poniedziałek, 7 marca 2016

Adolf Dymsza

Właściwie Adolf Bagiński,w filmie znany jako Dodek(ur.7 kwietnia 1900 w Warszawie,zm.20 sierpnia 1975 w Górze Kalwarii)polski aktor kabaretowy i filmowy.Jak głosi anegdota,pseudonim"Dymsza"został wymyślony przez siostrę aktora Zuzannę Skowron(z domu Bagińską).Sam chciał się nazywać„Scipio del Scampio".Zapisał ten pseudonim na kartce,jednak kiedy zadzwoniono z teatru z prośbą o podanie pseudonimu na afisz,siostrze zgubiła się kartka i wymyśliła na poczekaniu„Dymszę".Według innej relacji pochodzącej od samego aktora jest to nazwisko posła do carskiej Dumy,Leopolda Dymszy,znalezione w Kalendarzu"Kuriera Porannego"po tym,jak zastąpienie nazwiska pseudonimem zasugerował młodemu artyście sekretarz teatru"Miraż".
Życiorys
Był synem Adolfa i Matyldy z Połądkiewiczów.Kształcił się w Warszawie najpierw w II Gimnazjum,a następnie w Szkole Handlowej Wawelberga.W latach 1918–1920 występował w teatrach Warszawy,Grodna i Mińska.Potem powrócił do Warszawy.Początkowo był bez stałego angażu,grywał w warszawskich teatrzykach i uczył tańca.Po występach w latach 1925–1931 w kabarecie„Qui Pro Quo"zyskał znaczną popularność i stał się znanym aktorem rewiowym.O jego występach w filmach niemych niewiele wiadomo,a prawdziwy rozgłos przyniosły mu filmy dźwiękowe,które pozwoliły ujawnić się jego nieprzeciętnemu talentowi komicznemu.Lata okupacji spędził w Warszawie,grając w jawnych teatrach rewiowych(Komedia,Nowości,Niebieski Motyl,Jar),wbrew zakazowi konspiracyjnego ZASP-u.Z tego powodu po wojnie został ukarany przez sąd koleżeński ZASP zakazem grania w Warszawie,musiał przekazywać 15% honorariów na Dom Aktora w Skolimowie i przez pewien czas jego nazwisko na afiszach musiało być zastąpione trzema gwiazdkami.Przeniósł się do Łodzi,gdzie występował w tamtejszym Teatrze Syrena,a w latach 1948–1951 w Teatrze Powszechnym.W 1951 r.powrócił do Warszawy i aż do emerytury w roku 1973 r.był aktorem Teatru Syrena.Pod koniec życia cierpiał na wadę słuchu oraz prawdopodobnie na chorobę Alzheimera.Ostatnie 2 lata życia spędził w Domu Opieki Społecznej w Górze Kalwarii.Adolf Dymsza został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie(kwatera 15B-6-12).
Rodzina
Rodzice:Adolf i Matylda Połądkiewicz,siostra Zuzanna Skowron(z domu Bagińska).W 1929 roku poślubił Zofię Olechnowicz(baletnicę z zespołu Tacjanny Wysockiej).Mieli cztery córki jedną z nich była aktorka Anita Dymszówna.
Filmografia
Filmy(lata 1930–1940)

  • 1924 r."Miłość przez ogień i krew"(maszynista teatralny Wojtuś Grzęda)
  • 1926 r."Czerwony błazen"
  • 1930 r."Wiatr od morza"(Stefek)
  • 1930 r."Niebezpieczny romans"
  • 1930 r."Janko Muzykant"(Florek)
  • 1932 r."Sto metrów miłości"(Dodek)
  • 1932 r."Ułani,ułani,chłopcy malowani(Felek)
  • 1933 r."Romeo i Julcia"(Teofil Rączka)
  • 1933 r."Każdemu wolno kochać"(Hipek)
  • 1933 r."Dwanaście krzeseł"(Antykwariusz Kamil Klepka)
  • 1933 r."Prokurator"Alicja Horn
  • 1934 r."Parada rezerwistów"(szef zakładu,strzelec wyborowy)
  • 1935 r."Antek policmajster"(Antek Król)
  • 1935 r."ABC miłości"(Wincenty Poziomka)
  • 1935 r."Wacuś"(Wacuś,Tadeusz)
  • 1936 r."Dodek na froncie"(Dodek)
  • 1936 r."Bolek i Lolek"(dwie różne role:Lolo Charkiewicz/Bolek Cybuch)
  • 1936 r."30 karatów szczęścia"(Dodek)
  • 1937 r."Niedorajda"(Florek)
  • 1938 r."Robert i Bertrand"(Robert)
  • 1938 r."Paweł i Gaweł"(Gaweł)
  • 1940 r."Sportowiec mimo woli"(Dodek Czwartek)

Filmy(po 1945 r.)

  • 1948 r."Skarb"(Alfred Ziółko)
  • 1953 r."Sprawa do załatwienia"(osiem różnych ról)
  • 1955 r."Irena do domu!"(Zygmunt Majewski)
  • 1956 r."Nikodem Dyzma"(Nikodem Dyzma)
  • 1959 r."Cafe pod Minogą"(Maniuś Kitajec)
  • 1962 r."Mój stary"(Roman Grzela)
  • 1969 r."Sól ziemi czarnej"(Ordynans)
  • 1970 r."Pan Dodek"(Dodek)

Ordery,odznaczenia i wyróżnienia państwowe

  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej(1955 r.)
  • Nagroda państwowa III stopnia

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz