Marian Jaworski

Marian Franciszek Jaworski(ur.21 sierpnia 1926 we Lwowie)polski duchowny rzymskokatolicki,doktor teologii,profesor filozofii,rektor Papieskiej Akademii Teologicznej w latach 1982–1988,administrator apostolski w Lubaczowie w latach 1984–1991,arcybiskup metropolita lwowski w latach 1991–2008,administrator apostolski diecezji łuckiej w latach 1996–1998,rektor Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Lwowskiej we Lwowie-Brzuchowicach w latach 1997–2008,przewodniczący Konferencji Episkopatu Ukrainy w latach 1992–2008,kardynał prezbiter od 2001 r.(in pectore od 1998 r.)od 2008 r.arcybiskup senior archidiecezji lwowskiej.

Życiorys
Urodził się 21 sierpnia 1926 we Lwowie.Kształcił się w rodzinnym mieście,w VI i X Gimnazjum.W 1945 r.uzyskał świadectwo dojrzałości i został przyjęty do Arcybiskupiego Wyższego Seminarium Duchownego we Lwowie,które w tym samym roku zostało przeniesione do Kalwarii Zebrzydowskiej.Tam w latach 1945–1950 odbył studia filozoficzno-teologiczne.Święceń prezbiteriatu udzielił mu 25 czerwca 1950 w kaplicy obrazu Matki Bożej Kalwaryjskiej w kościele Matki Bożej Anielskiej w Kalwarii Zebrzydowskiej arcybiskup metropolita lwowski Eugeniusz Baziak.W 1950 r.na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego otrzymał magisterium z teologii.W 1951 r.na tym samym wydziale rozpoczął studia specjalistyczne ukończone w 1952 r.doktoratem z teologii na podstawie dysertacji Rozwój poglądów Józefa Geysera na zasadę przyczynowości.Od 1953 r.pogłębiał wykształcenie na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego,gdzie w 1953 r.uzyskał magisterium z filozofii,a w 1955 r.doktorat na podstawie pracy Arystotelesowska i tomistyczna teoria przyczyny sprawczej na tle pojęcia bytu.W 1966 r.habilitował się w zakresie filozofii religii na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie na podstawie rozprawy Poznanie religijne Boga według Romano Guardiniego.W 1967 r.został profesorem nadzwyczajnym na Wydziale Teologicznym w Krakowie,a w 1976 r.profesorem zwyczajnym.Jako wikariusz pracował w latach 1950–1951 w parafii św.Andrzeja Boboli w Baszni Dolnej,a w latach 1952–1953 w parafii św.Marii Magdaleny w Poroninie.W latach 1956–1958 był kapelanem i sekretarzem osobistym arcybiskupa Eugeniusza Baziaka,administratora archidiecezji krakowskiej.W 1971 r.otrzymał godność kapelana honorowego,a w 1976 r.prałata honorowego Jego Świątobliwości.W 1974 r.został kanonikiem gremialnym lwowskiej kapituły archikatedralnej w Lubaczowie.Prowadził zajęcia dydaktyczne w Studium Filozoficzno-Teologicznym w Kalwarii Zebrzydowskiej,w Arcybiskupim Wyższym Seminarium Duchownym w Krakowie,na Wydziale Teologicznym w Krakowie,w Kolegium Filozoficzno-Teologicznym OO.Dominikanów w Krakowie,w Częstochowskim Wyższym Seminarium Duchownym w Krakowie,na Wydziale Filozoficznym Księży Jezuitów w Krakowie,na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego,na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie i w Wyższym Seminarium Duchownym Archidiecezji Lwowskiej we Lwowie-Brzuchowicach.Na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie był w latach 1967–1974 kierownikiem Katedry Filozofii Religii,a w latach 1968–1970 zajmował stanowiska prodziekana.W latach 1974–1982 piastował urząd dziekana Wydziału Teologicznego w Krakowie,następnie w latach 1982–1988 był rektorem nowo erygowanej Papieskiej Akademii Teologicznej.W 1983 r.wszedł w skład Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa.W Episkopacie Polski był od 1967 r.członkiem Podkomisji ds.Studiów,od 1970 r.sekretarzem Komisji ds.Nauki Katolickiej,a w latach 1973–1989 sekretarzem Rady Naukowej.Wszedł