznaczoną dla kopalni węgla w Tenczynku
• Po powstaniu styczniowym,liczba studentów na Uniwersytecie Jagiellońskim wynosiła 371
• 1865 r.
• 20 lutego Sejm Krajowy Galicyjski uchwalił tymczasowy statut gminny dla miasta Krakowa,przywracający samorząd miejski
• 15 kwietnia urodziła się Olga Boznańska,krakowska malarka okresu Młodej Polski
• 18 kwietnia odwołanie stanu oblężenia w Galicji
• 1 sierpnia wybory do Rady Miejskiej Krakowa
• 7 października występy Heleny Modrzejewskiej w Teatrze Starym w Krakowie
• 1 września rozpoczęła działalność Krakowska Kasa Oszczędności
• 1 listopada powstało Towarzystwo Muzyczne„Muza”
• Dekret cesarza Franciszka Józefa I o amnestii dla więźniów politycznych.Dekret umożliwił powrót do Krakowa wielu osób przetrzymywanych w więzieniach austriackich
• Zakłady Zieleniewskiego w Krakowie rozpoczęły produkcję sprzętu dla powstającego na Podkarpaciu polskiego przemysłu naftowego.Klientem firmy był m.in.konstruktor lampy naftowej i posiadacz pierwszej w świecie kopalni ropy naftowej w Bóbrce Ignacy Łukasiewicz
• Utworzenie ochotniczej straży pożarnej
• Powstało Towarzystwo Lekarskie w Krakowie
• 1866 r.
• Czerwiec mieszkańcy Krakowa dowiedzieli się o wojnie prusko-austriackiej,co nie wzbudziło wielkich emocji,mimo zbliżania się Prusaków
• 13 września wybór Józefa Dietla na prezydenta miasta Krakowa
• 1867 r.
• Kwiecień założenie Czytelni Akademickiej im.Adama Mickiewicza
• 26 kwietnia w siedzibie Towarzystwa Naukowego Krakowskiego odbył się pierwszy pokaz obrazu Alchemik Sędziwój Jana Matejki
• 1 listopada otwarcie zakładu fotograficznego Rzewuskiego
• W Krakowie uruchomione zostały pierwsze konne omnibusy
• Przyznanie Galicji autonomii przez cesarza Franciszka Józefa I
• Równouprawnienie Żydów,zniesienie ograniczeń wyznaniowych
• 1868 r.
• 3 sierpnia zmarł Ambroży Grabowski,historyk,księgarz,kolekcjoner,archeolog i antykwariusz,autor podstawowych przewodników po Krakowie
• 25 listopada powstały Wyższe Kursy dla Kobiet
• 1869 r.
• 19 marca urodził się Józef Mehoffer,artysta malarz,witrażysta, grafik,jeden z najbardziej wyrazistych przedstawicieli Młodej Polski
• 8 lipca powtórny pogrzeb na Wawelu odnalezionych w Katedrze zwłok króla Kazimierza III Wielkiego
• 20 lipca do Sądu Rejonowego w Krakowie wpłynął anonim informujący o fakcie przetrzymywania od 21 lat w nieludzkich warunkach zakonnicy w klasztorze karmelitanek bosych
• 24 lipca rozruchy w Krakowie wywołane doniesieniami prasowymi o sprawie Barbary Ubryk
• 8 listopada otwarcie Szkoły Przemysłowej
• 9 listopada w kościele Mariackim odsłonięty został po remoncie ołtarz Wita Stwosza
• Zaczęło wychodzić czasopismo„Kraj”.Ukazywało się do roku 1874
• Powstał Bank Galicyjski dla Przemysłu i Handlu
• Publikacja pamfletu politycznego Teka Stańczyka
• 1870 r.
• Został wydany zakaz chodzenia„na pueri”(Pucheroki)
• Zmarł Dow Ber Meisels,rabin krakowski,senator.W żydowskich szkołach wyznaniowych wprowadził język polski
• Liczba mieszkańców Krakowa wynosiła około 50.000
• 1871 r.
• 30 kwietnia postanowienie cesarskie o przywróceniu języka polskiego na wszystkich wykładach uniwersyteckich
• Powstała rządowa Fabryka Tytoniu„Cygarfabryka”
• Na Grzegórzkach wybudowano Miejską Rzeźnię według projektu Macieja Moraczewskiego
• 1872 r.
• 1 stycznia w Krakowie odbyła się prapremiera dramatu Adama Mickiewicza Konfederaci barscy
• 16 lutego zatwierdzenie statutu Akademii Umiejętności
• 29 kwietnia powstała zawodowa straż pożarna
• 1 maja przejęcie Kasy Oszczędności pod zarząd miasta Krakowa
• 24 października pierwsze wybory do wiedeńskiej Rady Państwa
• Decyzja o zasypaniu tzw.Starej Wisły na odcinku od Wisły do Blichu,wzdłuż dzisiejszych ulic Dietla i Grzegórzeckiej
• Ukazał się pierwszy tom Bibliografii Polskiej Karola Estreichera
• 1873 r.
• 19 stycznia urodził się Adam Alojzy Krzyżanowski,ekonomista,profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego,prezes Polskiej Akademii Umiejętności
• 7 maja oficjalna inauguracja działalności Akademii Umiejętności
• Rozpoczęcie prac restauracyjnych grobów królewskich na Wawelu
• Rozpoczęcie budowy gmachu Collegium Novum według projektu Feliksa Księżarskiego.Budowa trwała do 1884 r.gmach uroczyście został otwarty w 1887 r.
• Szkoła Sztuk Pięknych uzyskała pełną niezależność.Pierwszym dyrektorem uczelni został malarz Jan Matejko
• 1874 r.
• 2 lipca Mikołaj Zyblikiewicz został prezydentem Krakowa
• Rozpoczęcie budowy kolei transwersalnej Żywiec Chabówka Nowy Sącz Krosno Sanok Stanisławów Husiatyn(750 km).Zamówienia na urządzenia,konstrukcje i sprzęt otrzymały m.in.zakłady Zieleniewskiego w Krakowie
• 1875 r.
• 25 maja Krakowski Instytut Techniczny przekształcony został w C.K.Instytut Techniczno-Przemysłowy.W latach 1897–1913 zbudowano dla niego nowy gmach przy alei Mickiewicza
• 24 listopada urodził się Xawery Dunikowski,pedagog,rzeźbiarz i malarz
• Architekt Tomasz Pryliński rozpoczął prace przy restauracji Sukiennic.Prace trwały do 1879 r.
• 1876,1 grudnia otwarcie Muzeum Czartoryskich w Krakowie
• 1877 r.
• 6 października w Krakowie ukazało się pierwsze wydanie tygodnika literacko-teatralno-artystycznego„Echo”
• Leon Wyczółkowski,studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem Jana Matejki
• 1878 r.
• 18 stycznia zmarł Józef Dietl,profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego,prezydent Krakowa
• 2 września powstało Archiwum Krajowe Aktów Grodzkich i Ziemskich w Krakowie
• 28 września w Krakowie zaprezentowano publiczności obraz Jana Matejki Bitwa pod Grunwaldem
• Uroczystość wręczenia Janowi Matejce berła na znak jego panowania w sztuce.Aktu dokonał prezydent Mikołaj Zyblikiewicz
• 1879 r.
• 17 lipca otwarcie gmachu Szkoły Sztuk Pięknych.Pseudo renesansowy gmach Akademii przy placu Matejki w Krakowie zaprojektował Maciej Moraczewski
• 3 października otwarcie przebudowanych Sukiennic w Krakowie
• 7 października uchwałą Rady Miasta Krakowa w Sukiennicach powstało Muzeum Narodowe w Krakowie.Muzeum otwarte zostało 11 września 1883 r.
• 1880 r.
• 16 lutego-16 kwietnia proces Ludwika Waryńskiego
• 18 maja obradował pierwszy zjazd historyków polskich im.Jana Długosza,zorganizowany przez Akademię Umiejętności
• 19 maja w 400 rocznice śmierci,prochy Jana Długosza zostały przeniesione do nowo powstałej Krypty Zasłużonych na Skałce
• 1-4 września druga wizyta Franciszka Józefa I w Krakowie
• Liczba mieszkańców Krakowa wynosiła około 60.000
• 1881,17 lutego Ferdynand Weigel został prezydentem Krakowa
• 1882 r.
• 28 sierpnia w Krakowie rozpoczęto budowę linii tramwajowej
• 31 października w Krakowie oddana do użytku została linia„konnej kolei żelaznej zwanej tramwajem”
• Zaczęło wychodzić czasopismo„Nowa Reforma”.Ukazywało się do roku 1926
• 1883 r.
• 5 kwietnia profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego,Zygmunt Wróblewski i Karol Olszewski,jako pierwsi na świecie dokonali skroplenia tlenu
• 13 kwietnia profesorowie Zygmunt Wróblewski i Karol Olszewski,jako pierwsi na świecie dokonali skroplenia azotu
• 28 lipca zmarł Władysław Ludwik Anczyc,właściciel drukarni w Krakowie,pisarz i wydawca.W roku 1876 wydał dramat Emigracja chłopska,a w 1881 r.Kościuszko pod Racławicami
• 3 września otwarto Gimnazjum Jana III Sobieskiego w Krakowie
• 11 września otwarto w Sukiennicach inaugurującą działalność Muzeum Narodowego w Krakowie wystawę zabytków z czasów Jana III Sobieskiego oraz kolekcji Konstantego Schmidta-Ciążyńskiego
• 11-13 września po raz pierwszy zastosowano energię elektryczną w Krakowie iluminacja Rynku Głównego z okazji 200-lecia odsieczy wiedeńskiej
• 1884 r.
• 3 stycznia początek działalności Biura Statystycznego Miejskiego
• 25 maja początek ogólnopolskiego zjazdu historyczno-literackiego im.Jana Kochanowskiego
• 12 sierpnia Towarzystwo Telefonów w Krakowie otrzymało zgodę na instalację pierwszych telefonów
• 17 września Feliks Szlachtowski został prezydentem Krakowa
• 1885 r.
• 23 lutego początek działalności Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego„Sokół”
• 24 kwietnia profesor Jan Mikulicz-Radecki przeprowadził w Krakowie pierwszą na świecie operację zszycia pękniętego wrzodu żołądka
• 23 czerwca urodził się Juliusz Osterwa,aktor i reżyser
• Nieudany eksperyment z oświetleniem przy pomocy energii elektrycznej wnętrz Sukiennic i magistratu w Krakowie
• W Krakowie istniały wewnętrzne,niepubliczne sieci telefoniczne:wojskowa sieć Twierdzy Kraków,połączenia kolei,straży pożarnej,policji,magistratu
• Śmierć Ludwika Zieleniewskiego.Nowymi współdyrektorami fabryki zostali jego synowie,starannie przygotowani inżynierowie Leon i Edmund
• Założenie Parku Krakowskiego.W parku,z inicjatywy rajcy miejskiego S.Rehmana,otworzony został mały ogród zoologiczny
• 1886 r.
• 17 czerwca uchwała Rady Miejskiej Krakowa o budowie budynku Teatru Miejskiego przy placu Świętego Ducha(późniejszy teatr im.Juliusza Słowackiego)
• Uroczystości z okazji otwarcia Collegium Novum w Krakowie
• Pożar w fabryce Zieleniewskiego przy ul.św.Marka w Krakowie.Spłonął warsztat mechaniczny i stolarnia.Magistrat zatwierdził plany budowy nowego zakładu przy ul.Krowoderskiej,wyposażonego w maszynę parową o mocy 50 KM
• Jan Matejko został honorowym doktorem Uniwersytetu Jagiellońskiego
• 1887 r.
• 5 kwietnia uroczysty pogrzeb Józefa Ignacego Kraszewskiego na Skałce
• 16 maja zmarł Mikołaj Zyblikiewicz,prezydent Krakowa,inicjator Krypty Zasłużonych na Skałce
• 2 czerwca powstało Archiwum Aktów Dawnych miasta Krakowa
• 14 czerwca poświęcenie nowo otwartego gmachu Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Novum
• Na Uniwersytecie Jagiellońskim reaktywowano pieczęć uniwersytecką pochodzącą z 1420 r.
• Wystawa Krajowa w Krakowie
• Początek budowy kolei obwodowej,zwanej cyrkumwalacyjną,łączącej Dworzec Główny w Krakowie z dworcem w Płaszowie.Budowę zakończono w 1888 r.
• Zaczęło wychodzić czasopismo„Kurier Krakowski”.Ukazywało się do roku 1889
• Rozpoczęcie porządkowania terenów koryta Starej Wisły w Krakowie,zwanych Plantami Dietlowskimi
• Powstanie Zakładu Surowic Leczniczych i Szczepionek Odo Bujwida
• 1888 r.
• 7 lutego z inicjatywy Władysława Żeleńskiego powstało Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego(Akademia Muzyczna w Krakowie)
• 25 marca Zygmunt Wróblewski uległ wypadkowi w swoim laboratorium.W wyniku oparzeń zmarł 16 kwietnia
• 25 sierpnia Adam Chmielowski założył Zgromadzenie Albertynów w Krakowie
• 1889 r.
• 5 stycznia zmarł Konstanty Schmidt-Ciążyński,kolekcjoner i znawca sztuki,ofiarodawca dużego zbioru dla Muzeum Narodowego w Krakowie
• W Krakowie zbudowana została klinika chirurgiczna Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Collegium Medicum
• Początek restauracji kościoła Mariackiego w Krakowie,według projektu architekta Tadeusza Stryjeńskiego.Polichromie wykonał Jan Matejko w 1891 r.
• Z inicjatywy dr.Henryka Jordana utworzony został park(park Jordana)na terenie błoń czarno wiejskich,w miejscu byłej wystawy rolniczo-przemysłowej zorganizowanej dwa lata wcześniej
• 1890,4 lipca uroczysty pogrzeb Adama Mickiewicza.Poeta pochowany został w Krypcie Wieszczów Narodowych na Wawelu
• 1891 r.
• 2-3 maja obchody 100-lecia Konstytucji 3 Maja w Krakowie
• 2 czerwca położono kamień węgielny pod budowę gmachu Teatru Miejskiego w Krakowie(późniejszy teatr im.Juliusza Słowackiego)
• 6 czerwca powstało„Krakowskie Ochotnicze Towarzystwo Ratunkowe”jako pierwsze pogotowie w Polsce,a drugie po wiedeńskim w Europie
• 24 listopada urodziła się Maria Pawlikowska-Jasnorzewska,poetka dwudziestolecia międzywojennego.Jej ojcem był Wojciech Kossak,a dziadkiem Juliusz.Siostra Magdaleny Samozwaniec
• Założenie Towarzystwa Szkoły Ludowej
• Zaczęło wychodzić czasopismo„Krakus”.Ukazywało się do roku 1895
• 1892 r.
• 1 stycznia zaczęło wychodzić czasopismo„Naprzód”.Ukazywało się do roku 1939
• 1 maja pierwsze obchody święta robotniczego w Krakowie
• 23 maja krakowski kościół Ducha Świętego został wyburzony pod budowę miejskiego teatru;sprzeciwiający się tym planom Jan Matejko na znak protestu zrzekł się tytułu honorowego obywatela miasta
• Ukończenie wyburzania kompleksu budynków klasztorno-szpitalnych,obok kościoła św.Krzyża na placu Świętego Ducha,należących w przeszłości do Kanoników Ducha Świętego(Duchacy)
• 1893 r.
• 10 maja w Krakowie założono pierwszy klub szachowy w Polsce
• 24 maja Józef Friedlein został prezydentem Krakowa
• 21 października otwarcie Teatru Miejskiego w Krakowie.Nową scenę narodową dla zespołu występującego przy ul.Jagiellońskiej zaprojektował Jan Zawiejski
• 1 listopada zmarł Jan Matejko.Pochowany został w alei zasłużonych na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie
• Powstała elektrownia Teatru Miejskiego w Krakowie.Była to druga elektrownia teatralna na ziemiach polskich
• Zaczęło wychodzić czasopismo„Głos Narodu”.Ukazywało się do roku 1939
• Oficjalne otwarcie sieci telefonicznej
• 1894 r.
• 14 stycznia zmarł Antoni Hawełka,krakowski restaurator,założyciel restauracji w Rynku Głównym w Krakowie w 1876 r.
• 18 kwietnia prezentacja kurtyny Henryka Siemiradzkiego dla Teatru Miejskiego w Krakowie
• Dopuszczenie kobiet do studiów na Uniwersytecie Jagiellońskim,początkowo jedynie na Wydziale Farmacji
• Emeryk Hutten-Czapski sprowadził zbiory muzealne do Krakowa.Początek Muzeum Czapskich w Krakowie
• 1895 r.
• Kwiecień Julian Fałat został dyrektorem krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych
• Powstanie Drukarni Narodowej
• Rozpoczęła działalność kawiarnia Jama Michalika
• Oddano do użytku monumentalny gmach Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Stanisław Wyspiański przeprowadził prace przy wykonaniu polichromii w kościele franciszkanów
• Rozpoczęcie restauracji Katedry Wawelskiej pod kierunkiem Sławomira Odrzywolskiego.Od roku 1904 prace te prowadzone były pod kierunkiem Zygmunta Hendla i trwały do 1910 r.
• 1896 r.
