Statut kaliski

Statut nadany Żydom przez księcia kaliskiego Bolesława Pobożnego 16 sierpnia 1264 roku w Kaliszu.Statut stał się bazą dla położenia Żydów w Polsce,a w późniejszym czasie do powstania także częściowo autonomicznej wspólnoty żydowskiej w Polsce.Zagwarantował on Żydom istnienie sądów żydowskich i osobnych sądów dla spraw w których brali udział zarówno Żydzi,jak i chrześcijanie.Dodatkowo zapewniał on wolność osobistą i bezpieczeństwo Żydom,włączając w to swobodę wyznania,podróżowania i handlu.Postanowienia statutu zostały potwierdzone przez Kazimierza Wielkiego w 1334,Kazimierza Jagiellończyka w 1453 i Zygmunta Starego w 1539.

36 punktów wchodzących w skład Statutu kaliskiego

• 1.Kiedy jest sprawa przeciwko żydowi,nie może przeciw niemu świadczyć chrześcijanin sam,lecz razem z innym żydem.
• 2.Kiedy chrześcijanin pozywa na żyda o zastaw,żyd zaś utrzymuje,że żadnego nie wziął,wtedy żyd przysięgą się uwolni.
• 3.Kiedy chrześcijanin utrzymuje,że na zastaw od żyda mniej pieniędzy otrzymał,aniżeli żyd teraz żąda,żyd przysięgą dowód złoży.
• 4.Kiedy żyd,nie mając świadków,utrzymuje,że chrześcijanin zastaw wypożyczył chrześcijanin się odprzysięże.
• 5.Prócz rzeczy kościelnych i krwią zabarwionych wolno żydom wszystko brać w zastaw.
• 6.A gdyby zastaw jaki był kradziony,żyd się odprzysięże,że o kradzieży nie wiedział,a chrześcijanin winien mu kapitał na zastaw ten wypożyczony z procentem zapłacić.
• 7.Kiedy zastaw chrześcijanina przez ogień lub kradzież u żyda zginie,żyd od nalegającego chrześcijanina przysięgą się uwolni.
• 8.Żydzi w sporach swoich(tj.między sobą)wyłączeni są spod sądów miejskich;zostają pod opieką króla lub wojewody.
• 9.Za zranienie żyda,słuszna kara i koszta kuracji.
• 10.Za zabicie żyda słuszna kara i konfiskata majątku.
• 11.Za uderzenie żyda kara zwyczajna w kraju.
• 12.Żydzi ceł większych od mieszczan nie płacą.
• 13.Od przewożonych zmarłych nic nie płacą.
• 14.Chrześcijanin niszczący cmentarz oprócz kary zwyczajnej majątek traci.
• 15.Rzucający kamieniem na szkołę żydowską odda wojewodzie dwa funty pieprzu.
• 16.Gdy żyd u swojego sędziego ulegnie karze,która się „wandel” nazywa,zapłaci mu funt pieprzu.(„Wandel” wina pieniężna).
• 17.Gdy żyd raz i drugi od swego sędziego zapozwany,nie stawi się,zapłaci karę zwyczajną,gdy się trzeci raz nie stawi zapłaci karę stosunkowo wyższą.
• 18.Za zranienie żyda,żyd płaci karę zwyczajną.
• 19.Przysięga na dziesięć przykazań nie powinna być żydowi naznaczoną,tylko o wartość przechodzącą szacunek 50 grzywien srebra,a w mniejszych rzeczach przed szkołą przysięgać będzie.
• 20.Gdyby dowodów nie było,kto zabił żyda my żydom damy przeciw podejrzanym prawną opiekę.
• 21.Za gwałt na żydzie wyrządzony,chrześcijanin będzie karany podług prawa ziemskiego.
• 22.Sędzia żydowski żadnej sprawy przed sąd nie wytoczy,jeżeli do tego przez skargę strony spowodowany nie będzie.
• 23.Gdy chrześcijanin odbierze dany żydowi zastaw,a procentu nie zapłaci w ciągu miesiąca,przybywa procent od procentu.
• 24.U żyda nikt na kwaterze być nie ma.
• 25.Nie wolno jest żydom wypożyczać pieniądze na dobra nieruchome.
• 26.Odwodzenie dziecka żydowskiego,jako kradzież uważane będzie.
• 27.Zastaw gdy rok i dzień u żyda pozostaje,staje się jego własnością.
• 28.W dnie świąt swoich,żydzi nie mogą być przymuszani do oddawania zastawu.
• 29.Zastawy od nich gwałtem biorący ściągnie na siebie karę.
• 30.Nie wolno żydów oskarżać o używanie krwi chrześcijańskiej.
• 31.Występki żydów w ich szkołach sądzone być mają.
• 32.W jakiej monecie żyd pożyczał,w takiej żądać może oddania długu z należnym procentem.
• 33.Konie żydzi w zastaw tylko we dnie brać mogą.
• 34.Mincarzom nie wolno chwytać żydów pod pretekstem,że fałszują pieniądze.
• 35.W gwałcie nocnym sąsiedzi żydowi pomoc dać winni pod kara 30 szelągów.
• 36.Wolno jest żydom wszystkie towary kupować,chleba i innych żywności dotykać się.