w skład Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego,Sekcji Profesorów Filozofii w Polsce,Polskiego Towarzystwa Filozoficznego i Polskiego Towarzystwa Teologicznego w Krakowie.W 1990 r.został przewodniczącym Rady Fundacji im.Królowej Jadwigi dla Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie.W latach 1997–2008 był rektorem Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Lwowskiej we Lwowie-Brzuchowicach.21 maja 1984 został prekonizowany administratorem apostolskim polskiej części archidiecezji lwowskiej z siedzibą w Lubaczowie i biskupem tytularnym Lambaesis.Święcenia biskupie otrzymał 23 czerwca 1984 w bazylice archikatedralnej św.Stanisława i św.Wacława na Wawelu.Konsekrował go kardynał Franciszek Macharski,arcybiskup metropolita krakowski,w asyście Henryka Gulbinowicza,arcybiskupa metropolity wrocławskiego i Jerzego Ablewicza,biskupa diecezjalnego tarnowskiego.Jako dewizę biskupią przyjął słowa„Mihi vivere Christus est”(Dla mnie życiem jest Chrystus).29 czerwca 1984 odbył ingres do prokatedry bł.Jakuba Strzemię w Lubaczowie.16 stycznia 1991 został mianowany arcybiskupem metropolitą lwowskim obrządku łacińskiego.Ingres do archikatedry Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Lwowie odbył 18 maja 1991.W latach 1987–1990 przeprowadził synod archidiecezjalny.Dwukrotnie podejmował w archidiecezji papieża Jana Pawła II w 1991 r.w Lubaczowie podczas jego IV podroży apostolskiej do Polski i w 2001 r.we Lwowie podczas jego podróży apostolskiej na Ukrainę.W latach 1996–1998 piastował urząd administratora apostolskiego diecezji łuckiej.21 października 2008 papież Benedykt XVI przyjął jego rezygnację z obowiązków arcybiskupa metropolity lwowskiego.Na biskupiej emeryturze został rezydentem w archidiecezji krakowskiej.W latach 1992–2008 pełnił funkcję przewodniczącego Konferencji Episkopatu Ukrainy.W 1987 r.został mianowany konsultorem Kongregacji Wychowania Katolickiego,w 1999 r.członkiem Komitetu Prezydialnego Papieskiej Rady ds. Rodziny,a w 2001 r.członkiem Kongregacji ds.Duchowieństwa.W latach 1994 i 2001 uczestniczył w zwyczajnych zgromadzeniach Synodu Biskupów,a w latach 1991 i 1999 w specjalnych zgromadzeniach Synodu poświęconym Europie.21 lutego 1998 papież Jan Paweł II mianował go kardynałem in pectore.28 stycznia 2001 Jan Paweł II ogłosił jego nazwisko,a na konsystorzu 21 lutego 2001 kreował go kardynałem prezbiterem kościoła św.Sykstusa w Rzymie.W kwietniu 2005 r.brał udział w konklawe,na którym wybrano na papieża Benedykta XVI.21 sierpnia 2006 w związku z ukończeniem 80 lat utracił prawo do udziału w konklawe.Konsekrował 10 biskupów,a w roli współkonsekratora uczestniczył w święceniach 11 biskupów.W 1967 r.doznał obrażeń w wypadku kolejowym pod Działdowem,w wyniku których amputowano mu część ręki.
Odznaczenia, tytuły,wyróżnienia
Postanowieniem prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 17 września 2007 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.Otrzymał tytuły doctora honoris causa:Uniwersytetu w Bochum(1985 r.)Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie(2002 r.)Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie(2006 r.) i Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu(2006 r.)W 2005 r.na Uniwersytecie Jagiellońskim i w 2008 r.na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim miały miejsca uroczyste odnowienia jego doktoratów uzyskanych na tych uczelniach. Medale Bene Merenti przyznały mu Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie(1996 r.) i Polskie Towarzystwo Teologiczne(2009 r.)Nadano mu honorowe obywatelstwa:Lubaczowa(1996 r.)Krakowa(2006 r.) i Puszczykowa(2013 r.)