• 19 lipca w Podgórzu założony został park im.Bednarskiego
• 23 lipca w Krakowie odbyła się premiera opery Goplana z muzyką Władysława Żeleńskiego i librettem Ludomiła Germana na podstawie Balladyny Juliusza Słowackiego
• 14 listopada w Krakowie odbył się pokaz filmowy,był to drugi pokaz filmowy na ziemiach polskich(po Wrocławiu),do którego użyto aparatury braci Lumiere
• 21 listopada utworzenie Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa
• Dyrektor handlowy fabryki Zieleniewskiego,Leon Zieleniewski,został Królem Kurkowym Krakowskiego Towarzystwa Strzeleckiego
• Na Czerwonym Prądniku i na Dąbiu zawiązało się stowarzyszenie robotnicze o orientacji katolicko-narodowej pod nazwą„Przyjaźń”
• Zaczęło wychodzić czasopismo„Prawo Ludu”.Ukazywało się do roku 1928
• 1897 r.
• 14 stycznia w Krakowie utworzono Związek Młodzieży Polskiej„Zet”
• Lipiec pierwsze kobiety uzyskały stopień magistra farmacji na Uniwersytecie Jagiellońskim
• 6 sierpnia uroczysty pogrzeb Adama Asnyka.Poeta pochowany został w Krypcie Zasłużonych na Skałce
• Zaczęło wychodzić czasopismo„Życie”.Ukazywało się do roku 1900
• Otwarto pierwsze gimnazjum żeńskie
• Powstanie Towarzystwa Artystów Polskich„Sztuka”
• 1898 r.
• 22 lutego urodził się Karol Bunsch,pisarz historyczny,publicysta i tłumacz literatury angielskiej i niemieckiej.Zasłynął serią powieści z czasów piastowskich
• 6 marca otwarcie Domu Matejki w Krakowie
• 26 czerwca odsłonięcie pomnika Adama Mickiewicza na rynku w Krakowie w stulecie urodzin poety
• Uliczne demonstracje robotników zakładów Zieleniewskiego,Rożena i Peterseima,domagających się od władz miejskich składania zamówień na roboty publiczne przedsiębiorstwom miejscowym
• Początek budowy Pałacu Sztuki Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie.Gmach oddany został do użytku w roku 1901
• Powstała elektrownia stacji kolejowej Płaszów
• 1899 r.
• 3 lutego w Krakowie zmarł Juliusz Kossak
• 2 lipca powstanie krakowskiego oddziału Towarzystwa Uniwersytetu Ludowego im.Adama Mickiewicza
• 25 października otwarto linię kolejową do Zakopanego
• Powstało Muzeum Historyczne Miasta Krakowa
• Zaczęło wychodzić czasopismo„Krytyka”.Ukazywało się do roku 1914
• Odbył się Zjazd Dziennikarzy Słowiańskich
• 1900 r.
• 24 lutego przekształcenie Szkoły Sztuk Pięknych w Akademię Sztuk Pięknych
• 24 marca w Krakowie odbyła się premiera dramatu Juliusza Słowackiego Sen srebrny Salomei
• 8 czerwca na dziedzińcu Collegium Maius Uniwersytetu Jagiellońskiego odsłonięto pomnik Mikołaja Kopernika(w 1953 r.przeniesiony na Planty)
• 20 listopada w podkrakowskich Bronowicach Małych odbyło się słynne młodopolskie wesele Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny.Wydarzenie to stanowi temat dramatu Stanisława Wyspiańskiego"Wesele"
• Zawodową elektrownię komunalną jako pierwsze w Krakowie założyło Podgórze,powstała ona przy ul.Nadwiślańskiej 4
• Uruchomiona została sieć oświetlenia ulicznego w Podgórzu(z napięciem użytkowym 150 V)
• Uroczystości z okazji 500 lat istnienia Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Aktor Stanisław Knake-Zawadzki otworzył Teatr Ludowy.Przedstawienia odbywały się w sali Strzeleckiej,w ujeżdżalni Pod Kapucynami,w hali fabryki Peterseima przy ul.Krowoderskiej 32 i w Parku Krakowskim
• Zakończenie wprawiania witraży Stanisława Wyspiańskiego w kościele franciszkanów w Krakowie
• Liczba mieszkańców Krakowa wynosiła około 85.300
• 1901 r.
• 14 lutego otwarcie wodociągów miejskich w Krakowie
• 16 marca:
• premiera"Wesela"Wyspiańskiego w Teatrze Miejskim
• uruchomienie pierwszych elektrycznych wąskotorowych tramwajów w Krakowie
• 8 czerwca założenie Towarzystwa Polska Sztuka Stosowana
• 17 października zmarł Michał Bałucki,związany z Krakowem powieściopisarz i komediopisarz
• Powstała wytwórnia sody Libana,przejęta w 1909 r.przez koncern Solvaya
• Wprowadzono nowy„Statut gminny dla Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa”
• Powstała elektrownia Krakowskiej Spółki Tramwajowej w zajezdni przy ul.św.Wawrzyńca
• 1902 r.
• Powstała idea tzw.Wielkiego Krakowa
• Rozpoczęło nieformalną działalność Muzeum Etnograficzne w Krakowie
• 1903 r.
• 12 marca przejęcie przez miasto Muzeum Czapskich w Krakowie
• 16 maja ukazało się pierwsze wydanie krakowskiego dziennika„Nowiny”
• 12-13 lipca największa od 1813 r.powódź
• Z inicjatywy Wincentego Lutosławskiego rozpoczął działalność krakowski oddział organizacji wychowania narodowego„Eleusis”propagującej wstrzemięźliwość od alkoholu,tytoniu,hazardu i swobody seksualnej
• Witold Wojtkiewicz,malarz i rysownik,rozpoczął studia w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych
• Kraków stał się,obok Londynu,drugą siedzibą Komitetu Zagranicznego Polskiej Partii Socjalistycznej.Do Krakowa przeniesiono część archiwum PPS oraz redakcję pisma„Przedświat”(pismo wychodziło od 1903 do 1920 r.)
• Powstała fabryka produktów chemicznych
• 1904 r.
• 11 lipca Juliusz Leo został prezydentem Krakowa
• 12 września prezydent miasta Juliusz Leo wprowadził w życie ideę Wielkiego Krakowa
• Muzeum Narodowe przejęło Dom Matejki,który, nabyty w 1895 r.od rodziny artysty przez Towarzystwo Jana Matejki,został otwarty w 1898 r.
• Na zjeździe w Krakowie powołana została ogólnoaustriacką żydowską partia robotniczo-syjonistyczna Poale-Sjon
• Stanisław Wyspiański zaprojektował strój dla słynnego krakowskiego Lajkonika
• 1905 r.
• 18 lutego uruchomienie Zawodowej Elektrowni Miejskiej w Krakowie
• 2 marca otwarto Dom Lekarski w Krakowie
• 7 sierpnia przekazanie władzom cywilnym Zamku Wawelskiego.Początek prac remontowych i restauracji zamku
• Październik powstanie kabaretu Zielony Balonik
• Zmarł przedsiębiorca Michał Zieleniewski,syn Ludwika
• Uruchomienie Zakładów Sodowych w Borku Fałęckim
• Strajk generalny w Krakowie i w Podgórzu pod hasłami walki o reformę prawa wyborczego
• 1906 r.
• 13 czerwca powstał Klub Sportowy Cracovia(jako Akademicki Klub Footballowy),pierwszy klub sportowy na terytorium obecnej Polski
• Wrzesień-listopad powstał jeden z najstarszych polskich klubów piłkarskich TS(Towarzystwo Sportowe)Wisła Kraków
• 31 października otwarto linię kolejową Kraków-Trzebinia-Mysłowice(dł.65,17 km),należącą do Austriackich Kolei Państwowych
• 8 grudnia założono klub sportowy Juvenia Kraków
• Początek współpracy Tadeusza Boy-Żeleńskiego z kabaretem Zielony Balonik
• Ustawa wiedeńskiej Rady Państwa o budowie kanału łączącego Dunaj z Wisłą,z portem rzecznym w Krakowie
• Przekształcenie fabryki Zieleniewskiego,działającej na zasadach spółki rodzinnej,w towarzystwo akcyjne C.K.Uprzywilejowana Fabryka Maszyn L.Zieleniewski Towarzystwo Akcyjne,z kapitałem 1,5 mln koron
• 1907 r.
• 28 listopada zmarł Stanisław Wyspiański.Został pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce.Jego pogrzeb stał się manifestacją narodową
• Uruchomione zostało pierwsze w Krakowie stałe kino,zwane Cyrkiem Edisona
• Zakłady Zieleniewskiego rozpoczęły budowę dużej,nowoczesnej fabryki na Grzegórzkach,z bocznicą kolejową i z dostępem do Wisły
• Założenie spółdzielni pod nazwą Pierwsza Spółka Spożywcza członków Stowarzyszeń Katolickich
• 1908 r.
• 2 maja Irena Solska wywołała w Krakowie skandal pojawiwszy się nago(acz osłonięta tiulem i własnymi włosami)w wystawionej w Teatrze Miejskim sztuce Leopolda Staffa o Lady Godivie
• 20 września odbyły się pierwsze odnotowane w prasie piłkarskie derby Krakowa
• 30 września zmarł Karol Józef Teofil Estreicher,historyk literatury i teatru,krytyk literacki,bibliograf,wieloletni dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej,nazywany„ojcem bibliografii polskiej”
• 3 listopada przyjęcie przez Sejm Krajowy ustawy o utworzeniu Wielkiego Krakowa
• 5 grudnia powstanie Akademickiego Związku Sportowego
• 1909 r.
• 17 lipca pogrzeb Heleny Modrzejewskiej na Cmentarzu Rakowickim
• Stocznia Zieleniewskiego przekazała austriackiej policji i straży granicznej statek-holownik bocznokołowiec„Melsztyn”uzbrojony w działo 75 mm
• Czasopismo„Architekt”ogłosiło konkurs urbanistyczny na plan Wielkiego Krakowa
• 1910 r.
• 13 stycznia w Krakowie Feliks Nowowiejski skomponował melodię do wiersza"Rota"Marii Konopnickiej
• 1 kwietnia do Krakowa przyłączone zostały Zakrzówek,Dębniki,Półwsie Zwierzynieckie,Zwierzyniec,Czarna Wieś,Nowa Wieś,Łobzów,Krowodrza,Grzegórzki,Piaski,Olsza,oraz część Prądnika Białego i Czerwonego
• 1 kwietnia Rada Miejska Krakowa zakupiła grunty na Grzegórzkach w celu wybudowania Hali Targowej.Wokół hali wkrótce powstały sklepiki i kramy,tworzące plac handlowy działający do dziś
• 23 kwietnia rejestracja„Towarzystwa Strzelec”
• 15 lipca uroczyste odsłonięcie Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie
• 6 grudnia ukazał się pierwszy numer„Ilustrowanego Kuriera Codziennego”.Pismo wychodziło do 1939 r.
• Zmiana koryta rzeki Rudawy,płynącej dzisiejszymi ul.Piłsudskiego i Retoryka.Prace trwały do 1912 r.
• W Niepołomicach pod Krakowem powstał 14-metrowy kopiec,usypany z okazji 500-lecia zwycięstwa pod Grunwaldem.Prace trwały do 1915 r.
• Powstały Zakłady Cukiernicze Piaseckiego
• Liczba mieszkańców Krakowa w grudniu wynosiła 151886,w tym wojska 9368.W tym miesiącu zawarto 35 małżeństw,urodziło się 333 żywych dzieci,zmarło 365 osób
• 1911 r.
• 29 stycznia strajk studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego przeciw powierzeniu katedry socjologii Kazimierzowi Zimmermannowi(tzw.zimmermaniada)
• 1 kwietnia do Krakowa przyłączone zostały Beszcz,Głębinów,Ludwinów i Dąbie
• 6 października powstanie pierwszej drużyny skautowej
• „Pierwszy zjazd miłośników ojczystych zabytków”,na którym sformułowano nowoczesne poglądy konserwatorskie
• 1912 r.
• 3 marca biskup krakowski Adam Stefan Sapieha odbył ingres do Katedry Wawelskiej
• 31 marca rozegrano pierwszy mecz na stadionie Cracovii
• 1 kwietnia do Krakowa przyłączony został Płaszów
• 1 czerwca w Krakowie otwarto Hotel Francuski
• 22 czerwca do Krakowa z Paryża przybył Włodzimierz Lenin
• Otwarcie pierwszego w Krakowie nowoczesnego kina„Wanda”w specjalnie wzniesionym budynku przy ul.św.Gertrudy 5.W tym samym roku otworzone zostało także kino„Uciecha”
• Towarzystwo Akcyjne Zieleniewski buduje odlewnię,bocznicę kolejową oraz stocznię rzeczną na Wiśle do produkcji parostatków i pogłębiarek
• Budowa kolejnych 3 parostatków dla Wisły i Sanu:„Tyniec”,„Wanda” i „Kopernik”
• Zakłady Zieleniewskiego wzięły udział w remoncie więźby dachowej wykupionego z rąk austriackich Zamku na Wawelu
• W związku z rozwojem lotnictwa Austro-Węgier powstało Lotnisko Kraków-Rakowice-Czyżyny
• Ukończenie budowy Szkoły Przemysłowej według projektu Sławomira Odrzywolskiego
• 1913 r.
• 25 maja w Krakowie śmiercią samobójczą zmarł Adam Bochenek,polski lekarz,autor wielokrotnie wznawianego podręcznika anatomii
• Włodzimierz Lenin wygłosił w lokalu Uniwersytetu Ludowego przy ul.Szewskiej 16 odczyt pt.„Ruch robotniczy w Rosji a socjalna demokracja”
• Powstała sieć oświetlenia ulicznego w Krakowie(z napięciem użytkowym 200 V)
• Zakup Fabryki Maszyn księcia Lubomirskiego we Lwowie;fuzja z Pierwszym Galicyjskim Towarzystwem Akcyjnym dla Budowy Wagonów i Maszyn w Sanoku.S.A.L.Zieleniewski stała się pierwszym w zaborze austriackim przedsiębiorstwem wielozakładowym typu koncernowego
• Koncern Zieleniewskiego rozpoczął produkcję silników dwusuwowych„Elzeta”konstrukcji Edmunda Zieleniewskiego
• Wojciech Kossak,malarz,syn Juliusza Kossaka,został przewodniczącym Sekcji Samochodowej przy Krajowym Związku Turystycznym
• Oddano do użytku Most Krakusa
• 1914 r.
• 16 kwietnia został uroczyście otwarty Stadion Wisły Kraków
• Zebranie Rady Miejskiej nowej kadencji.W jej skład weszło 67 chrześcijan i 20 Żydów
• Magistrat wydał„regulamin dla komunikacji w stołecznym królewskim mieście Krakowie”.Przewidywał on ruch lewostronny.Zakazywano przejazdów„wszelkimi wozami i automobilami ciężarowymi”w obrębie Plant,z wyjątkiem ulic Franciszkańskiej i Dominikańskiej
• 28 lipca wybuch I wojny światowej
• Ciała ofiar zamachu w Sarajewie,następcy tronu Austro-Węgier arcyksięcia Ferdynanda i jego małżonki Zofii,przetransportowane zostały do Wiednia wagonem-lodówką firmy L.Zieleniewski
• 3 sierpnia powstała Pierwsza Kompania Kadrowa
• Józef Piłsudski ogłosił mobilizację polskich sił strzeleckich
• 6 sierpnia wymarsz z krakowskich Oleandrów Pierwszej Kompanii Kadrowej,w tym 13 pułku piechoty złożonego z miejscowych rekrutów(„krakowskie dzieci”)
• 13 sierpnia Władysław Belina-Prażmowski,członek Związku Walki Czynnej,późniejszy prezydent Krakowa,stworzył pierwszy szwadron w sile 140 ludzi
• 16 sierpnia powołano Naczelny Komitet Narodowy reprezentację polityczną polskich stronnictw z Galicji i niektórych z Królestwa Polskiego
• 16 listopada-grudzień bitwa pod Krakowem:walki o Twierdzę Kraków.Ewakuacja urzędów i części ludności
• 30 listopada/1 grudnia po wkroczeniu wojsk rosyjskich w nocy do Wieliczki rozpoczęła się bitwa pod Krakowem
• 1915 r.
• 3 kwietnia wydanie zakazu malowania pisanek(zakaz zniesiono dopiero 19 marca 2008 r.)
• 19 maja zatwierdzenie statutu Książęco-Biskupiego Komitetu Pomocy
• 1 lipca przyłączenie Podgórza do Krakowa,zakończenie procesu tworzenia Wielkiego Krakowa.Miasto obejmowało 46,9 km² i liczyło ponad 180 tys.mieszkańców
• 4 lipca na Moście Krakusa miało miejsce uroczyste połączenie Krakowa z Podgórzem,w którym wzięli udział prezydent Krakowa Juliusz Leo i ostatni burmistrz Podgórza Franciszek Maryewski
• 1 grudnia pod obeliskiem wzniesionym na wzgórzu Kaim pod Wieliczką dla uczczenia odparcia wojsk rosyjskich odbyła się uroczystość w rocznicę tego wydarzenia
• 1916 r.
