Jeżyce

Dawniej Yssycz,Issyce,Giżyce,Gyżyce,Iżyce,Jerzyce,niem.Jersitz część miasta Poznania i osiedle administracyjne.
Położenie
Główną częścią Jeżyc jest Rynek Jeżycki.
Historia
W 1253 roku miasto Poznań na mocy przywileju lokacyjnego wydanego przez Przemysła I i Bolesława Kaliskiego,otrzymało wiele posiadłości między innymi Issyce.Nazwa pochodziła najprawdopodobniej od imienia własnego Jerzy,mimo iż w ciągu wieków pisana była różnie:Giżyce,Iżyce,później Jeżyce i taka nazwa przetrwała do naszych czasów.Jeżyce stanowiły gospodarcze zaplecze miasta.W końcu XIII wieku sołectwo jeżyckie składało się z 4 łanów ziemi,a sołtys płacił królowi 8 grzywien srebra.W 1392 roku król Władysław Jagiełło nadał sołtysowi jeżyckiemu prawo do łowienia ryb w stawie niestachowskim(Sołacz).Grunty wsi liczyły wówczas 40 łanów ziemi uprawnej.Na Jeżycach nie było folwarku,mieszkańcy wsi odrabiali pańszczyznę na folwarku wildeckim.W końcu XVI wieku działała na Jeżycach kuźnia wodna,dzierżawiona przez poznańskich kotlarzy.W początkach XVIII wieku po licznych klęskach żywiołowych nękających miasta,jednym z głównych problemów stało się ponowne zasiedlenie spustoszonych wsi i folwarków.Pierwsi koloniści z okolic Bambergu tzw.Bambrzy przybyli na Jeżyce w 1729 roku i osiedleni zostali na zasadach czynszowych.Od lat 70 XIX wieku Jeżyce zaczęły zmieniać swoje oblicze.W 1848 roku w Jeżycach powstał pierwszy poznański dworzec kolejowy,zbudowany wraz z linią kolejową ze Stargardu do Poznania,oddaną do użytku 10 sierpnia 1848.Dworzec zlikwidowany w latach 70 XIX w.po uruchomieniu dworca w obecnym miejscu.Kolejnym krokiem było uruchomienie jednej konnej linii omnibusów kursujących z Chwaliszewa na Jeżyce.Ogród zoologiczny,element wyróżniający Jeżyce pośród innych dzielnic założony został w roku 1871 w miejscu likwidowanego dworca kolejowego.Począwszy od lat 80 zaczęła się rozbudowa Jeżyc kładzenie kanalizacji,rozbudowa ulic,budowa elektrowni i elektryfikacja linii tramwajowej.Zaczęto stawiać gmachy użyteczności publicznej:szkołę,straż pożarną,kościoły służące mieszkańcom Jeżyc.Między obecnymi ulicami Bukowską a Grunwaldzką powstał duży kompleks koszar z kasynem oficerskim i zakładem umundurowania.Datą przełomową w procesie przeobrażeń zachodzących na Jeżycach jest rok 1900,kiedy zostały one włączone w obręb miasta Poznania.Od tego czasu następuje intensyfikacja zmian,która najbardziej widoczna była w zabudowaniu.W miejsce wiejskich niskich budynków zaczęto wytyczać nowe ulice oraz stawiać wielopiętrowe kamienice czynszowe.Zlokalizowanych było wiele sklepów,warsztatów i zakładów przemysłowych.W latach 20 otwarto Ogród Botaniczny,który do dziś jest zieloną enklawą,służącą nie tylko mieszkańcom Jeżyc,ale i całego miasta.Na samym początku miał on 2,5 ha.W pierwszej połowie lat 30 został powiększony o 11 ha.Dziś Ogród Botaniczny należy do Uniwersytetu Adama Mickiewicza i ma on ok.17 ha.Mimo silnych procesów urbanistycznych zachodzących na Jeżycach zwłaszcza na przełomie XIX/XX wieku w odróżnieniu od innych dzielnic nie zniszczono tutaj historycznego,dawnego rozplanowania wsi,które widoczne jest do dziś kształt owalnicy dawnej wsi Jeżyce został utrwalony w przebiegu ulicy Kościelnej.XIX-wieczne Jeżyce leżąc na przedpolach twierdzy poznańskiej podlegały obostrzeniom fortecznym ograniczającym działalność budowlaną.Decyzje władz zapadające w latach 1890-1895 podniosły rangę Jeżyc.Rynek wytyczony był jako centrum.Zbudowano instytut ginekologii przy ul.Polnej,a w 1906 roku powstał kościół pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa i świętego Floriana przy ulicy Kościelnej.Do roku 1910 obszar Jeżyc zabudowano całkowicie.Zbudowano Teatr Nowy,w którym oprócz sali ze sceną,była restauracja z orkiestrą.Ulica,wtedy Karola,a dziś Słowackiego była bardzo luksusowa i elegancka.Budynek szkoły podstawowej numer 36 nie odbiegał od standardów europejskich.W roku 1911 oddano do użytku Most Teatralny(faktycznie jest to wiadukt),który usprawnił połączenie Jeżyc z centrum miasta.W roku 1927 został oddany Dom Tramwajarza,który służy mieszkańcom dzielnicy do dziś.W okresie powojennym wybudowano bloki mieszkalne,szkoły i szpitale.Utworzono nowe zakłady pracy,przychodnie lekarskie przedszkola i żłobki.Na Jeżycach przy ulicy Nowina mieści się cmentarz parafialny,na którym po 40-letniej nieużyteczności wznowiono chowanie zmarłych.Na obrzeżach tej części Poznania znajduje się jezioro Rusałka.