• Utworzono miejski urząd opieki socjalnej dla inwalidów oraz wdów i sierot po poległych
• Powstała Krajowa Komisja Związków Zawodowych w Krakowie,podległa centrali w Wiedniu
• 25 grudnia zmarł Adam Chmielowski,powstaniec,malarz,zakonnik,opiekun ubogich
• 1917 r.
• Odkrycie najstarszej świątyni na ziemiach polskich podczas prac konserwatorskich na Wawelu.Odkryta została świątynia św.św.Feliksa i Adaukta pochodząca z przełomu X i XI w.Świątynia wykonana była z surowego łupanego kamienia
• Teren Lasku Wolskiego został wykupiony przez Komunalną Kasę Oszczędności i ofiarowany miastu Kraków
• Na Dębnikach powstała filia lwowskiej spółki„Automotor”

Lata 1918–1939 okres II Rzeczypospolitej

• 1918 r.
• Luty-kwiecień początek trwających kilka dni burzliwych demonstracji antyniemieckich i antyaustriackich.Dla ich stłumienia władze sprowadziły z Wiednia pułki tyrolskie,uchodzące za najwierniejsze monarchii
• 6 marca Jan Kanty Federowicz został prezydentem Krakowa
• 9 lipca ukazało się pierwsze wydanie krakowskiego Nowego Dziennika,polskojęzycznej gazety żydowskiej
• 28 października utworzenie w Krakowie Polskiej Komisji Likwidacyjnej
• 31 października:
• wczesnym rankiem żołnierze Polscy,pod dowództwem poruczników Antoniego Stawarza i Ludwika Iwaszkę,rozbili Niemców w koszarach w Podgórzu,a następnie przypiąwszy orzełki i kokardy narodowe przemaszerowali przez Rynek Główny w Krakowie.Za ich przykładem poszli inni polscy żołnierze
• w budynku magistratu Austriacy przekazali władzę w mieście i twierdzy w ręce pułkownika Bolesława Roji,mianowanego przez Komisję Likwidacyjną komendantem wojska polskiego.Kraków,jako drugie po Tarnowie miasto polskie,zrzucił obce panowanie i stał się cząstką niepodległego państwa polskiego
• Edmund Paweł Zieleniewski jr.szef Sekcji Handlu i Przemysłu Polskiej Komisji Likwidacyjnej,przejął z rąk kapitulujących Austriaków fort na kopcu Kościuszki
• 1 listopada w Płaszowie pod Krakowem zdobyto austriacki tabor pancerny.Powstały z niego pociągi pancerne:Śmiały i Piłsudczyk
• 2 listopada utworzenie Straży Obywatelskiej,rozwiązanej 9 października 1919 r.
• 3 listopada rozpoczęcie formowania Batalionu Akademickiego
• Listopad Rada Miejska Krakowa uchwaliła ostry protest przeciw warunkom pokoju brzeskiego,na mocy którego włączono do Ukrainy ziemie Królestwa Polskiego(gubernia chełmska).W mieście odbyła się wielka manifestacja ludności,porządku pilnowała straż obywatelska
• Marian Dąbrowski,wydawca i redaktor krakowskiego„Ilustrowanego Kuryera Codziennego”,zainicjował powstanie teatru Bagatela w Krakowie
• 1919 r.
• 8 stycznia krakowski magistrat zakazał wyrabiania i pozakartkowego sprzedawania chleba jasnego z mąki pszennej
• 10 stycznia do obiegu wprowadzono w Krakowie austriackie znaczki pocztowe z nadrukiem„Poczta Polska”
• 26 stycznia pierwsze wybory do Sejmu Ustawodawczego w niepodległej Polsce.W Krakowie prawica zdobyła 45%,lewica 30%,stronnictwa żydowskie 17% głosów
• 20 marca otwarcie Giełdy Pieniężnej w Krakowie
• 8 kwietnia powołanie Akademii Górniczej w Krakowie
• Rada Miejska Krakowa uchwaliła rezolucję domagającą się przyznania Polsce Śląska Cieszyńskiego,Spisza i Orawy.Identyczną rezolucję uchwalił wiec na Rynku Głównym
• 8 czerwca Krakowski Komitet Walki z Lichwą zaapelował do producentów i kupców,by bezzwłocznie obniżyli ceny
• 13 lipca założono klub sportowy Wawel Kraków
• 16 lipca na Błoniach odbyła się rewia wojskowa z udziałem przebywających w mieście oddziałów armii gen.Józefa Hallera.Rewia była częścią obchodów rocznicy grunwaldzkiej
• 21-29 lipca na Wawelu prowadzone były rokowania polsko-czeskie w sprawie podziału Śląska Cieszyńskiego
• 26 lipca lotnicy z wojskowego lotniska w Czyżynach zorganizowali wycieczkowe przeloty nad Krakowem.Jeden przelot kosztował 1000 marek.Dochód przeznaczony był na sfinansowanie wyjazdu polskich sportowców na igrzyska olimpijskie do Antwerpii
• 7 września wystawa Formistów Polskich w Pałacu Sztuki
• 11 października w Krakowie założono pierwszy związek sportowy w niepodległej Polsce Polski Związek Lekkiej Atletyki
• 12 października w Krakowie powstał Polski Komitet Olimpijski
• 19 października święto zjednoczenia armii,symboliczne połączenie trzech formacji wojskowych walczących o niepodległość
• 20 października oficjalna inauguracja roku akademickiego na Akademii Górniczej
• 25 października inauguracja działalności Teatru Bagatela w Krakowie
• Śmierć dyrektora naczelnego Koncernu Zieleniewskiego,Edmunda Zieleniewskiego
• Koncern„S.A.L.Zieleniewski”udanie zadebiutował na giełdzie.Rozkwit przedsiębiorstwa
• Powstała fabryka maszyn„Labor”
• Na Uniwersytecie Jagiellońskim kobietom zezwolono studiować prawo
• 1920 r.
• Studenci podjęli decyzję o przerwaniu zajęć,wstąpieniu do wojska i wzięciu udziału w wojnie polsko-bolszewickiej
• 29 lutego:
• na Rynku Głównym w Krakowie odbył się Wiec Śląski z udziałem 100 tys.osób.Z tej okazji przybyło do miasta około 10 tys.gości ze Śląska Cieszyńskiego,Spisza i Orawy.W uchwalonych rezolucjach deklarowano wszelką pomoc na czas plebiscytu,zapowiadano,że sfałszowane wyniki plebiscytu nie zostaną uznane,a na wszelki gwałt ludność polska odpowie gwałtem
• w ramach„Tygodnia obrony Kresów Zachodnich”rozpoczęto w Krakowie zbiórkę pieniędzy,którą poparli wspólną odezwą prezes Polskiej Akademii Umiejętności(PAU)prof.K.Morawski,dowódca frontu śląskiego gen.F.Latinik oraz posłowie śląscy do Sejmu Ustawodawczego
• 28 marca w ujeżdżalni wojskowej przy ul.Zwierzynieckiej w Krakowie odbyły się zapasy atletyczne oraz pierwszy w Polsce mecz bokserski
• 17 sierpnia na stacji Grzegórzki biskup Adam Stefan Sapieha poświęcił pociąg pancerny„Śmierć”.Tuż po uroczystości pociąg odjechał na front,a na jego wieżyczce powiewała flaga z trupią głową i napisem:„Śmierć komunie”
• 24 sierpnia w polskim przytułku św.Kazimierza w Paryżu zmarł Edward Goldstein,uczestnik powstania styczniowego,kolekcjoner dzieł sztuki.Bogate zbiory ofiarował krakowskiemu Muzeum Narodowemu
• 30 listopada przy ul.Sławkowskiej w Krakowie otwarto kawiarnię pod nazwą„Renaissance”.Powstała ona z inicjatywy grupy ziemian kresowych i miała stać na poziomie warszawskiej cukierni„Ziemiańska”.Obsługę stanowiły wyłącznie osoby z„towarzystwa”
• 1921 r.
• 16 stycznia w Krakowie zorganizowano uroczystość powitania wracającej z frontu 6 Dywizji Piechoty.W kościele Mariackim odprawiono nabożeństwo,a na Rynku Głównym 53 żołnierzy dywizji udekorowano krzyżami Virtuti Militari i odbyła się defilada
• 16 marca powstał Kabaret Literacki.Działał do 1922 r.
• 28 kwietnia wydział prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego nadał Józefowi Piłsudskiemu doktorat honoris causa
• 4 maja:
• nadzwyczajne posiedzenie Rady Miejskiej Krakowa,na którym powołano komitet pomocy dla kresów śląskich i przekazano mu 1 mln marek
• wiec młodzieży na Uniwersytecie Jagiellońskim,popierający walkę ludu śląskiego o połączenie z macierzą.Powołano Akademicki Komitet Obrony Górnego Śląska.Wiec zakończył się pod pomnikiem Mickiewicza
• 21 maja w Krakowie ukazał się pierwszy numer„Przeglądu Sportowego”
• 29 maja konsekracja Bazyliki Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie
• 8 czerwca rozpoczął się strajk służby hotelowej,żądającej między innymi ośmiogodzinnego dnia pracy
• 30 września ogłoszenie wyników pierwszego po wojnie spisu ludności Krakowa.Kraków liczył 183751 mieszkańców
• 6 listopada otwarcie Studium Pedagogicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego
• 13 listopada ukazała się jednodniówka futurystów„Nuż w bżuhu”,zredagowana przez Brunona Jasieńskiego i Anatola Sterna
• Listopad otwarcie kina„Warszawa”
• Amerykańska misja ratunkowa otwarła przy ul.św.Krzyża 7 kuchnię dla ubogiej inteligencji
• 1922 r.
• 18 marca powstało Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego
• 30 kwietnia powróciła na Wawel pierwsza część arrasów i głów wawelskich rewindykowanych z Rosji
• 4 maja w kinie„Sztuka”rozpoczęto wyświetlanie filmu„Chłopi”według powieści Władysława Reymonta
• 25 maja Krakowianie przyjęli uroczyście Władysława Mickiewicza.Pod pomnikiem Adama Mickiewicza przedefilowała przed nim młodzież Uniwersytetu Jagiellońskiego.Uniwersytet nadał Władysławowi Mickiewiczowi doktorat honoris causa za zasługi w propagowaniu twórczości ojca
• 28 maja„Ilustrowany Kurier Codzienny”zorganizował Pierwszy Bieg Okrężny
• Lipiec kierownictwo i pracownicy Wojskowego Magazynu Pościeli w Krakowie-Grzegórzkach ufundowali trzytysięczną cegiełkę wawelską
• 1 sierpnia w związku z szybką inflacją podniesiono cenę cegiełki wawelskiej do 100 tys.marek.Cena ustalona na początku 1921 r.pokrywała wówczas koszty jednego dnia pracy przy renowacji Wawelu,a w roku 1922 już tylko jedną godzinę
• 6 sierpnia powstał w Krakowie Związek Legionistów
• 15 grudnia powstało Towarzystwo Miłośników Książki w Krakowie
• 1923 r.
• 8 stycznia strajkujący krakowscy drukarze napadli na łamistrajków pracujących w Drukarni Anczyc i Ska.Musiała interweniować policja
• 17 lutego otwarcie Fabryki Czekolady i Cukrów„Optima”
• 20 kwietnia obok domu rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego Władysława Natansona przy ulicy Studenckiej 3 eksplodowała bomba.Obyło się bez ofiar w ludziach,zniszczone zostały drzwi i szyby w sąsiednich budynkach
• 11 maja:
• wizyta w Krakowie francuskiego marszałka Ferdynanda Focha
• uruchomienie fabryki Kapeluszy Słomkowych i Filcowych Samuela Weinera przy ul.Krowoderskiej w Krakowie.Fabryka zatrudniała 120 osób
• 15 maja w Krakowie dokonano zamachu bombowego na budynek redakcji żydowskiego,wydawanego w języku polskim„Nowego Dziennika”
• 15-16 czerwca Kraków wizytował prezydent RP Stanisław Wojciechowski,który położył kamień węgielny pod budowę gmachu Akademii Górniczej
• Wrzesień powstała Fabryka Wyrobów Czekoladowych O.Pischingera
• 5 października na Kazimierzu przy ul.Józefa 1 wykryto tajny kantor,w którym na dużą skalę dokonywano nielegalnych transakcji walutowych.W trakcie rewizji skonfiskowano znaczną ilość towarów,złotych i srebrnych koron austriackich,klejnotów i marek polskich
• 22 października początek kilkonastodniowego strajku kolejarzy krakowskich
• 5 listopada początek strajku powszechnego
• 6 listopada starcia robotników z policją i wojskiem zwane powstaniem krakowskim.Zginęło 18 robotników,a kilkudziesięciu zostało rannych.Po stronie sił rządowych również były ofiary 14 żołnierzy straciło życie,a około 130 zostało rannych
• Adolf Szyszko-Bohusz opublikował wyniki swoich prac badawczych prowadzonych na wzgórzu wawelskim w książce"Z historii romańskiego Wawelu"
• Powstanie grupy kapistów(Komitet Paryski)
• Wydział prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego opowiedział się za wprowadzeniem zasady numerus clausus.Podobne stanowisko zajął wydział lekarski,a przeciwko tej zasadzie wypowiedział się wydział filozoficzny
• 1924 r.
• 12 stycznia obrabowano sklep jubilerski Jakuba Kwaśniewskiego w Sukiennicach.Złodzieje zabrali:8 budzików,20 złotych pierścionków z brylantami,100 złotych pierścionków z kamieniami szlachetnymi,25 par złotych kolczyków,10 złotych spinek do krawatów,5 par złotych spinek do mankietów oraz około 100 sztuk innej biżuterii złotej i srebrnej
• 18 lipca w wyniku reformy pieniężnej przeprowadzonej przez ministra finansów Władysława Grabskiego pojawiły się w obiegu pierwsze monety o nominale 1 i 10 groszy.Były one rozchwytywane przez kupców
• 19 lipca rozwiązanie Rady Miejskiej Krakowa i ustanowienie zarządu komisarycznego
• 21 lipca Zdzisław Wawrausch został prezydentem Krakowa
• 7 sierpnia wyszedł pierwszy numer tygodnika„Światowid”
• 7 września z inicjatywy Związku Legionistów otwarto w Pałacu Sztuki Wystawę Legionów Polskich.Przy otwarciu obecni byli płk Bolesław Wieniawa-Długoszowski i płk Walery Sławek,prezes Związku Legionistów.Na wystawie zgromadzono dzieła sztuki związane z Legionami oraz pamiątki legionowe
• 2 października w Krakowie zainaugurowano obrady II Zjazdu Fizyków Polskich,uroczystego otwarcia dokonał senior Władysław Natanson
• Przy ul.Wielopole otwarty został gmach krakowskiego oddziału PKO
• Rozpoczął działalność krakowski oddział Banku Polskiego
• Sąd przysięgłych uniewinnił robotników oskarżonych o uczestnictwo w zajściach listopadowych
• 1925 r.
• 4 stycznia temperatura w Krakowie wynosiła tego dnia plus 16 stopni Celsjusza.Była to najwyższa styczniowa temperatura zanotowana w mieście od 100 lat
• 8 stycznia w krakowskiej dyrekcji PKP rozpoczęły się obrady międzynarodowej konferencji kolejarskiej z udziałem przedstawicieli sześciu krajów
• 28 maja powstało państwowe Wyższe Studium Handlowe w Krakowie
• 21 lipca Witold Ostrowski został prezydentem Krakowa
• 28 września dolar kosztował w Krakowie od 6,05 zł do 6,19 zł
• 14 grudnia podniesienie biskupstwa krakowskiego do rangi arcybiskupstwa
• Asystent Krakowskiego Obserwatorium Astronomicznego Lucjan Orkisz dokonał pierwszego w Polsce odkrycia komety
• Powstał Instytut Leczenia Radem
• 1926 r.
• 12 stycznia powstało koło„Literat”
• Luty na ulice Krakowa wyjechały nowe samochody miejskie przeznaczone do wywożenia śmieci i popiołu.Niektóre z nich miały samoczynne opróżniające się paki
• 12 maja do Krakowa dotarły pierwsze wiadomości o zamachu stanu Józefa Piłsudskiego
• 15 maja strajk powszechny proklamowany przez PPS na znak poparcia dla Józefa Piłsudskiego
• 4 czerwca reaktywowanie Rady Miejskiej Krakowa
• 13 czerwca w Krakowie została założona PPS-Lewica(1926-1931)
• 19 czerwca Karol Rolle został prezydentem Krakowa
• 18 lipca na terenach należących do klubu„Cracovia”oddano do użytku największy w kraju tor wyścigowy,mający 440 metrów długości i 8 szerokości.Na uroczyste otwarcie urządzono wyścigi kolarskie i motocyklowe
• 24 października do użytku oddany został drugi Dom Akademicki w Oleandrach
• 12 grudnia powstał regionalny oddział Obóz Wielkiej Polski
• Zaczął wychodzić dwutygodnik„Gazeta Literacka”.Ukazywał się do roku 1934
• Koncern Zieleniewskiego przekazał Polskiej Marynarce Wojennej zbudowany w Krakowie na Grzegórzkach pierwszy z planowanej serii okrętów-monitorów.Okręt o wyporności 70,3 t uzbrojony był w haubicę 100 mm i 2 działa 75 mm.
• Zlikwidowanie elektrowni w Podgórzu
• Powstała Polsko-Szwajcarska Fabryka Czekolady„Suchard”
• Powstała pierwsza w Krakowie radiostacja
• 1927 r.
• 1-10 stycznia strajk drukarzy
• 9-18 stycznia strajk czeladników piekarskich
• 15 lutego Rozgłośnia Polskiego Radia w Krakowie jako druga w Polsce,po Warszawie,rozpoczęła emisję programów
• 15 marca Krakowski Koncern Prasowy IKC przeniósł się do Pałacu Prasy
• 16 kwietnia nadana została pierwsza transmisja radiowa hejnału z Wieży Mariackiej kościoła Mariackiego w Krakowie
• 28 czerwca złożenie sprowadzonych z Francji prochów Juliusza Słowackiego w podziemiach Katedry Wawelskiej
• 16 lipca nad Krakowem przeszła gwałtowna burza z silnymi wyładowaniami elektrycznymi.Piorun uszkodził podziemne kable,przerwana została komunikacja tramwajowa,jako,że 10 wozów miało uszkodzone silniki.Pioruny uszkodziły też przewody elektryczne i telefony w wielu mieszkaniach
• 20 lipca Stanisław Adamczyk,polski radny z Chicago,złożył na sarkofagu Kościuszki wieniec od murzyńskich radnych tego miasta z napisem:„Od przedstawicieli czarnej ludności miasta Chicago USA naszemu bohaterowi Tadeuszowi Kościuszce,prekursorowi demokracji”
• Lipiec na placu Świętego Ducha powstał samorzutnie dworzec autobusowy,z którego autobusy lancia odjeżdżały do wszystkich ważniejszych miejscowości w województwie
• 28 września przy ulicy Lubicz otwarto kino„Corso”
• 30 września-1 października wizyta prezydenta RP Ignacego Mościckiego w Krakowie
• 5 października poświęcony został nowy gmach Wyższej Szkoły Handlowej w Krakowie przy ul.Sienkiewicza 4,inaugurując tym samym nowy rok akademicki
• 1 listopada na Cmentarzu Rakowickim odsłonięty został pomnik Żołnierzy Legionów
• 12 listopada pierwsza w Krakowie rewia mody w Starym Teatrze
• 4 grudnia otwarcie gmachu Kasy Chorych
• Uruchomienie pierwszej miejskiej linii autobusowej
• Antoni Wasilewski zainicjował organizację dorocznego konkursu na najpiękniejszą szopkę bożonarodzeniową w Krakowie
• 1928 r.
• 3 stycznia uruchomiono linię autobusową z Krakowa przez Prądnik Biały do Witkowic.Codziennie odjeżdżały cztery autobusy
• 1 lutego powstał Aeroklub Krakowski
• 6-7 kwietnia pożar Teatru Bagatela w Krakowie
• 16 lipca po południu temperatura w Krakowie osiągnęła plus 47 stopni Celsjusza
• 31 lipca ukazał się ostatni numer pisma„Nowa Reforma”
• 7 września po raz pierwszy w dziejach krakowskiego ogrodu botanicznego zakwitła agawa
• Październik na Wawel przybyły rewindykowane z ZSRR,na mocy traktatu ryskiego,dobra kultury narodowej,m.in.Szczerbiec
• 15 listopada otwarty został Żydowski Dom Akademicki
• Otwarcie Państwowej Fabryki Kabli,która od 1930 r.działała w Płaszowie
• Nieudany zamach bombowy na Pałac Prasy
• 1929 r.
• 6 lipca w Lasku Wolskim otwarty został ogród zoologiczny pod nazwą„Zwierzyniec Fauny Krajowej”
• 14 lipca Krakowski Związek Literatów wystąpił do władz miasta z propozycją umieszczenia tablic pamiątkowych na domach,w których mieszkali wybitni pisarze
• 17 sierpnia na kilku ulicach w Krakowie,m.in.na Zakopiańskiej,zainstalowane zostało oświetlenie elektryczne
• 22 września Radio Kraków zrealizowało pierwszą w Polsce transmisję radiową z meczu piłkarskiego:Wisła–Cracovia
• 8 października zmarł Jacek Malczewski,malarz,jeden z głównych przedstawicieli symbolizmu przełomu XIX i XX wieku
• 28 listopada otworzone zostało Śląskie Seminarium Duchowne przy alei Mickiewicza w Krakowie
• 21 grudnia pierwsza projekcja filmu dźwiękowego w kinie„Uciecha”
• Czołowy zakład Koncernu Zieleniewskiego,fabryka na Grzegórzkach,zatrudniała prawie tysiąc robotników.Stanowiło to 2/3 zatrudnionych w całym przemyśle maszynowym w Krakowie
• Powstał Klub Sportowy„Zieleniewski-Fitzner-Gamper(ZFG)”,rozwiązany w ramach represji po strajku w 1936 r.
• Ukonstytuował się komitet Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem(BBWR)w Krakowie
• Podczas prac konserwacyjnych w katedrze na Wawelu otworzony został sarkofag Anny Jagiellonki
• Demonstracje Żydów krakowskich przeciwko pogromom w Palestynie
• 1930 r.
• 13 stycznia powstanie Rycerskiego Zakonu Bibliofilskiego i Kapituły Orderu Białego Kruka
• 16 marca Radio Kraków pierwszy raz transmitowało mszę świętą z katedry na Wawelu
• 6 kwietnia otwarcie kina„Apollo”
• 11 maja odbył się dziewiąty Bieg Okrężny.Pierwsze miejsce zajął Janusz Kusociński.Uczestniczyło 150 zawodników
• 8 czerwca nakładem koncernu„IKC”ukazał się pierwszy numer tygodnika satyryczno-humorystycznego„Wróble na dachu”
• 12 czerwca położono kamień węgielny pod budowę gmachu Biblioteki Jagiellońskiej
• 29 czerwca w budynku Starego Teatru w Krakowie odbyły się obrady Kongresu Centrolewu
• 16 lipca prasa informowała,iż Biblioteka Jagiellońska„znajduje się dzisiaj w opłakanym stanie,że księgi gniją,a brak pieniędzy nie pozwala na nowe nabytki”
• Lipiec w Krakowie obok klasztoru norbertanek otwarto plażę.Nawieziono piasku,zbudowano szatnie i ustawiono kosze
• Październik otwarcie Domu Medyków
• 7 grudnia w Starym Teatrze w Krakowie wystąpiła Ada Sari
• 10 grudnia list 45 profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego z protestem w„Sprawie brzeskiej”
• Powstanie Grupy Krakowskiej
• Światowy kryzys gospodarczy spowodował drastyczny spadek zatrudnienia we wszystkich zakładach Koncernu Zieleniewskiego,w fabryce krakowskiej aż o 56 procent
• Krakowski Klub Motocyklowy zorganizował w Lasku Wolskim pierwszy w Polsce wyścig terenowy
• Powstała fabryka chemiczno-farmaceutyczna,która dała początek„Polfie”
• Kraków przeszedł na zasilanie z elektrowni okręgowej w Jaworznie
• 1931 r.
• Styczeń literaci krakowscy przyłączyli się do protestu w sprawie więźniów brzeskich
• 13 stycznia policja rozpędziła przed magistratem demonstrujących bezrobotnych
• 15 lutego Krakowska Kasa Chorych wprowadziła nocne,świąteczne i niedzielne dyżury lekarzy
• 18 lutego wojewoda krakowski rozwiązał Radę Miejską Krakowa
• 21 kwietnia ukazał się pierwszy numer tygodnika sportowego„Raz,dwa,trzy”
• 18 maja dwaj profesorowie Wydziału Lekarskiego Uniwersytecie Jagiellońskim zostali porwani.Żona jednego z nich wypłaciła okup 4 tys.dolarów.Policja wpadła na trop porywacza,który podczas pościgu popełnił samobójstwo.Okup został odzyskany
• 26 maja urodził się Antoni Jan Dziatkowiak,lekarz-kardiochirurg,od 1979 r.związany z Akademią Medyczną.Wsławił się rutynowo przeprowadzanymi operacjami przeszczepienia serca w skali takiej,jak w klinice prof.Religi
• Lipiec prasa krakowska pisała,że żebranie stało się szczególnie uciążliwe:żebracy zawodowi nawiedzają natrętnie sklepy i kupców,aby wymóc dla siebie wsparcie
• 16 lipca Władysław Belina-Prażmowski został prezydentem Krakowa
• 17 lipca rozpoczęcie budowy Domu im.Józefa Piłsudskiego w Oleandrach
• 31 sierpnia aby powstrzymać narastającą przestępczość,krakowska policja przeprowadziła wielką nocną obławę
• 28-30 października rozruchy antyżydowskie na uczelniach krakowskich
• 10-13 listopada ponownie rozruchy antyżydowskie na uczelniach krakowskich i w mieście
• Rozpoczęcie budowy nowego gmachu Biblioteki Jagiellońskiej.Prace zostały ukończone w 1939 r.
• Liczba mieszkańców Krakowa wynosiła około 219.300
• 1932 r.
• 6 stycznia w Teatrze Starym w Krakowie występowała Hanka Ordonówna
• 7 stycznia w Starym Teatrze wystąpił z recitalem Artur Rubinstein
• 15 stycznia w mieszkaniu przy ul.św.Gertrudy 6 policja zatrzymała 38 uczestniczek komunistycznego zebrania wychowawczyń dzieci i pielęgniarek.Spośród zatrzymanych aresztowano 12 osób
• 19 stycznia krakowska policja aresztowała dwóch członków Ligi Zielonej Wstążki,rozrzucających ulotki wzywające do bojkotu sklepów żydowskich
• 16 marca rozpoczął się strajk generalny robotników,proklamowany przez PPS
• 25 maja po kilkuletniej przerwie reaktywowano obchody święta 20 Pułku Dzieci Ziemi Krakowskiej
• 18 września otwarcie Pierwszej Ogólnopolskiej Wystawy Fotografii Artystycznej
• 24-25 listopada obchody 25-lecia śmierci Stanisława Wyspiańskiego
• 22 grudnia ukończono odnawianie ołtarza Wita Stwosza
• Manifestacja w Rynku Głównym przeciwko rewizjonistycznej polityce Niemiec
• 1933 r.
• 19 stycznia otwarcie czwartego mostu na Wiśle w Krakowie,nazwanego mostem Józefa Piłsudskiego
• 16 lutego Mieczysław Kaplicki został prezydentem Krakowa
• 18 marca wojewoda rozwiązał Związek Hallerczyków i Obóz Wielkiej Polski
• 6 marca-29 kwietnia proces Rity Gorgonowej
• 28 marca ustanowienie nagrody literackiej miasta Krakowa
• 1 czerwca wyszedł pierwszy numer pisma„Tempa Dnia”
• 12 czerwca otwarcie centrali międzymiastowej w gmachu Poczty Głównej
• 20-25 czerwca obrady Pierwszego Kongresu Eucharystycznego Archidiecezji Krakowskiej
• 13 lipca-30 września wystawa pamiątek po Janie III Sobieskim na Zamku Królewskim na Wawelu
• 24 lipca początek strajku robotników budowlanych,którzy protestowali przeciwko obniżce płac.Po miesięcznym proteście uzyskali podwyżkę w postaci zaokrąglenia o grosze swoich wypłat
• 6 października święto Jazdy Polskiej na Błoniach z udziałem Józefa Piłsudskiego z okazji 250-lecia odsieczy wiedeńskiej
• Powstanie awangardowego teatru Cricot
• Pierwsze Kajakowe Mistrzostwa Polski pod Wawelem
• 1934 r.
• 19 stycznia na gmachu krakowskiej Poczty Głównej zainstalowano elektryczny zegar świetlny
• 1 czerwca położenie kamienia węgielnego pod budowę nowego gmachu Muzeum Narodowego w Krakowie
• 5 lipca uchwała Rady Miejskiej Krakowa o usypaniu na Sowińcu kopca Piłsudskiego
• 5 sierpnia otwarcie domu im.Józefa Piłsudskiego w Oleandrach
• 6 sierpnia położenie kamienia węgielnego pod budowę kopca Józefa Piłsudskiego.Oficjalne zakończenie sypania kopca nastąpiło 9 lipca 1937 r.prace wykończeniowe trwały do 1939 r.
• 28 września aleja 3 Maja w Krakowie na całej długości została oświetlona 34 trzystuwatowymi lampami elektrycznymi
• 1 października zmarł Antoni Mateczny,architekt,twórca zakładu wodoleczniczego
• 24 listopada uruchomiono nowe połączenie kolejowe Krakowa z Warszawą przez Tunel
• 25 listopada inauguracyjny koncert Filharmonii Krakowskiej w Teatrze Starym
• 31 grudnia ukazał się ostatni krakowski numer dziennika„Czas”,redakcja pisma przeniosła się do Warszawy
• Po raz pierwszy od lat nie zgłoszono policji ani jednego wypadku,oszustwa i kradzieży
• 1935 r.
• Styczeń ukazał się pierwszy tom Polskiego Słownika Biograficznego
• 14 stycznia w Teatrze im.J.Słowackiego odbył się koncert Jana Kiepury,z którego tzw.czysty dochód w wysokości 13387,86 zł przekazano na budowę Muzeum Narodowego
• 19 stycznia do Krakowa przyjechał na dwa dni Ernst Zörner,nadburmistrz Drezna,późniejszy niemiecki komisarz Krakowa
• 9 maja oddanie do użytku po przebudowie gmachu Poczty Głównej
• 12 maja zmarł Marszałek Polski Józef Piłsudski
• 18 maja do Krakowa specjalnym pociągiem przywieziona została trumna z ciałem Józefa Piłsudskiego.Pogrzeb zgromadził 300 tys.osób.Mszę żałobną odprawił arcybiskup Adam Sapieha.Trumna z ciałem Marszałka złożona została w krypcie św.Leonarda na Wawelu
• 1 czerwca rozpoczęły się kolejowe wycieczki na sypanie kopca Józefa Piłsudskiego.Zorganizowała je Liga Popierania Turystyki
• 8 lipca pogrzeb Michała Bobrzańskiego na Cmentarzu Rakowickim
• 17 lipca w Borku Fałęckim uruchomiono oświetlenie elektryczne
• 20 lipca do Krakowa przybyły delegacje wszystkich chorągwi ZHP,razem około tysiąca harcerzy,które złożyły hołd u trumny marszałka Piłsudskiego i wzięły udział w sypaniu jego kopca
• 7 grudnia ukończona została budowa gmachu Akademii Górniczej w Krakowie,jednej z największych budowli w Polsce
• Józef Cyrankiewicz został sekretarzem Okręgowego Komitetu Robotniczego PPS w Krakowie
• Kraków został odznaczony Śląskim Krzyżem Waleczności i Zasługi
• 1936 r.
• 5 stycznia przy ul.Pędzichów Boczna 3 w Krakowie otwarto uroczyście nową siedzibę krakowskiej rozgłośni radiowej
• 7 stycznia w ramach amnestii z krakowskiego więzienia wypuszczono około 280 więźniów
• 24-30 stycznia strajk studentów przeciw wygórowanym opłatom
• 1 marca otwarto Dom Śląski przy ul.Pomorskiej
• 2-8 marca strajk okupacyjny w Polsko-Szwajcarskiej Fabryce Czekolady„Suchard”
• 18-21 marca strajk okupacyjny w Polskich Zakładach Gumowych„Semperit”
• 23 marca w Krakowie doszło do rozruchów antysanacyjnych.Policja otworzyła ogień do manifestujących robotników,zabijając 10 i raniąc 45 osób
• 28 marca przy krakowskim Rynku Głównym otwarto lokal Związku Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski
• 9-24 czerwca zorganizowano pierwsze obchody Dni Krakowa
• 3 sierpnia zamknięto kulę zdjętą przed rokiem z Bramy Floriańskiej w Krakowie.Pozostawiono w niej znalezione tam pamiątki i włożono nowe.Wśród nich znajdował się tekst pisany ręcznie na pergaminie z historią remontu wieży,plakietka porcelanowa,wydana przez komitet budowy Muzeum Narodowego,znaczek pocztowy o nominale 1 zł wydany z okazji dziesięciolecia prezydentury Ignacego Mościckiego,10 monet obiegowych,medal brązowy budowy kopca Józefa Piłsudskiego,dyplom sypania kopca i egzemplarz„IKC”.Kula została następnie zalutowana i umieszczona na szczycie wieży
• 3 listopada uroczysty pogrzeb Ignacego Daszyńskiego na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie
• 14 listopada połączenie żydowskich gmin wyznaniowych Krakowa i Podgórza
• Pod wodzą Józefa Kałuży,legendarnego piłkarza Cracovii,później selekcjonera reprezentacji Polski,reprezentacja Polski zajęła 4 miejsce na olimpiadzie w Berlinie
• Pierwszy wawelski festiwal muzyczny transmitowany przez Radio Kraków dla słuchaczy z Polski,Niemiec i Anglii
• 1937 r.
• 7 stycznia rozpoczął urzędowanie Tymczasowy Zarząd Gminy Żydowskiej w Krakowie.Przejął on kompetencje dotychczasowych Zarządów Gmin w Krakowie i Podgórzu
• 14 marca-29 kwietnia strajk okupacyjny(tzw.blokada)w Pierwszym Domu Akademickim Uniwersytetu Jagiellońskiego
• 7 kwietnia w Krypcie Zasłużonych na Skałce został pochowany Karol Szymanowski
• 1 czerwca ustanowiono Herb Krakowa
• 22 czerwca na polecenie arcybiskupa Adama Sapiehy trumna Józefa Piłsudskiego przeniesiona została z krypty św.Leonarda na Wawelu do krypty pod Wieżą Srebrnych Dzwonów.Tzw.konflikt wawelski
• 9 lipca zakończono usypywanie Kopca Piłsudskiego w Krakowie
• 19 października strajk protestacyjny przeciw gettu ławkowemu na uczelniach
• 1938 r.
• Styczeń –powstanie krakowskiej grupy Obozu Narodowo-Radykalnego„Falanga”
• 7 stycznia do Krakowa przyjechał generał Józef Haller,który przeprowadził rozmowy z miejscowymi działaczami Stronnictwa Pracy
• 25 maja odsłonięcie tablicy ku pamięci profesorów Karola Olszewskiego i Zygmunta Wróblewskiego,którzy jako pierwsi skroplili tlen i azot,na budynku przy ul.św.Anny 6 w Krakowie
• 13 czerwca Krakowski Klub Demokratyczny przyjął uchwałę o utworzeniu Stronnictwa Demokratycznego
• 9 lipca w krakowskim kościele dominikanów odnaleziono szczątki Leszka Czarnego,brata Władysława Łokietka
• 26 sierpnia zmarł Teodor Axentowicz,krakowski malarz,rysownik i grafik,pochodzenia ormiańskiego,profesor i rektor Akademii Sztuk Pięknych
• 1 września podniesienie Wyższego Studium Handlowego do rangi Akademii Handlowej w Krakowie
• 5 października zmarła Faustyna Kowalska,zakonnica ze Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia w Kościele katolickim,mistyczka
• 8 października odsłonięcie pomnika Józefa Dietla dłuta Xawerego Dunikowskiego
• Październik Karol Wojtyła rozpoczął studia polonistyczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Osiągnięcie przez zakład Koncernu Zieleniewskiego na Grzegórzkach pełnej mocy produkcyjnej w systemie jednozmianowym:1.250 robotników,11.033 ton maszyn,urządzeń i konstrukcji
• Bojówki endeckie nie wpuszczały studentów żydowskich na zajęcia
• Na cmentarzu Rakowickim w Krakowie odsłonięto pomnik projektu Marii Jaremy robotników poległych w marcu 1936 r.
• Liczba mieszkańców Krakowa wynosiła około 251.500
• 1939 r.
• Przeprowadzono prace wykopaliskowe w kopcu Krakusa
• 5 stycznia w kościele Kapucynów w Krakowie odprawiono mszę w intencji zmarłego 2 stycznia Romana Dmowskiego.W mszy uczestniczył bp Adam Sapieha.Na krakowskich budynkach Stronnictwa Narodowego wywieszono czarne flagi.Studenckie organizacje narodowe opublikowały odezwę,wzywającą do wzięcia udziału w pogrzebie Dmowskiego
• 8 stycznia w Krakowie powstał Komitet Opracowania Historii Oswobodzenia Miasta Krakowa.Do uczestników wydarzeń z października 1918 r.wystosowano apel o nadsyłanie dokumentów,zdjęć i relacji
• Luty w Krakowie przebywało około 3,5 tys.Żydów,uciekinierów z Niemiec
• 7 marca odbyło się posiedzenie prezydium Reprezentacji Zjednoczonego Żydostwa Miasta Krakowa.Udział wzięli przedstawiciele rabinatu i cechu rzeźników żydowskich.Dyskutowano o ustawie o uboju rytualnym
• 23 marca powołanie„Armii Kraków”pod dowództwem Antoniego Szyllinga
• 21 kwietnia Bolesław Czuchajowski został prezydentem Krakowa
• 11 maja Krakowski Zarząd Zrzeszeń Właścicieli Kinoteatrów zaapelował do właścicieli,by zaprzestali wyświetlania niemieckich filmów
• W Collegium Novum odbył się wiec słuchaczy uczelni krakowskich pod hasłem:„Młodzież odeprze zakusy germanizmu”
• Do opactwa tynieckiego po 120-letniej nieobecności powrócili ojcowie benedyktyni
• 3 sierpnia wielka manifestacja patriotyczna na Błoniach z udziałem marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza w 25 rocznice wymarszu Pierwszej Kadrowej

Lata 1939–1945 okres II wojny światowej

• 1939 r.
• 1 września bombardowanie Krakowa przez lotnictwo niemieckie.Zbombardowane zostały koszary,dworzec i lotnisko.W walce powietrznej zginął kpt.pilot Mieczysław Medwecki
• 3 września Stanisław Klimecki został prezydentem Krakowa
• 4 września utworzenie Obywatelskiego Komitetu Pomocy z arcybiskupem Adamem S.Sapiehą
• 6 września około południa do Krakowa wkroczyły oddziały Wehrmachtu.Żołnierze Wehrmachtu zastrzelili 11 Żydów
• 20 września:
• powstała konspiracyjna wojskowa Organizacja Orła Białego(w kwietniu 1940 r.wcielona do Związku Walki Zbrojnej(ZWZ))
• komisarzem miasta Krakowa z nadania okupacyjnych władz niemieckich został Ernst Zörner
• 12 października na murach Krakowa pojawiły się obwieszczenia proklamujące utworzenie Generalnego Gubernatorstwa(GG)dla okupowanych obszarów środkowej Polski ze stolicą w Krakowie
• 15 października początek tworzenia struktur krakowskiego okręgu Służby Zwycięstwu Polski
• Październik-listopad powstały zalążki tajnych struktur Polskiej Partii Socjalistycznej(PPS),Stronnictwa Narodowego(SN),Stronnictwa Demokratycznego(SD) i Stronnictwa Pracy(SP)
• Listopad początek burzenia przez Niemców Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie.Operacja ta trwała do kwietnia 1940 r.
• 6 listopada aresztowanie przez gestapo profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego,Akademii Górniczej i Akademii Handlowej w Krakowie,zaproszonych do Collegium Novum na wykład SS-Sturmbannführera dr.B.Mullera.Podczas tej akcji,znanej jako Sonderaktion Krakau,uwięziono 183 osoby(UJ:155,AG:22,AH:3)
• 9 listopada kolejna akcja pacyfikacyjna elity intelektualnej Krakowa,aresztowano około 120 osób(Zweite Sonderaktion Krakau)
• 21 listopada zamknięcie średnich szkół ogólnokształcących
• 15 grudnia powołanie przez niemieckie władze okupacyjne Banku Emisyjnego w Polsce z siedzibą w Krakowie,pełniącego rolę banku centralnego dla Generalnego Gubernatorstwa
• W dzielnicy żydowskiej Krakowa,tj.na Kazimierzu,Niemcy przeprowadzili akcję rekwizycyjną.Zabierali ludności złoto,kosztowności i gotówkę powyżej 2.000 zł
• 1940 r.
• 7 stycznia w Krakowie ukazało się pierwsze wydanie gazety„Krakiwśki Wisti”,rozprowadzanej wśród Ukraińców w Generalnym Gubernatorstwie i III Rzeszy
• 17 lutego Niemcy zniszczyli pomnik Tadeusza Kościuszki na Wawelu
• 22 lutego powołanie Rady Głównej Opiekuńczej
• 23 lutego komisarzem miasta Krakowa z nadania okupacyjnych władz niemieckich został Karl Schmid
• 20 kwietnia otwarcie w gmachu Collegium Maius Instytutu Niemieckich Prac na Wschodzie(Institut für Deutsche Ostarbeit),mającego dokumentować domniemany niemiecki charakter ziem polskich
• 18 maja początek akcji wysiedlania Żydów
• 17 sierpnia zniszczenie przez hitlerowców pomnika Adama Mickiewicza w Krakowie
• 9 września założenie Teatru Podziemnego przez.A.Mularczyka
• 13 października przyjazd do Krakowa Reichsführera SS Heinricha Himmlera na uroczystości 1 rocznicy powstania GG
• 14 października inauguracja działalności Filharmonii GG
• Członkowie Związku Odwetu dokonali pierwszego w Krakowie zamachu na konfidenta gestapo
• Listopad-grudzień akcje dywersyjne organizowane przez Związek Walki Zbrojnej(ZWZ),grupy bojowe PPS oraz Związek Odwetu
• Delegacje ludności niemieckiej z całego GG wzięły udział w uroczystości założenia Organizacji Wspólnoty Niemieckiej.Wieczorem przemaszerowały z pochodniami na Wawel,gdzie przyjął je Hans Frank,generalny gubernator GG
• Niemcy przeprowadzili masową łapankę na ulicach Krakowa.Zatrzymano kilkaset osób
• Na boisku„Juvenii”rozpoczął się konspiracyjny turniej piłkarski.Zakończył się zwycięstwem„Wisły”
• 1941 r.
• 28 lutego Gestapo przejęło więzienie przy ul.Montelupich w Krakowie
• 3 marca szef dystryktu krakowskiego wydał zarządzenie o utworzeniu w Krakowie żydowskiej dzielnicy mieszkaniowej(getta)
• Marzec-kwiecień fala aresztowań wśród członków ZWZ
• Kwiecień komisarzem miasta Krakowa z nadania okupacyjnych władz niemieckich został Rudolf Pavlu
• 13 czerwca 27 okolicznych gmin wiejskich wcielono do Krakowa.Ludność miasta wzrosła w ten sposób do 321 tys.
• 22 sierpnia powstał konspiracyjny Teatr Słowa,zwany Rapsodycznym
• 15 października zamknięcie przez niemieckie władze okupacyjne getta krakowskiego.Za przekroczenie granic dzielnicy bez specjalnej przepustki groziła kara śmierci
• 1 listopada odbyło się pierwsze przedstawienie konspiracyjnego Teatru Rapsodycznego
• Niemieckie władze okupacyjne zakazały używania polskiej nazwy Krakowa.Wkrótce na niemieckie zmieniona została też większość nazw ulic i placów Krakowa
• 1942 r.
• 8 lutego powstał Komitet Okręgowy PPR
• 15 kwietnia na terenie kamieniołomów w Podgórzu Niemcy założyli karny obóz Służby Budowlanej S-Lager Krakau,zwany„Liban”
• 16 kwietnia aresztowanie 198 osób(inteligencję,plastyków,aktorów,dziennikarzy)w„Kawiarni Plastyków”przy ul.Łobzowskiej 3(168 z nich zginęło w Oświęcimiu)
• Maj rozpoczął działalność konspiracyjny Uniwersytet Jagielloński
• 26 czerwca pierwsza publiczna egzekucja w Płaszowie
• Czerwiec w forcie koło kopca Krakusa w Krakowie Niemcy założyli obóz dla jeńców radzieckich
• 22 grudnia zamach grupy Żydowskiej Organizacji Bojowej,wraz bojowcami żydowskimi z Warszawy i przy współpracy gwardzistów PPR na niemiecki lokal„Cyganeria”(wówczas„tylko dla Niemców”),w wyniku czego zginęło według różnych szacunków od 7 do 10 niemieckich oficerów
• Niemcy utworzyli obóz w Płaszowie
• Gestapo zlikwidowało zakład psychiatryczny w Kobierzynie.30 chorych zastrzelono,537 wywieziono do KL Auschwitz
• 1943 r.
• 3 lutego Hans Frank,generalny gubernator GG,zarządził trzydniową żałobę z powodu klęski armii niemieckiej pod Stalingradem.Zamknięte zostały teatry,kina,lokale
• 13-14 marca Niemcy przeprowadzili krwawą akcję likwidacji żydowskiej dzielnicy mieszkaniowej(getta)w Krakowie
• Kwiecień komisarzem miasta Krakowa z nadania okupacyjnych władz niemieckich został Josef Krämer
• 20 kwietnia nieudany zamach żołnierzy Kedywu AK na dowódcę SS i policji w GG Friedricha W. Krügera
• 28 kwietnia w Krakowie z inicjatywy nacjonalistycznych środowisk ukraińskich powstała tzw.SS-Galizien,14 Dywizja Grenadierów SS(1 ukraińska)
• 8 maja utworzenie filii obozu płaszowskiego w fabryce Oskara Schindlera
• 2 października gubernator Hans Frank wydał rozporządzenie o zwalczaniu zamachów na niemieckie dzieło odbudowy w Generalnym Gubernatorstwie
• 28 października pod murami Synagogi Starej hitlerowcy rozstrzelali 30 Polaków
• Metropolita krakowski arcybiskup Adam Sapieha złożył na ręce generalnego gubernatora GG Hansa Franka protest przeciwko nasilającemu się terrorowi
• 1944 r.
• 15 marca otwarcie Teatru Powszechnego dla Polaków w gmachu Starego Teatru
• 24 marca aresztowanie komendanta Okręgu Krakowskiego AK,Józefa Spychalskiego
• 30 maja powstała konspiracyjna Wojewódzka Rada Narodowa
• 11 lipca grupa żołnierzy AK z Warszawy dokonała nieudanego zamachu na dowódcę SS i policji w GG gen.Wilhelma Koppego
• 6 sierpnia w związku z wybuchem powstania warszawskiego aresztowano około 8 tys.osób
• 1945 r.
• 7 stycznia rozpoczął działalność Instytut Nafty i Gazu w Krośnie.Po trzech latach siedziba instytutu została przeniesiona do Krakowa
• 12 stycznia początek ofensywy Armii Czerwonej.Niemcy zarządzili pogotowie ewakuacyjne
• 15 stycznia na Dąbiu w Krakowie Niemcy przeprowadzili ostatnią egzekucję
• 16 stycznia przestał istnieć obóz w Płaszowie.Ostatnich więźniów wywieziono do KL Auschwitz
• 17 stycznia ostatnie posiedzenie okupacyjnego rządu Generalnego Gubernatorstwa
• 18 stycznia Niemcy wysadzili mosty na Wiśle
• 18 stycznia około godziny 16 do Krakowa wkroczyły wojska sowieckie Pierwszego Frontu Ukraińskiego marszałka Iwana Koniewa
• 21 stycznia Aleksander Żaruk-Michalski został prezydentem Krakowa

Lata 1945–1989 okres Polski Ludowej

• 1945 r.
• 29 stycznia Krakowska Rozgłośnia Polskiego Radia wznowiła regularne nadawanie programu
• 3 lutego inauguracja działalności Filharmonii Krakowskiej
• 4 lutego ukazał się pierwszy numer pisma„Dziennika Polskiego”(pod nazwą„Dziennik Krakowski”)
• 5 lutego Alfred Fiderkiewicz został prezydentem Krakowa
• 19 lutego inauguracja działalności teatru im.Juliusza Słowackiego w Krakowie
• 20 lutego wznowiła działalność Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie
• 15 marca uroczysta inauguracja roku akademickiego na Uniwersytecie Jagiellońskim
• 24 marca ukazał się pierwszy numer pisma„Tygodnik Powszechny”
• 15 kwietnia ukazał się pierwszy numer tygodnika„Przekrój”
• 16 kwietnia wznowiła działalność Akademia Górnicza w Krakowie
• 8 maja wznowiła działalność Akademia Handlowa w Krakowie
• 9 czerwca powstał Teatr Lalki,Maski i Aktora Groteska,jako teatr dziecięcy
• 14 czerwca Stefan Wolas został prezydentem Krakowa
• 1 lipca na konspiracyjnym posiedzeniu Rada Jedności Narodowej wydała Manifest do Narodu Polskiego i Narodów Zjednoczonych oraz Testament Polski Walczącej i rozwiązała się
• 21 lipca pierwsze posiedzenie Polskiej Akademii Umiejętności(PAU)
• 8 sierpnia Urząd Bezpieczeństwa(UB)zlikwidował radiostację Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj,mieszczącą się w lokalu konspiracyjnym przy ul.Koletki 6
• 11 sierpnia rozruchy antysemickie na Kazimierzu.Zginęło co najmniej 5 osób,podpalona została synagoga Kupa
• 12-15 sierpnia odprawa kierownictwa Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj,przygotowania do powołania organizacji Wolność i Niezawisłość(WiN)
• 31 października zmarł Wincenty Witos,działacz ruchu ludowego,przywódca Polskiego Stronnictwa Ludowego Piast
• Został odbudowany po zniszczeniach wojennych Most Kolejowy na Zabłociu
• Założona została restauracja„Wierzynek”,przez Kazimierza Książka jako restauracja Pod Wierzynkiem.Jej nazwa nawiązuje do postaci mieszczanina Mikołaja Wierzynka i wydanej przez niego w 1364 roku legendarnej uczty
• Liczba mieszkańców Krakowa wynosiła około 298.500
• 1946 r.
• 10 marca wyszedł pierwszy numer pisma„Echo Krakowa”
• 21 kwietnia otworzenie Katedry Wawelskiej dla wiernych
• 30 kwietnia powrót zrabowanych w czasie wojny dzieł sztuki:ołtarza Wita Stwosza,kodeksu Baltazara Behema oraz innych,w sumie 26 wagonów
• 3 maja burzliwe,zakończone strzelaniem i aresztowaniami,obchody święta Konstytucji 3 maja w Krakowie
• 11 maja powołanie Wyższej Szkoły Pedagogicznej.Uczelnia podjęła działalność dydaktyczną 25 października
• 27 maja rozpoczął działalność Instytut Francuski
• 30 czerwca referendum w sprawie przemian ustrojowych(84% odpowiedzi„nie”na pierwsze pytanie)
• 18 sierpnia brawurowa akcja podziemia niepodległościowego w więzieniu św.Michała
• 6 października ze struktur Akademii Górniczo-Hutniczej(AGH)utworzono Politechnikę Krakowską.Pełną niezależność uczelnia uzyskała w roku 1954
• 27 października uruchomiono most im.Tadeusza Kościuszki
• Listopad z inicjatywy Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego powstał pierwszy powojenny kabaret,Siedem Kotów
• Powstały Krakowskie Zakłady Elektroniczne Unitra-Telpod,później Telpod S.A.Zakłady funkcjonowały do roku 2002
• 1947 r.
• 17 lutego w Krakowie wznowiła działalność Polska Akademia Umiejętności
• 7 czerwca po raz pierwszy po wojnie obchodzone były Dni Krakowa
• 21 czerwca na podstawie decyzji Ministra Przemysłu i Handlu,fabryka„Zieleniewski”formalnie przeszła na własność państwa i została podporządkowana Zjednoczeniu Przemysłu Kotlarskiego
• 10 sierpnia-19 września proces kierownictwa PSL oraz członków organizacji Wolność i Niezawisłość(WiN)
• 6 października –Henryk Dobrowolski został prezydentem Krakowa
• 1 listopada kardynał Adam Stefan Sapieha wyświęcił Karola Wojtyłę na księdza
• 24 listopada-22 grudnia pierwszy proces oświęcimski:proces 40 członków załogi niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu
• Grudzień z Rynku Głównego Krakowa usunięta została część linii tramwajowych
• 1948 r.
• 24 stycznia o wschodzie słońca(7:09)w krakowskim więzieniu Montelupich rozpoczęto wykonywanie wyroków zapadłych w pierwszym procesie oświęcimskim.Powieszono 21 skazanych w tym Arthura Liebehenschel komendanta obozu,Hansa Aumeiera,Maxa Grabnera,Karla Ernsta Möckel,Marię Mandl
• 16 września zmiana nazwy krakowskiej Fabryki Zieleniewskiego na Zakłady Budowy Maszyn,Mostów i Aparatów L.Zieleniewski
• 21 września Plac Szczepański w Krakowie przestał pełnić funkcję targowiska
• 27 listopada powstanie pierwszego klubu jazzowego
• 15-21 grudnia kongres zjednoczeniowy Polskiej Partii Robotniczej(PPR) i Polskiej Partii Socjalistycznej(PPS)w Warszawie.Powstanie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej(PZPR)
• Grudzień wystawa sztuki nowoczesnej w Pałacu Sztuki w Krakowie
• Procesy funkcjonariuszy hitlerowskich,m.in.szefa rządu Generalnego Gubernatorstwa J.Buhlera,gubernatora dystryktu krakowskiego Kurta Ludwiga Ehrenreicha,szefa policji Th.Thiera
• Oddano do użytku odbudowany po zniszczeniach wojennych Most Józefa Piłsudskiego
• 1949 r.
• 15 lutego wyszedł pierwszy numer„Gazety Krakowskiej”
• Marzec decyzja władz państwowych o budowie Nowej Huty pierwszego miasta socjalistycznego w Polsce
• 13 czerwca rozpoczęcie budowy Nowej Huty
• 20 lipca otwarcie Powszechnego Domu Towarowego przy ul.św.Anny w Krakowie
• 8-13 sierpnia proces grupy ks.J.Gurgacza
• 1 grudnia otwarcie arterii komunikacyjnej łączącej Kraków z Nową Hutą
• Remont generalny zabudowań Uniwersytetu Jagiellońskiego.Prace trwały do 1964 r.
• 1950 r.
• 1 stycznia powołanie Akademii Medycznej w Krakowie
• 14 marca władze komunistyczne zmieniły nazwy 422 ulic w Krakowie
• 26 kwietnia rozpoczyna się budowa Kombinatu Metalurgicznego w Nowej Hucie
• 6 czerwca Marcin Waligóra został prezydentem Krakowa
• 26 listopada powstał Młodzieżowy Dom Kultury w dawnym gmachu YMCA
• Przy fabryce„Zieleniewski”,powstał Dom Socjalny z salą widowiskowo-teatralną na 800 miejsc i kinem fabrycznym„Związkowiec”
• Liczba mieszkańców Krakowa wynosiła około 344.000
• 1951 r.
• 22-28 stycznia proces księży oskarżonych o działalność antypaństwową
• 4 lutego wyszedł pierwszy numer pisma„Życie Literackie”
• 23 lipca zmarł kardynał Adam Stefan Sapieha
• 20 września otworzona została linia kolejowa Kraków Nowa Huta
• 30 października uchwała o likwidacji Polskiej Akademii Umiejętności(PAU) i utworzeniu Polskiej Akademii Nauk(PAN)
• W wielu krakowskich przedsiębiorstwach,m.in.w zakładach„Zieleniewski”,narastają problemy kadrowe efekt budowy Nowej Huty
• Z połączenia fabryk„Pischinger”,„Suchard” i firmy Piaseckiego utworzone zostały Zakłady Przemysłu Cukierniczego Wawel
• Oddano do użytku Most Nowohucki
• Kraków zajmował obszar 230 km²
• 1952 r.
• 20 stycznia oddano do użytku odbudowany po zniszczeniach wojennych Most Dębnicki
• 21 lipca uruchomione zostały cegielnie w Zasławicach
• Wrzesień w Krakowie odbyły się centralne uroczystości dożynkowe,z udziałem Bolesława Bieruta
• 18 września kolejna zmiana nazwy zakładów„Zieleniewskiego”.Zakłady otrzymały imię rozstrzelanego przez Niemców w 1942 roku Stanisława Szadkowskiego,krakowskiego działacza KPP oraz PPR,który w wieku 25 lat w roku 1920 przez dwa tygodnie pracował w„Zieleniewskim”
• 23 października pierwszy spust stali w kombinacie metalurgicznym w Nowej Hucie
• 22 listopada powstał Teatr Satyryków
• Powstało Archiwum Państwowe z połączenia Archiwum Państwowego i Archiwum Aktów Dawnych m.Krakowa(założonego w 1878 r.)W zbiorach Archiwum znajduje się akt lokacji miasta Krakowa z 1257 roku
• Usunięcie linii tramwajowych poza Rynek Główny w Krakowie
• 1953 r.
• 10 stycznia powstało Wydawnictwo Literackie
• 21-27 stycznia proces księży krakowskiej kurii metropolitalnej i osób świeckich oskarżonych przez władze państwowe o szpiegostwo na rzecz wywiadu USA
• 8 lutego została opublikowana rezolucja Związku Literatów Polskich w Krakowie,wyrażająca poparcie dla wyroków zapadłych w sfingowanym procesie księży kurii krakowskiej
• 8 marca władze komunistyczne zlikwidowały„Tygodnik Powszechny” i miesięcznik„Znak”
• 30 kwietnia zlikwidowany został Teatr Rapsodyczny
• 1 października inauguracja działalności Wyższej Szkoły Rolniczej
• 25 listopada otwarcie Domu Matejki przy ul.Floriańskiej w Krakowie
• Z inicjatywy Karola Estreichera pomnik Mikołaja Kopernika został przeniesiony z dziedzińca Collegium Maius na Planty przy Collegium Witkowskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego
• 1954 r.
• 21 stycznia nadanie Kombinatowi Metalurgicznemu w Nowej Hucie imienia Włodzimierza Lenina
• 7 kwietnia Tadeusz Mrugacz został prezydentem Krakowa
• 21 lipca zadmuchanie pierwszego wielkiego pieca w Hucie im.Lenina
• 22 lipca w Hucie im.Lenina odbył się pierwszy spust surówki z wielkiego pieca nr 1;wydarzenie to jest uznawane za oficjalną datę otwarcia kombinatu
• 17 listopada zmarł Tadeusz Banachiewicz,matematyk,astronom i geodeta,dyrektor obserwatorium astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego
• 19 grudnia zmarł Ludwik Solski,aktor,reżyser.Został pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce
• Likwidacja Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego
• 1955 r.
• 4 lutego powrót do Krakowa obrazu„Dama z łasiczką”Leonarda da Vinci
• 23 kwietnia Iwan Koniew został Honorowym Obywatelem Miasta Krakowa
• 11 maja zmarł Jerzy Kossak,malarz,syn Wojciecha Kossaka
• 2 października odsłonięcie odremontowanej fasady Collegium Maius w Krakowie
• 4 listopada uruchomienie ujęcia wody pitnej na Rudawie
• 11 listopada przeniesienie na Skałkę ciała matematyka i astronoma Tadeusza Banachiewicza,zmarłego w 1954 r.
• 26 listopada odsłonięcie zrekonstruowanego pomnika Adama Mickiewicza w Krakowie w 100 rocznicę śmierci wieszcza
• 3 grudnia premierą„Krakowiacy i Górale”Wojciecha Bogusławskiego rozpoczął swą działalność Teatr Ludowy w Nowej Hucie
• Powstała mała elektrownia wodna na Wiśle„Przewóz”
• Liczba mieszkańców Krakowa wynosiła około 421.000
• 1956 r.
• 3 stycznia przekazanie budynku więzienia św.Michała Muzeum Archeologicznemu w Krakowie
• 29 lutego Tadeusz Kantor uruchomił Teatr Cricot 2
• 21 kwietnia w Krakowie odbył się pierwszy w kraju oficjalny mecz brydżowy
• 26 maja oficjalne otwarcie Piwnicy pod Baranami w Krakowie.W pierwszych występach udział brali m.in.Piotr Skrzynecki,Joanna Olczak-Ronikier,Krzysztof Litwin,Tadeusz Kwinta,Wiesław Dymny
• 10 października Kazimierz Kordylewski po raz pierwszy zaobserwował księżyce pyłowe Ziemi
• 25 października rękopis dzieła De revolutionibus Mikołaja Kopernika,podarowany narodowi polskiemu przez rząd Czechosłowacji,został przekazany Bibliotece Jagiellońskiej
• 25 grudnia Tygodnik Powszechny ponownie zaczął ukazywać się pod redakcją Jerzego Turowicza
• Janusz Meissner,pilot myśliwski z 1939 r. i pisarz,zamieszkał w Krakowie
• W ogrodzie kolegialnym,należącym do Uniwersytetu Jagiellońskiego,znaleziono zakopane kosztowności
• 1957 r.
• 6 stycznia ukazało się pierwsze wydanie tygodnika„Wieści”
• 29 stycznia:
• premiera Studenckiego Teatru 38
• w więzieniu Montelupich został powieszony seryjny morderca Władysław Mazurkiewicz
• 13 kwietnia przekazano kościołowi Mariackiemu w Krakowie ołtarz Wita Stwosza
• 9 maja otwarcie wystawy„Grupy Krakowskiej”w Galerii Krzysztofory.Początek odwrotu sztuki od wzorców socrealizmu
• Czerwiec reaktywowanie miesięcznika społeczno-kulturalnego o profilu katolickim„Znak”
• 19 lipca reaktywowanie Teatru Rapsodycznego
• 22 lipca ukazał się pierwszy numer„Głosu Nowej Huty”
• 24 października Wiktor Boniecki został prezydentem Krakowa
• Pierwsze święto młodzieży studenckiej„Juwenalia”
• 1958 r.
• 12 kwietnia Rada Narodowa m.Krakowa potwierdziła,ustanowiony w XVI w.herb Krakowa oficjalnym herbem miasta
• 27 września zmarł Marian Dąbrowski,dziennikarz,wydawca,największy potentat prasowy okresu międzywojennego
• 28 września konsekracja biskupia ks.Karola Wojtyły w katedrze na Wawelu.Konsekracji dokonał metropolita krakowski i lwowski,arcybiskup Eugeniusz Baziak
• Krzysztof Penderecki ukończył Państwową Wyższą Szkołę Muzyczną w Krakowie
• 1959 r.
• 16 lutego powrót z Kanady na Wawel pierwszej partii skarbów polskiej kultury narodowej,m.in.Szczerbca
• 11 maja otwarcie stałej Galerii Współczesnego Malarstwa Polskiego w nowym gmachu Muzeum Narodowego w Krakowie
• 6 listopada Zbigniew Skolicki został prezydentem Krakowa
• Zakłady Szadkowskiego(dawne zakłady Zieleniewskiego)otrzymały sztandar przechodni Związku Zawodowego Metalowców i rozpoczęły rywalizację o tytuł Brygady Pracy Socjalistycznej
• Oddano do użytku Most kolejowy na małej obwodnicy w Krakowie
• 1960 r.
• 23 kwietnia w Krakowie otworzony został studencki klub„Pod Jaszczurami”
• 27 kwietnia w Nowej Hucie pomiędzy władzami a mieszkańcami wybuchła walka o krzyż,postawiony w Osiedlu Teatralnym
• 13 lipca powódź uszkodzonych zostało wiele budynków
• 10 sierpnia na Wawel powrócił zrekonstruowany przez władze Drezna pomnika Tadeusza Kościuszki
• 4 września otwarcie Pierwszego Ogólnopolskiego Biennale Grafiki
• 1961 r.
• 19 stycznia powrót z Kanady na Wawel arrasów króla Zygmunta Augusta
• 18 lutego przy Hali Targowej otwarto pierwsze w Krakowie sztuczne lodowisko
• 26 kwietnia Józef Cyrankiewicz został Honorowym Obywatelem Miasta Krakowa
• 30 kwietnia-27 maja I Ogólnopolski Festiwal Filmów Krótkometrażowych
• Powstał regionalny ośrodek TVP w Krakowie
• W grobach mnichów benedyktyńskich w Tyńcu znaleziono złoty kielich podróżny i patenę z XI wieku
• Kazimierz Kordylewski,astronom,odkrył pyłowe księżyce Ziemi(księżyce Kordylewskiego)położone w punktach Lagrange’a układu Ziemia-Księżyc
• Oddano do użytku wybudowany na Wiśle Stopień Wodny Dąbie
• 1962 r.
• Po raz pierwszy zorganizowano Studencki Festiwal Piosenki
• Liczba mieszkańców Krakowa przekroczyła 500.000
• 1963 r.
• 14 października zapadła decyzja o likwidacji lotniska wojskowego w Rakowicach w Krakowie
• 16 grudnia nieznani sprawcy podpalili stadion Cracovii,który doszczętnie spłonął
• 30 grudnia półtora roku po śmierci swego poprzednika,arcybiskupa Eugeniusza Baziaka,Karol Wojtyła został mianowany arcybiskupem metropolitą krakowskim
• Zapadła decyzja o budowie elektrociepłowni w Łęgu
• Liczba mieszkańców Krakowa wynosiła około 517.800
• 1964 r.
• 13 stycznia Karol Wojtyła został nominowany na arcybiskupa krakowskiego
• 29 lutego przeniesienie lotniska wojskowego z Rakowic w Krakowie do Balic pod Krakowem.Na lotnisku wylądował pierwszy rejsowy samolot PLL LOT.Dzień wcześniej decyzją MON z dnia 6 lutego 1964 r.władze wojskowe udostępniły na potrzeby przyszłej cywilnej części około 10 ha terenu oraz prawo do korzystania z urządzeń lotniskowych
• 8 marca w katedrze na Wawelu odbył się ingres arcybiskupi Karola Wojtyły
• 9-13 maja główne uroczystości jubileuszu 600-lecia założenia Uniwersytetu Jagiellońskiego
• 1 czerwca inauguracja I Międzynarodowego Festiwalu Filmów Krótkometrażowych
• 1965 r.
• 24 czerwca pierwszy Kongres Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków.Obrady toczyły się na Wawelu
• 5 października oddano do użytku Miasteczko Studenckie AGH w Krakowie
• 20 listopada w Starej Synagodze otwarto stałą ekspozycję„Dzieje i kultura Żydów”
• 10 grudnia rozpoczął pracę zespół klinik pediatrycznych Akademii Medycznej w Prokocimiu,ufundowany przez USA
• Powstał kontrowersyjny architektonicznie pawilon wystawowy krakowskiego Biura Wystaw Artystycznych(BWA)przy placu Szczepańskim(późniejsza Galeria Sztuki Współczesnej„Bunkier Sztuki”).Poprzednio w tym miejscu placu Szczepańskiego mieściła się secesyjna restauracja, tzw.„Drobnerówka”
• 1966 r.
• 18 stycznia inauguracja Wieczorów Wawelskich na Zamku Królewskim
• 20 lutego z inicjatywy Krzysztofa Jasińskiego rozpoczął działalność Teatr STU
• 4 maja otwarcie dla publiczności Skarbca Królewskiego na Wawelu
• 16 czerwca inauguracja I Międzynarodowego Biennale Grafiki
• 14 lipca aresztowany został Karol Kot,znany jako„Wampir z Krakowa”,oskarżony o zamordowanie 2 osób,10 prób zabójstwa oraz 4 zbrodnicze podpalenia.Kot został skazany na karę śmierci i powieszony w 1968 r.
• 16 września TVP Kraków rozpoczęła emisję programu informacyjnego Kronika
• Listopad sesja naukowa w Sali Senatorskiej na Wawelu,ostatni punkt programu obchodów 1000-lecia Państwa Polskiego
• W zakładach„Szadkowski”(dawnych zakładach Zieleniewskiego)początek szybkiego wzrostu produkcji globalnej Zakładów(przeciętnie 13,23 procent),głównie aparatury chemicznej,sprężarek chłodniczych i powietrznych,dmuchaw,wentylatorów,urządzeń do zapór wodnych
• Oddano do użytku most nad stopniem wodnym na Dąbiu
• Pomiędzy Nową Hutą a Krakowem utworzony został teren zielony Park Kultury i Wypoczynku
• 1967 r.
• 31 sierpnia ostateczna likwidacja Teatru Rapsodycznego
• Wrzesień podczas oficjalnej wizyty w Polsce Charles de Gaulle odwiedził Kraków
• 20 października w podziemiach kościoła św.Wojciecha otwarto ekspozycję„Dzieje Rynku krakowskiego”
• 3 listopada zakończenie konserwacji Wieży ratuszowej w Krakowie
• Na Wiśle powstała mała elektrownia wodna„Dąbie”
• Rozpoczęcie budowy elektrociepłowni w Łęgu
• 1968 r.
• 11 marca wiec studentów pod pomnikiem Adama Mickiewicza w Krakowie.(Wydarzenia marcowe)
• 13 marca brutalne pobicie studentów pod budynkiem Collegium Novum przez oddziały ZOMO
• 14-20 marca strajk absencyjny studentów krakowskich uczelni
• 17 marca krakowski seryjny morderca Karol Kot został skazany na karę śmierci
• 16 maja zgodnie z wyrokiem Karol Kot został powieszony.Podczas sekcji jego zwłok stwierdzono rozległego guza mózgu
• 23 października ośrodek telewizji Kraków,działający od 1961 r.otrzymał nowe studio na Krzemionkach
• 18 grudnia zmarł Stanisław Pigoń,historyk literatury polskiej,edytor,wychowawca i pedagog
• Część istniejącego lotniska wojskowego w Balicach przeznaczona została dla lotnictwa cywilnego.Początki Portu lotniczego Kraków-Balice
• 1969 r.
• 4 kwietnia rozpoczęcie budowy nowego gmachu Instytutu Pediatrii Akademii Medycznej
• 18 maja położenie kamienia węgielnego pod budowę kościoła w Bieńczycach(Kościół Matki Bożej Królowej Polski Arka Pana)
• 6 czerwca Jerzy Pękala został prezydentem Krakowa
• Ewa Demarczyk zdobyła I nagrodę na Festiwalu Mondial du Theatre w Nancy
• 1970 r.
• Uruchomienie pierwszego kotła wodnego nr 1 w Elektrociepłowni Kraków
• 16 listopada zmarł Władysław Szafer,botanik,profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego,dyrektor Ogrodu Botanicznego w Krakowie
• Grudzień ponowne zamieszki w Krakowie,tym razem z powodu strajku robotników na Wybrzeżu.W wyniku wydarzeń na Wybrzeżu Edward Gierek został pierwszym sekretarzem KC PZPR
• 1971 r.
• 1 stycznia Elektrociepłownia Kraków-Łęg w budowie została połączona z Elektrownią Wodną Dąbie,Elektrownią Wodną Przewóz i Elektrownią Dajwór(później ciepłownią)w Zespół Elektrociepłowni Kraków
• 29 kwietnia premiera w Starym Teatrze„Biesów”Fiodora Dostojewskiego w reżyserii Andrzeja Wajdy
• Powstała Rada Naukowa Kraków 2000
• 1972 r.
• 6 listopada zmarł Walery Goetel,geolog,ekolog i paleontolog,dziekan Wydziału Górniczego Akademii Górniczo-Hutniczej.Twórca nowej gałęzi nauki sozologii
• Roman Ingarden,filozof,profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego,opublikował Książeczkę o Człowieku
• Oddano do użytku Most Grunwaldzki
• 1973 r.
• 1 stycznia wszedł w życie nowy podział administracyjny Krakowa.Miasto podzielone zostało na 4 dzielnice:Śródmieście,Krowodrza,Nowa Huta i Podgórze
• 18 stycznia pierwsza od 1968 roku premiera„Dziadów”według Adama Mickiewicza w Teatrze Starym w Krakowie,w reżyserii Konrada Swinarskiego
• 22 kwietnia odsłonięcie pomnika Włodzimierza Lenina w Nowej Hucie,autorstwa Mariana Koniecznego
• 18 października powtórny pogrzeb Kazimierza IV Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki w Katedrze Wawelskiej
• Liczba mieszkańców Krakowa przekroczyła 600000 osób
• 1974 r.
• 1 stycznia Studio Filmów Animowanych w Krakowie rozpoczęło działalność jako samodzielna jednostka organizacyjna
• 12 stycznia w Teatrze Starym w Krakowie odbyła się premiera"Nocy Listopadowej"Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Andrzeja Wajdy
• 30 maja premiera Wyzwolenia Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Konrada Swinarskiego w Teatrze Starym w Krakowie
• Powstała ustawa na szczeblu rządowym dotycząca rewaloryzacji zabytków miasta Krakowa
• 1975 r.
• 19 stycznia zmarł Kazimierz Wyka,historyk i krytyk literatury,profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego
• 11 czerwca wprowadzenie nowego podziału administracyjnego Polski.Utworzenie województwa miejskiego krakowskiego
• 5 września Światowa Wystawa Medalierstwa na Wawelu
• 15 listopada premiera Umarłej klasy Tadeusza Kantora w teatrze Cricot 2
• Wystawa Romantyzm i romantyczność w sztuce polskiej XIX i XX wieku autorstwa Marka Rostworowskiego
• 1976 r.
• Czerwiec organizowane przez władze komunistyczne masówki(przymusowe wiece)na stadionach sportowych i w zakładach pracy,w związku z wydarzeniami w Ursusie i Radomiu
• 15 sierpnia inauguracja festiwalu Muzyka w Starym Krakowie
• 16 października odsłonięcie zrekonstruowanego Pomnika Grunwaldzkiego na placu Matejki w Krakowie
• 18 listopada premiera Pacjentów według Mistrza i Małgorzaty Michaiła Bułchakowa w krakowskim Teatrze STU
• 15 grudnia otwarcie Muzeum Historii Fotografii w Krakowie
• 1977 r.
• 7 maja zabójstwo Stanisława Pyjasa,studenta Uniwersytetu Jagiellońskiego i działacza Komitetu Obrony Robotników(KOR)
• 15 maja
• wielka demonstracja w Krakowie po mszy żałobnej za Stanisława Pyjasa,którego śmierć uznano powszechnie za morderstwo polityczne.Utworzono Studencki Komitet Solidarności
• konsekracja kościoła Matki Bożej Królowej Polski w Nowej Hucie(Arka Pana)
• Otwarcie pierwszego bloku ciepłowniczego w Elektrociepłowni Kraków
• 1978 r.
• 27 kwietnia Edward Barszcz został prezydentem Krakowa
• 28 września kardynał Karol Wojtyła otworzył obecne Muzeum Katedralne im.Jana Pawła II na Wawelu
• 23 września zespół architektoniczno-urbanistyczny Starego Miasta w Krakowie i kopalnia soli w Wieliczce wpisane zostały na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO
• 16 października o 18:44 Kraków świętuje.Na zwołanym po śmierci papieża Jana Pawła I drugim konklawe Karol Wojtyła został wybrany na papieża i przybrał imię Jana Pawła II
• 18 grudnia powołanie Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa
• 30 grudnia Franciszek Macharski został nominowany na arcybiskupa metropolitę krakowskiego
• W miejsce Mostu Krakusa oddano do użytku Most Powstańców Śląskich
• 1979 r.
• 4 stycznia zamknięto dla ruchu samochodowego Rynek Główny w Krakowie
• 28 stycznia odbył się ingres Franciszka Macharskiego do katedry wawelskiej
• 18/19 kwietnia w nocy doszło do próby wysadzenia w powietrze znienawidzonego przez Krakowian pomnika Lenina w Nowej Hucie.Zamach„na Lenina”jednak się nie powiódł
• 6 czerwca w ramach pierwszej pielgrzymki do Polski Jan Paweł II odwiedził Kraków i ponownie w ostatnim dniu pielgrzymki 10 czerwca
• 8 października w Muzeum Narodowym w Krakowie otwarto wystawę Marka Rostworowskiego Polaków Portret Własny
• 1980 r.
• 22 stycznia zmarł Jan Kaczara,krakowski dorożkarz,rozsławiony wierszem Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego"Zaczarowana dorożka"
• 21 marca samospalenie Walentego Badylaka w akcie protestu przeciw przemilczaniu zbrodni katyńskiej
• 23 marca powstał Obywatelski Komitet Opieki nad kopcem Kościuszki
• 21 sierpnia strajk na wydziale walcowni w Hucie im.Lenina
• 15 września powstał Międzyzakładowy Komitet Założycielski NSZZ„Solidarność”
• 23 września powstał Komitet Założycielski Niezależnego Zrzeszenia Studentów na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz Polskiego Klubu Ekologicznego
• 26 września Józef Gajewicz został prezydentem Krakowa
• Liczba mieszkańców Krakowa wynosiła około 705.000
• 1981 r.
• 8 lutego wznowienie zajęć na Uniwersytecie Jagiellońskim
• 16 lutego strajk studentów uczelni krakowskich
• 19 marca strajki ostrzegawcze w zakładach pracy w odpowiedzi na wydarzenia bydgoskie
• 17 maja wielka manifestacja(tzw.Biały Marsz)na wieść o zamachu na Jana Pawła II,którego dokonał 13 maja Mehmet Ali Ağca
• 8 grudnia Jan Paweł II ustanowił Papieską Akademię Teologiczną w Krakowie z trzema wydziałami:teologii,filozofii i historii
• 13 grudnia wprowadzenie przez władze państwowe stanu wojennego w Polsce
• 16-17 grudnia pacyfikacja strajków robotniczych w zakładach przemysłowych Krakowa
• W plebiscycie przeprowadzonym z inicjatywy Wiktora Zieleniewskiego(syna Edmunda jr)załoga opowiedziała się za przywróceniem zakładom nazwiska„Zieleniewski”w nazwie firmy
• 1982 r.
• 13 maja atak ZOMO na tłum po nabożeństwie w kościele Mariackim w Krakowie
• 13 czerwca Nowa Huta miejscem manifestacji przeciwko rygorom stanu wojennego
• 31 sierpnia starcia demonstrantów z milicją w Bieńczycach
• 11 października manifestacja i zamieszki po delegalizacji„Solidarności”
• 13 października zastrzelenie Bogdana Włosika przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa(SB)w Nowej Hucie
• 18 października w Krakowie utworzona została Papieska Akademia Teologiczna
• 28 listopada odsłonięcie pomnika Stanisława Wyspiańskiego w 75 rocznicę śmierci poety.Pomnik wykonany został według projektu Mariana Koniecznego,odsłonięcia dokonała wnuczka poety Krystyna Michalska
• 9 grudnia Tadeusz Salwa został prezydentem Krakowa
• 31 grudnia zawieszenie stanu wojennego przez władze komunistyczne
• 1983 r.
• 30 stycznia na wezwanie Biura Politycznego KC PZPR,rozwiązał się krakowski Klub Kultury„Kuźnica”
• 15 marca podwyżka cen kawy,papierosów i benzyny
• 1 maja pierwszomajowa kontrmanifestacja„Solidarności”w Krakowie
• 3 maja niezależne obchody święta 3 Maja,starcia z oddziałami ZOMO
• 21-23 czerwca papież,podczas drugiej pielgrzymki do Polski,odwiedził Kraków
• 21 lipca uwolnienie internowanych i więzionych działaczy opozycyjnych na mocy amnestii ogłoszonej przez władze państwowe
• 22 lipca zniesienie stanu wojennego i rozwiązanie Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego(WRON)przez władze komunistyczne
• 31 sierpnia manifestacje w Nowej Hucie
• 10-11 września obchody 300-lecia odsieczy wiedeńskiej
• 8 października rozpoczęło działalność Nowohuckie Centrum Kultury
• 28 listopada uroczyste otwarcie Muzeum Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie
• 13-16 grudnia starcia demonstrantów z milicją w Nowej Hucie
• 1984,29 kwietnia zmarł Karol Estreicher,jeden z najwybitniejszych polskich historyków sztuki XX wieku
• 1985 r.
• 14 kwietnia w Krakowie utworzono ruch Wolność i Pokój(WiP)
• 30 czerwca przeniesienie relikwii Brata Alberta do kaplicy Ecce Homo
• 13 grudnia w rocznicę wprowadzenia Stanu Wojennego opozycjoniści Kazimierz Krauze i Jacek Żaba unieruchomili 30 autobusów MPK Kraków
• Powstanie Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa
• 1986 r.
• 26 kwietnia największa w dziejach energetyki jądrowej katastrofa jądrowa w elektrowni w Czarnobylu na Ukrainie(wtedy w ZSRR)
• 3 maja panika w Krakowie po podaniu spóźnionej informacji o awarii elektrowni jądrowej w Czarnobylu
• 4 grudnia wystawa prac Józefa Szajny,pt.„Teatr-Plastyka”
• 31 grudnia powstało Muzeum Historii Fotografii w Krakowie
• Grudzień zakończenie budowy elektrociepłowni w Łęgu.Elektrociepłownia osiągnęła zainstalowaną moc elektryczną 460 MW i cieplną 1547 MW
• 1987 r.
• 10-11 czerwca podczas trzeciej pielgrzymki do Polski Jana Pawła II w Krakowie
• 1988 r.
• 21 kwietnia w krakowskim więzieniu Montelupich wykonano ostatni w Polsce wyrok śmierci na Stanisławie Czabańskim
• 10-22 maja zorganizowany został pierwszy Festiwal Kultury Żydowskiej w Krakowie
• 18 października zmarł Julian Aleksandrowicz,profesor medycyny,gorący zwolennik tzw.holistycznej koncepcji człowieka.Autor wielu książek,m.in."Nie ma nieuleczalnie chorych"
• 1989 r.
• 1 stycznia utworzenie przedsiębiorstwa państwowego Elektrociepłownia Kraków-Łęg
• 15 marca wprowadzono w Polsce legalny obrót dewizami.Pojawiły się pierwsze prywatne kantory,kurs dolara wahał się w granicach 2.900–3.000 zł
• 17 maja Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna„Ignatianum”w Krakowie otrzymała potwierdzenie osobowości prawnej przez polskie władze państwowe
• 4 czerwca w wyborach parlamentarnych w Krakowie 83% oddanych głosów przypadło„Solidarności”.Początek III Rzeczypospolitej
• 2 września w Muzeum Historii Fotografii otwarto wystawę„Zginęli w Katyniu”
• 16 listopada reaktywowanie Polskiej Akademii Umiejętności(PAU)
• 10 grudnia po początku tzw.zmian ustrojowych i odrzuceniu komunizmu,zdemontowany został pomnik Lenina w Nowej Hucie
• W Krakowie powstają pierwsze zarejestrowane agencje towarzyskie

Lata od 1990 r.III Rzeczpospolita

• 1990 r.
• 15 stycznia w Krakowie rozpoczęła nadawanie pierwsza polska komercyjna stacja radiowa RMF FM
• 9 lutego Jerzy Rościszewski został prezydentem Krakowa
• 4 maja Hutę im.Włodzimierza Lenina przemianowano na Hutę im.Tadeusza Sendzimira
• 19 maja uroczyste odsłonięcie Krzyża Katyńskiego na placu im.ojca Adama Studzińskiego
• 27 maja w wyborach samorządowych kandydaci Komitetu Obywatelskiego(opozycyjnego do byłych członków PZPR)zdobyli 73 z 75 mandatów
• 28 maja-7 czerwca krakowskie sympozjum Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie(KBWE)pod hasłem„Dziedzictwo kulturowe kontynentu”
• 20 czerwca Jacek Woźniakowski został prezydentem Krakowa
• 31 lipca pożar w pałacu Pod Baranami przy Rynku Głównym w Krakowie
• 3 września początek pierwszego Festiwalu Kultury Japońskiej w Krakowie
• 7 września uchwała Rady Miasta Krakowa o przywróceniu dawnych nazw ulic i placów
• 15 września na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie odbył się pogrzeb zmarłego w 1942 roku gen.Bolesława Wieniawy Długoszowskiego
• 20 listopada Kraków podłączony został do sieci komputerowej EARN(European Academic and Research Network)
• 8 grudnia powstała fundacja Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie
• Przywrócenie dawnej nazwy„L.Zieleniewski”najstarszej fabryce Krakowa.Oficjalna nazwa zakładu Zakład Budowy Maszyn i Aparatury im.Ludwika Zieleniewskiego
• Oddano do użytku Stopień Wodny Kościuszko
• 1991 r.
• 9 stycznia usunięcie pomnika marszałka Iwana Koniewa
• 7 lutego Krzysztof Bachmiński został prezydentem Krakowa
• 27 marca Kraków został podzielony 18 dzielnic oznaczonych cyframi rzymskimi i nazwami
• 31 maja rozpoczęcie działalności Studia Filmowego Telewizji Polskiej w Łęgu
• Sierpień podczas czwartej podróży apostolskiej Jana Pawła II do Polski,papież odwiedził Kraków
• Wrzesień Kraków podłączony został do ogólnoświatowej sieci komputerowej Internet
• 3 października wizyta premier Wielkiej Brytanii Margaret Thatcher
• 5–6 października pierwszy szczyt Grupy Wyszehradzkiej na terenie Polski i podpisanie na Wawelu tzw.deklaracji krakowskiej przez prezydentów Polski,Czechosłowacji i Węgier
• 11 grudnia pożar sali koncertowej i biblioteki Filharmonii Krakowskiej
• 1992 r.
• 13 lutego powstanie spółki Elektrociepłownia KRAKÓW S.A.
• 8 maja uchwałą Rady Miasta tytuły Honorowego Obywatela Miasta Krakowa zostały odebrane następującym osobom:Iwanowi Koniewowi,Józefowi Cyrankiewiczowi,Ludwikowi Swobodzie,Michałowi Żymierskiemu i Henrykowi Jabłońskiemu
• Wrzesień zarejestrowano pierwsze telefony komórkowe w systemie analogowym(Centertel)
• 9 października Józef Lassota został prezydentem Krakowa
• 21 grudnia podpisanie na Zamku Wawelskim porozumienia o wolnym obrocie handlowym w ramach tzw.Grupy Wyszehradzkiej
• 1993 r.
• 12 maja Akademia Medyczna w Krakowie powtórnie stała się częścią Uniwersytetu Jagiellońskiego jako Collegium Medicum UJ
• 17 września w podziemiach Katedry Wawelskiej złożone zostały prochy gen.Władysława Sikorskiego
• 16 października Czesław Miłosz został honorowym obywatelem Krakowa
• 24 listopada w budynku Synagogi Bne Emuna w Krakowie otwarte zostało Centrum Kultury Żydowskiej
• 1994 r.
• 22 kwietnia Rada Miasta Krakowa nadała Piotrowi Skrzyneckiemu honorowe obywatelstwo
• 5 maja otwarcie Muzeum Archidiecezjalnego w Krakowie
• 1 września na dworcu PKS w Krakowie został pozostawiony nieuzbrojony ładunek wybuchowy.Terrorysta,nazywający siebie„Gumisiem”zażądał 500 tysięcy marek okupu,grożąc podłożeniem ładunków bez ostrzeżenia
• 26 października Karolina Lanckorońska przekazała kolekcję dzieł sztuki dla Zamku Królewskiego na Wawelu i dla Biblioteki Jagiellońskiej
• 30 listopada otwarte zostało Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie
• 1995 r.
• 8 kwietnia na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie odsłonięty został Pomnik ofiar komunizmu
• 30 listopada Port lotniczy Kraków-Balice otrzymał imię Jana Pawła II
• 1996 r.
• Styczeń inauguracja programu Kraków 2000 Europejskie Miasto Kultury
• 27 marca królowa Wielkiej Brytanii Elżbieta II z wizytą w Krakowie
• 3 października Wisława Szymborska została laureatką Nagrody Nobla
• 17 grudnia otwarcie wystawy„Kraków przed tysiącem lat”w Muzeum Archeologicznym w Krakowie
• Sławomir Mrożek,po powrocie do kraju,zamieszkał w Krakowie
• Zarejestrowano pierwsze telefony komórkowe w systemie cyfrowym(Era,Plus)
• 1997 r.
• 29 stycznia Stanisław Lem został Honorowym Obywatelem Miasta Krakowa
• 14 marca w Krakowie śmiertelnie pobito studenta Uniwersytetu Jagiellońskiego Michała Łyska;zmarł dwa dni później
• 27 marca początek I Wielkanocnego Festiwalu Ludwiga van Beethovena w Krakowie
• 27 kwietnia zmarł Piotr Skrzynecki,twórca Piwnicy pod Baranami.Pochowany został 6 maja na Cmentarzu Rakowickim
• 7-10 czerwca papież Jan Paweł II w Krakowie
• 1998 r.
• 11 marca Wisława Szymborska otrzymała tytuł honorowego obywatela Krakowa
• 21 marca zmarł Maciej Słomczyński,pisarz i tłumacz.Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Alei Zasłużonych
• Kwiecień firma Motorola otworzyła w Krakowie Centrum Oprogramowania Motorola GSG Poland
• 29 maja zamknięcie transakcji sprzedaży akcji Elektrociepłowni KRAKÓW S.A.55% akcji kupiło Konsorcjum EDF International i Finelex BV(spółki Électricité de France)
• 2 października zmarł Jerzy Bińczycki,aktor Teatru Starego
• 29 października Andrzej Maria Gołaś został prezydentem Krakowa
• 24 listopada z biblioteki naukowej PAN w Krakowie skradziono pierwodruk dzieła Mikołaja Kopernika De revolutionibus orbium coelestium
• 1999 r.
• 30 maja Wisła Kraków,po zwycięstwie nad Pogonią Szczecin,została mistrzem Polski w piłce nożnej
• 14 czerwca i 16-17 czerwca papież Jan Paweł II w Krakowie
• 19 listopada w Arsenale otworzona została wystawa grafik Albrechta Dürera
• 2000 r.
• 15 stycznia Weimar przekazał Krakowowi tytuł Europejskiego Miasta Kultury.W uroczystościach na rynku udział wzięli przedstawiciele 8 pozostałych Europejskich Miast Kultury
• 11 czerwca Kraków trafił do Księgi Rekordów Guinnessa za sprawą 1.914 trębaczy,którzy na Rynku Głównym zagrali Hejnał Mariacki
• 28 czerwca zmarł Józef Tischner,ksiądz katolicki i filozof
• 2001 r.
• 12 maja odsłonięto pomnik Piotra Skargi w Krakowie
• 1 lipca zmarła Halina Czerny-Stefańska,pianistka,laureatka pierwszej nagrody Konkursu Chopinowskiego
• 1 października oddano do użytku nowe skrzydło gmachu Biblioteki Jagiellońskiej
• Wybudowano w Krakowie dwa nowe mosty na Wiśle:Most Zwierzyniecki i Most Kotlarski
• 2002 r.
• 5 stycznia krakowska straż pożarna trzykrotnie wzywana była na ratunek łabędziom,przymarzającym do lodu na Wiśle
• 11 lipca cesarz Akihito wraz z małżonką Michiko odwiedzili Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha.Na specjalne życzenie cesarza zorganizowana została wystawa drzeworytów dziewiętnastowiecznego artysty japońskiego Utagawy Hiroshige
• 16-19 sierpnia podczas ósmej pielgrzymki do Polski papież Jan Paweł II odwiedził Kraków i Kalwarię Zebrzydowską
• 26 października dokonano oficjalnego otwarcia Mostu Wandy
• 19 listopada Jacek Majchrowski został prezydentem Krakowa
• Robert Korzeniowski,lekkoatleta,chodziarz,wielokrotny mistrz olimpijski i świata,współorganizował„Cracovia Maraton”
• Na skutek niefortunnego umieszczenia rusztowań z reklamami oraz huraganu w Krakowie poważnie uszkodzone zostały renesansowe maszkary oraz attyka sukiennic
• Zakończono remont krakowskich kopców:Kościuszki i Piłsudskiego
• 2003 r.
• 1 stycznia Huta im.T.Sendzimira weszła w skład koncernu Polskie Huty Stali SA.
• 31 maja wizyta prezydenta USA George Busha w Krakowie
• 2004 r.
• 20 stycznia doszło do eksplozji zbiornika z olejem i pożaru w Elektrociepłowni Kraków
• 1 lutego zmarł dziennikarz,reżyser i reportażysta filmowy Maciej Szumowski,w okresie„karnawału Solidarności”(1980–81)redaktor naczelny„Gazety Krakowskiej”
• 14 sierpnia zmarł Czesław Miłosz,poeta,pisarz,laureat literackiej nagrody Nobla.Pochowany został w Krypcie Zasłużonych na Skałce
• Wymiana nawierzchni na Rynku Głównym w Krakowie
• Obchody 200 rocznicy powstania najstarszej fabryki Krakowa,Zakładów Budowy Maszyn i Aparatury im.Ludwika Zieleniewskiego
• Rozpoczęcie budowy nowego gmachu Opery przy ul.Lubicz w Krakowie
• 2005 r.
• 14 stycznia Huta im.T.Sendzimira weszła w skład Mittal Steel Company,największego producenta stali na świecie.Zmiana nazwy kombinatu na Mittal Steel Poland S.A.Oddział Kraków
• 19 stycznia paraliż komunikacyjny w Krakowie spowodowany obfitymi opadami śniegu
• 2 kwietnia Kraków pogrąża się w żałobie po śmierci Jana Pawła II.W Watykanie osobisty papieski lekarz stwierdził śmierć papieża o godzinie 21:37
• 3 czerwca papież Benedykt XVI mianował Stanisława Dziwisza arcybiskupem krakowskim.Abp Dziwisz zastąpił na tym stanowisku kard.Franciszka Macharskiego
• 2006 r.
• 24 marca metropolita krakowski,arcybiskup Stanisław Dziwisz został mianowany przez papieża Benedykta XVI kardynałem
• 27 marca zmarł Stanisław Lem,pisarz,filozof,futurolog,eseista i satyryk
• 6 kwietnia utworzono Krakowski Szlak Techniki
• 26-28 maja papież Benedykt XVI podczas pielgrzymki do Polski odwiedził Kraków
• 28 września otworzone zostało centrum handlowe Galeria Krakowska przy ul.Pawiej w Krakowie
• 9 października zmarł Marek Grechuta,piosenkarz,poeta i kompozytor.Pochowany został 17 października w Alei Zasłużonych Cmentarza Rakowickiego
• 21 grudnia kardynał Stanisław Dziwisz poświęcił pierwszą oddaną do użytku część biblioteki Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie
• 2007 r.
• 1 czerwca inauguracja dziesięciodniowych obchodów 750-lecia lokacji Krakowa na prawie magdeburskim.W ramach uroczystości premierowe wykonanie kantaty Zakochani w Krakowie Piotra Rubika i Zbigniewa Książka na Rynku Głównym
• 2 czerwca prezydent Krakowa Jacek Majchrowski otworzył Pawilon Wystawienniczo-Informacyjny Wyspiański 2000
• 3 czerwca papież Benedykt XVI kanonizował w Watykanie błogosławionego Szymona z Lipnicy,jednego z patronów Krakowa
• 3 czerwca prezydent Krakowa Jacek Majchrowski odsłonił w Sukiennicach pamiątkową tablicę lokacyjną oraz wręczył srebrne medale lokacji Miasta Krakowa przedstawicielom kupców ze Stowarzyszenia„Kram” i „Krakowskiej Kongregacji Kupieckiej”
• 15 czerwca uczestnicy ogłoszonego przez„Dziennik Polski”plebiscytu na najwybitniejszego mieszkańca Krakowa od chwili lokacji miasta w 1257 r.do czasów nam współczesnych uznali Karola Wojtyłę Krakowianinem 750-lecia.Drugie miejsce w plebiscycie zajęła św.Jadwiga,a trzecie Jan Matejko
• 4 października otwarto w podkrakowskich Niepołomicach fabrykę samochodów ciężarowych koncernu MAN
• 2008 r.
• 23 stycznia katastrofa lotnicza w Mirosławcu,w wyniku której zginęło 20 wysokich rangą polskich żołnierzy,w tym czterech żołnierzy 13 Eskadry Lotnictwa Transportowego z Balic
• 19 marca prezydent Krakowa zniósł,obowiązujący niemal 93 lata,zakaz malowania pisanek
• 19 kwietnia„Wisła Kraków”po raz 11 zdobyła tytuł mistrza Polski w piłce nożnej
• 10 listopada odsłonięcie pomnika marszałka Józefa Piłsudskiego autorstwa Czesława Dźwigaja w przeddzień 90 rocznicy Niepodległości
• 25 listopada na wniosek katowickiego IPN-u,w Zakładzie Medycyny Sądowej w Krakowie,otwarto trumnę ze szczątkami gen.Władysława Sikorskiego.Trumna została wcześniej wyniesiona z wojskowymi honorami z krypty św.Leonarda Katedry na Wawelu
• 26 listopada szczątki generała Władysława Sikorskiego,ekshumowane na wniosek IPN,ponownie spoczęły w krypcie św.Leonarda na Wawelu
• 8 grudnia Dalajlama XIV odebrał w Krakowie doktorat honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego
• 11 grudnia otwarto Tunel Krakowskiego Szybkiego Tramwaju
• 13 grudnia przy ul.Lubicz 48 uroczyście otwarto nowy gmach Opery Krakowskiej
• 2009 r.
• 31 stycznia-1 lutego w Krakowie odbył się Kongres Programowy centroprawicowej partii politycznej Prawo i Sprawiedliwość
• Luty/marzec oddano do użytku kładkę pieszo-rowerową przy Stopniu Wodnym Kościuszko
• 19 lutego około trzech tysięcy pracowników służb mundurowych protestowało w Krakowie.Policjanci,strażacy,funkcjonariusze służby więziennej i straży granicznej demonstrowało przeciw planom rządowym zmian w emeryturach
• 19-20 lutego w Krakowie odbyło się nieformalne spotkanie Ministrów Obrony Państw NATO.Spotkaniu przewodniczył sekretarz generalny Paktu Jaap de Hoop Scheffer
• 21 listopada w Podgórzu rozpoczął działalność„Bonarka City Center”,największy w regionie kompleks handlowo-usługowo-rozrywkowy
• 2010 r.
• 10 kwietnia metropolita krakowski ks.kard.Stanisław Dziwisz celebrował żałobną mszę świętą w Katedrze Wawelskiej w intencji ofiar katastrofy polskiego Tu-154 w Smoleńsku.We mszy św.uczestniczyły tłumy krakowian.Mieszkańcy Krakowa zapalali znicze i składali kwiaty przy Krzyżu Katyńskim,przy kościele św.Idziego
• 18 kwietnia w Krakowie odbyły się uroczystości pogrzebowe pary prezydenckiej Lecha i Marii Kaczyńskich
• 18/19 maja w czasie przechodzenia fali kulminacyjnej poziom Wisły w Krakowie osiągnął rekordowy poziom 9 metrów i 57 centymetrów.Wał na Wiśle w okolicy ulicy Nowohuckiej został przerwany.Ewakuowano wszystkie osoby znajdujące się na tym terenie
• 2-4 lipca ponad 70 zagranicznych delegacji wzięło udział w Krakowie w konferencji z okazji 10-lecia Wspólnoty Demokracji.W konferencji wzięło udział wielu zagranicznych polityków w tym szef Europarlamentu Jerzy Buzek i amerykańska sekretarz stanu Hillary Clinton
• 3 lipca Polska i Stany Zjednoczone Ameryki podpisały w Krakowie aneks do umowy w sprawie obrony przeciwrakietowej
• 16 sierpnia rozpoczął się jubileuszowy zlot z okazji 100-lecia harcerstwa w Polsce.W inauguracji Zlotu,która odbyła się w dniu 17 sierpnia,uczestniczył prezes Rady Ministrów Donald Tusk honorowy patron Zlotu
• 6 września Kraków gościł przedstawicieli„wszystkich religii świata”na międzynarodowym spotkaniu poświęconym sprawom dialogu i pokoju na świecie.Organizatorem była wspólnota św.Idziego i Kuria Metropolitalna w Krakowie
• 24 września zostało otwarte podziemne muzeum pod płytą Rynku Głównego.Wystawa nosząca tytuł„Śladami europejskiej tożsamości Krakowa”jest multimedialnym widowiskiem,podróżą w czasie.Zwiedzający mogą nie tylko zobaczyć,ale i dotknąć historii z początków legendarnego miasta
• 30 września oddano do użytku Kładkę Ojca Bernatka
• 2011 r.
• 19 maja w Krakowie otwarto Muzeum Sztuki Współczesnej
• 16 grudnia oddano do użytku 14 krakowski kompleks„Moje Boisko Orlik 2012”przy ul.Sadzawki 1
• 2012 r.
• 26 stycznia w Krakowie około 15 tys.osób protestowało przeciwko rządowym planom podpisania kontrowersyjnej umowy międzynarodowej w sprawie walki z naruszeniami własności intelektualnej(ACTA)
• 9 lutego na Cmentarzu Rakowickim odbył się pogrzeb polskiej noblistki Wisławy Szymborskiej
• 5 grudnia decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Archiwum Państwowe w Krakowie zostało przekształcone w Archiwum Narodowe w Krakowie
• 2014 r.
• 27 stycznia w Krakowie doszło do spotkania izraelskich i polskich posłów.Przedstawiciele Knesetu przyjechali do Polski by uczcić 69 rocznicę wyzwolenia niemieckiego obozu śmierci Auschwitz
• 5-6 lutego spotkanie w Krakowie ministrów spraw wewnętrznych grupy G6 i USA.Uczestniczyli:Bartłomiej Sienkiewicz(Polska),Thomas de Maizière(Niemcy),Theresa May(Wielka Brytania),Manuel Valls(Francja),Angelino Alfano(Włochy),Jorge Fernández Díaz(Hiszpania),Eric Holder i Jeh Johnson(USA)
• 25 maja referendum w sprawie organizacji Zimowych Igrzysk Olimpijskich 2022,budowy metra,ścieżek rowerowych oraz rozwoju systemu monitoringu wizyjnego w mieście